การจัดการความรู้ของหมอพื้นบ้านด้านการรักษาพยาบาลในชุมชน

ชื่อเรื่องวิทยานิพนธ์ การจัดการความรู้ของหมอพื้นบ้านด้านการรักษาพยาบาลในชุมชน

ผู้เขียน พระประสิทธิ์ ไชยชาติ

ปริญญา ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต (การศึกษานอกระบบ)

อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ รองศาสตราจารย์ ดร.พศิน แตงจวง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการความรู้ทางด้านการดูแลและรักษาสุขภาพของหมอพื้นบ้านในชุมชน การปรับเปลี่ยนวิธีการ พิธีกรรม ความเชื่อในการรักษาพยาบาลแบบพื้นบ้าน เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาระบบการจัดการความรู้ของหมอพื้นบ้านด้านการดูแลสุขภาพและรักษาพยาบาลในชุมชนเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม และการสัมภาษณ์เชิงลึก แหล่งข้อมูลได้แก่ ครอบครัวหมอพื้นบ้าน ผู้รับบริการหรือคนไข้ สมาชิกในครอบครัวของหมอพื้นบ้านผู้นำหรือแกนนำชุมชน หมอพื้นบ้านที่เป็นสมาชิกเครือข่ายหมอพื้นบ้าน เจ้าหน้าที่ภาครัฐและองค์กรพัฒนาเอกชนที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัย สรุปได้ดังนี้

การจัดการความรู้ทางด้านการดูแลและรักษาสุขภาพของหมอพื้นบ้านในชุมชนเป็นไปตามที่ได้รับการเรียนรู้ ค้นคว้าหาความรู้ การสืบทอดความรู้จากบรรพบุรุษที่เป็นหมอพื้นบ้าน และศึกษาเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่อง เช่น การเข้ารับการอบรม การศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติม การสัมมนาที่จัดโดยสถาบันการศึกษา กลุ่มเครือข่ายหมอเมือง องค์กรหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง และการร่วมกิจกรรมของเครือข่ายหมอพื้นบ้านระดับจังหวัดหรือระดับชาติที่จัดขึ้น ความรู้ที่ได้รับเหล่านี้ ได้ช่วยให้หมอพื้นบ้านสามารถให้บริการได้อย่างถูกต้อง นับเป็นทางเลือกหนึ่งในด้านการดูแลสุขภาพแก่ชุมชนควบคู่ไปกับการแพทย์แผนปัจจุบัน ครอบคลุม ตอบสนองความต้องการ และบูรณาการงานป้องกันและดูแลรักษาสุขภาพของประชาชนในชุมชน ซึ่งเชื่อมโยงมิติต่างๆ แบบองค์รวมและมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันไม่ว่าจะเป็นมิติด้าน ร่างกาย จิตใจหรือจิตวิญญาณ สังคม และสิ่งแวดล้อม ขณะเดียวกันได้มีการถ่ายทอดและส่งต่อความรู้ไปสู่สมาชิกในครอบครัว ชุมชน และสังคมสาธารณะด้วยหมอพื้นบ้าน มีการปรับเปลี่ยนความเชื่อ วิธีการ พิธีกรรม ในการค้นคว้าหาความรู้ที่ไม่ยึดติดกับองค์ความรู้และความเชื่อแบบเดิม แต่สัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในชุมชนและเปิดกว้างรับองค์ความรู้ภายนอกมากขึ้น ซึ่งนำไปใช้ให้บริการรักษาพยาบาลกับประชาชน โดยการผสมผสานเทคโนโลยีการรักษาที่ทันสมัย การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์ที่มีคุณภาพน่าเชื่อถือ ทำให้เกิดการยอมรับของทางราชการและตรงกับความต้องการของชุมชน ซึ่งถือเป็นการพัฒนาคุณภาพการดูแลรักษาสุขภาพร่างกายของหมอพื้นบ้านแต่ขณะเดียวกันก็เชื่อมโยงกับวิถีชีวิต วัฒนธรรมความเชื่อ สภาพแวดล้อม และระบบต่าง ๆในชุมชน ส่วนด้านจิตใจและความเชื่อนั้น หมอพื้นบ้าน ยังคงปฏิบัติตามพื้นฐานความเชื่อเดิมซึ่งเสริมสร้างจิตวิญญาณให้เข้มแข็ง ควบคู่ไปกับการรักษาสุขภาพร่างกาย อันเป็นการป้องกันและดูแลรักษาสุขภาพแบบองค์รวม ส่วนในประเด็นการถ่ายทอดและส่งต่อความรู้หมอพื้นบ้านได้มีการปรับเปลี่ยน โดยการขยายจากถ่ายทอดให้กับคนในครอบครัวไปสู่กลุ่มประชาชนวงกว้างมากขึ้น ในรูปแบบต่างๆ เช่น วิทยากร การจัดอบรม การเปิดสอนหลักสูตรระยะสั้น การนำเสนอผ่านสื่อสาธารณะ หรือในเวทีสาธารณะระดับต่างๆ นอกจากนี้การแพทย์พื้นบ้านยังได้ถูกนำไปใช้เป็นเครื่องมือของการสื่อสาร สร้างความชอบธรรมในอำนาจการรักษาพยาบาลของชุมชนด้วยการรักษาพยาบาลของคนในชุมชนจะเลือกแบบวิธีไหน ขึ้นอยู่กับความพึงพอใจและค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล ซึ่งสิ่งสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการเลือกรักษาพยาบาลของคนในชุมชนได้แก่ ลักษณะการทำงานของชาวบ้านที่เปลี่ยนไป การได้รับความรู้สมัยใหม่ความสะดวกสบายในการเข้าถึงการรักษาที่หลากหลาย รวมถึงการเปลี่ยนแปลงฐานอำนาจในการตัดสินใจด้านการรักษาพยาบาล การได้รับข้อมูลข่าวสารด้านการรักษาพยาบาลที่หลากหลายประสบการณ์และการเรียนรู้ด้านการรักษาพยาบาล และการปรับเปลี่ยนนโยบายและบทบาทของเจ้าหน้าที่ของรัฐ

คัดลอกข้อมูลจาก Thailis (บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เมษายน 2551)

เขียนใน GotoKnow โดย ฐิตาภรณ์ จำปาเงิน
ใน การบริการเภสัชกรรมชุมชน

คำสำคัญ (Tags): #การจัดการเทคโนโลยี#การรักษาพยาบาลในชุมชน#นักศึกษาปริญญาเอก#มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี

หมายเลขบันทึก: 328599เขียนเมื่อ 16 มกราคม 2010 21:37 น. ()แก้ไขเมื่อ 15 เมษายน 2012 02:51 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน