หน้าแรก
สมาชิก
ครูแป๊ว กัลยาณี
สมุด
ศึกษาวรรณคดี สามั...
ถอดความสามัคคีเภท...
ครูแป๊ว กัลยาณี
กัลยาณี ถนอมแก้ว
สมุด
บันทึก
อนุทิน
ความเห็น
ติดต่อ
ถอดความสามัคคีเภทคำฉันท์ ตอนที่ ๓.๒
แผนการแยบยล ซ้อนกลวัชชี (๒)
อุปชาติ ฉันท์ฯ
สมัยเสด็จว่า ธุระราชการี
เสนาธิบดี มุขพรรคอมาตย์ผอง
โดยศักดิฐานัน ดรชั้นอนันต์นอง
ณ ท้องพระโรงทอง ขณะเฝ้าพระภูบาล
สดับประกาศิต ระบุกิจวโรงการ
จึ่งราชสมภาร พจนารถประภาษไป
เราคิดจะใคร่ยก พยุห์พลสกลไกร
ประชุมประชิดชัย รณรัฐวัชชี
ฉะนี้แหละเสนา บดิฐานมนตรี
คือใครจะใคร่มี พจค้านประการไร
ฝ่ายพราหมณ์ก็กราบทูล อดิศูรนราศัย
นยาธิบายใน วจนัตถทัดทาน
พระราชปรารม ภนิยมมิควรการณ์
ขอองคภูบาล พิเคราะห์ถ่องณทางดี
ข้อที่จะกรีธา พลไกรและไปตี
กษัตริย์ณวัชชี ชนบทบสมหมาย
มิแผกมิผิดพา กยข้าพระองค์ทาย
ไป่ได้สะดวกดาย และจะแพ้เพราะไพรี
พวกลิจฉวีขัต ติยรัฐวัชชี
ละองค์ละองค์มี มิตรพันธมั่นคง
อนึ่งสิสามารถ รณอาจกระทำสง
ครามยุทธยรรยง มิระย่อมิเยงใคร
เราน้อยจะย่อยยับ พลทัพปราชัย
กระนี้แหละแน่ใน มนข้าพยากรณ์
และอีกประการเล่า ผิวเขาคะนึงคลอน
แคลนพาลระรานรอน ทุรจิตผจญเรา
เป็นก่อนกระนั้นชอบ ทุษตอบก็ทำเนา
มิมีคดีเอา ธุระเห็นบเป็นธรรม
และโลกจะล่วงวา ทติว่าพระองค์จำ
นงเจตนาดำ ริวิรุธประทุษเขา
ฉะนี้พระจุ่งปรา รภภารเพื่อเบา
แบ่งกล่อมถนอมเกลา มิตรภาพสงบงามฯ
ถอดความ อุปชาติฉันท์
เมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูเสด็จออกว่าราชการ ท่ามกลางเหล่าเสนาบดีและอมาตย์ทั้งหลาย ที่เข้าเฝ้าฯเรียงรายตามฐานันดรศักดิ์ ณ ท้องพระโรงเพื่อคอยรับฟังพระราชโองการเรื่องต่าง ๆ พระองค์จึงมี พระราชดำรัสว่า พระองค์มีพระราชประสงค์จะยกกองทัพอันเกรียงไกรไปทำสงครามกับแคว้นวัชชี ด้วยเหตุนี้บรรดาเสนาบดีและอมาตย์ทั้งหลายมีผู้ใดจะคัดค้านอย่างไรหรือไม่
วัสสการพราหมณ์จึงกราบทูลพระมหากษัตริย์ แสดงความคิดเห็นส่วนตัวคัดค้านว่า ในข้อที่จะทรงกรีธาทัพอันเกรียงไกรไปตีคณะกษัตริย์แห่งแคว้นวัชชีนั้นคงจะไม่สมดังพระราชประสงค์ จะมิผิดไปจากคำกราบทูลของข้าพระพุทธเจ้าที่ถวายคำทำนายไว้ จะไม่ได้แคว้นวัชชีอย่างสะดวกสบาย ทั้งยังจะต้องพ่ายแพ้ศัตรู เพราะคณะกษัตริย์ลิจฉวีแห่งแคว้นวัชชีนั้นแต่ละองค์ทรงมีความสามัคคีกันอย่างมั่นคง นอกจากนี้ยังมีความสามารถในการทำสงครามไม่เกรงกลัวผู้ใด พวกของเราน้อยกว่าจะเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ ข้าพระพุทธเจ้ามั่นใจจึงขอทำนายเช่นนี้ อีกประการหนึ่งนั้นถ้าหากว่าพวกเขาคิดร้ายกลั่นแกล้งให้เราเดือดร้อนก่อน ก็เป็นการสมควรที่จะตอบโต้กลับไปบ้าง แต่นี่ไม่ได้มีเรื่องพิพาทกัน จึงเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ชาวโลกจะพากันตำหนิว่าพระองค์ทรงมีเจตนาจะคิดร้ายกับเขา ดังนั้นพระองค์ควรจะคิดรักษามิตรภาพและความสงบสุขไว้
อีทิสัง ฉันท์ฯ
ภูบดีสดับอุปายตาม
ณวาทวัสสการพราหม
ณบังอาจ
เกินประมาณเพราะการณ์ละเมิดประมาท
บควรจะขัดบรมราช วโรงการ
ท้าวก็ทรงแสดงพระองค์ธปาน
ประหนึ่งพระราชหทัยลุดาล พิโรธจึง
ผันพระกายกระทืบพระบาทและอึง
พระศัพทสีหนาทพึง สยองภัย
เอออุเหม่นะมึงชิช่างกระไร
ทุทาสสถุลฉะนี้ไฉน ก็มาเป็น
ศึกบ่ถึงและมึงก็ยังมิเห็น
จะน้อยจะมากจะยากจะเย็น ประการใด
อวดฉลาดและคาดแถลงเพราะใจ
ขยาดขยั้นมิทันอะไร ก็หมิ่นกู
กลกะกากะหวาดขมังธนู
บห่อนจะเห็นธวัชริปู สิล่าถอย
พ่ายเพราะภัยพะตัวและกลัวจะพลอย
พินาศชิพิตประดิษฐ์ประดอย ประเด็นขัด
กูก็เอกอุดมบรมกษัตริย์
วิจาระถ้วนบควรจะทัด จะทานคำ
นี่น่ะเห็นเพราะเป็นอมาตย์กระทำ
พระราชการมาฉนำ สมัยนาน
ใช่กระนั้นละไซร้จะให้ประหาร
ชิวาตม์และหัวจะเสียบประจาน ณทันที
นาคราภิบาลสภาบดี
และราชบุรุษแน่ะเฮ้ยจะรี จะรอไย
ฉุดกระชากกลีอปรีย์เถอะไป
บพักจะต้องกรุณอะไร กะคนคด
ลงพระราชกรรมกรณบท
พระอัยการพิพากษกฎ และโกนผม
ไล่มิให้สถิตณคามนิคม
นครมหาสิมานิยม บุรีไร
มันสมัครสวามิภักดิใน
อมิตรลิจฉวีก็ไป บห้ามกัน
เสร็จพระราชประกาศพระราชธูรสรรพ์
เสด็จนิวัติสุขาภิมัณฑ์ มหาคารฯ
ถอดความ อีทิสัง ฉันท์ฯ
พระเจ้าแผ่นดินทรงฟังกลอุบายตามคำกราบทูลของวัสสการพราหมณ์ที่หมิ่นพระบรมเดชานุภาพและขัดคำสั่งของพระองค์ จึงทรงกระทำเสมือนหนึ่งว่าทรงขัดเคืองพระราชหฤทัย ขยับพระองค์ กระทืบพระบาท และทรงตวาดด้วยพระสุรเสียงดังน่าเกรงขาม เฮ้ย ! เจ้าช่างเป็นทาสที่ชั่วช้าเลวทราม เหตุใดจึงต่ำช้าถึงเพียงนี้ ศึกสงครามก็ยังไม่ทันมีมา มึงก็ยังไม่เห็นว่าข้าศึกจะมากจะน้อยเพียงใด และการทำสงครามจะยากจะง่ายประการใด กลับมาทำอวดฉลาดคาดคะเนเอาก็เพราะใจมีความหวาดกลัวอยู่ ไม่ทันอะไรเลยก็มาดูหมิ่นกูเสียแล้ว เสมือนหนึ่งกาที่หวาดเกรงพรานผู้ชำนาญ นี่ยังไม่ทันเห็นธงของศัตรูเลยก็สั่งถอยเสียแล้ว พ่ายแพ้เพราะเกรงภัยจะมาถึงตัว กลัวว่าจะพลอยเสียชีวิต จึงคิดหาประเด็นมาขัดแย้ง เราเป็นถึงกษัตริย์ผู้สูงส่ง มีวิจารณญาณถี่ถ้วนไม่สมควรจะมาทัดทาน นี่เราเห็นว่าเป็นอมาตย์ที่รับราชการมานานปี ไม่เช่นนั้นเราจะสั่งให้ประหารชีวิต ตัดหัวเสียบประจานเสียทันที นคราภิบาลและราชบุรุษจะรีรออยู่ทำไม จงรีบลากตัวคนชั่วร้ายออกไปโดยไม่ต้องเห็นอกเห็นใจกับคนใจคด เอาตัวไปลงพระราชอาญาตามกฎหมาย เสร็จแล้วก็จงโกนผม แล้วไล่มันไปให้พ้นเมืองของเรา มันจะไปสวามิภักดิ์กษัตริย์ลิจฉวีก็ตามใจ ไม่ต้องไปห้ามมัน เสร็จประกาศพระราชโองการก็เสด็จกลับยังที่ประทับซึ่งตกแต่งอย่างงดงาม
เขียนใน
GotoKnow
โดย
ครูแป๊ว กัลยาณี
ใน
ศึกษาวรรณคดี สามัคคีเภทคำฉันท์
คำสำคัญ (Tags):
#ถอดความ
#สามัคคีเภทคำฉันท์ ตอนที่ ๓.๒
#อีทิสังฉันท์
หมายเลขบันทึก: 323662
เขียนเมื่อ 28 ธันวาคม 2009 15:06 น. (
)
แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 22:08 น. (
)
สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกัน
จำนวนที่อ่าน
จำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (3)
แสงแห่งความดี...
เขียนเมื่อ 28 ธันวาคม 2009 16:42 น. (
)
บลาๆ
เขียนเมื่อ 25 มกราคม 2011 23:39 น. (
)
ขอบคุณมากๆเลยนะค่ะ ถ้าไม่ได้ครูแป๊ว ตายแน่ๆๆๆ
๙ จตุบาท ๛
เขียนเมื่อ 14 มกราคม 2014 16:47 น. (
)
ขอบคุณคับ สำหรับ ถอดใจความ
ชื่อ
อีเมล
เนื้อหา
จัดเก็บข้อมูล
หน้าแรก
สมาชิก
ครูแป๊ว กัลยาณี
สมุด
ศึกษาวรรณคดี สามั...
ถอดความสามัคคีเภท...
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID
@gotoknow
สงวนลิขสิทธิ์ © 2005-2023 บจก. ปิยะวัฒนา
และผู้เขียนเนื้อหาทุกท่าน
นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท