อาจารย์ประพนธ์ ผาสุขยืด ผู้อำนวยการ สคส (สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม) ได้กรุณามาเป็นวิทยากรในการสัมมนาครั้งนี้ด้วย แต่ก็ต้องไปๆมาๆกับการประชุมอีกที่หนึ่ง ในวันนี้จึงเป็นช่วงที่อาจารย์ช่วยตอบข้อข้องใจต่างๆ ซึ่งทำให้ทุกคนเห็นภาพของ OM ชัดเจนขึ้นด้วยคำอธิบายง่ายๆ และการยกตัวอย่างที่เห็นจริง
สังเกตนะครับ ช่วงแรก อาจารย์นั่งอยู่บนเก้าอี้ แล้วสุดท้ายก็ลงมานั่งกับพื้น แบบคลุกวงใน
เสร็จแต่ไม่สำเร็จ
- หลายครั้งเวลาทำโครงการ โครงการเสร็จคือปิดโครงการได้ แต่ไม่สำเร็จ คือ ไม่ได้ตามความฝัน ขาดความยั่งยืน
- OM ให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของทุกคน ไม่ใช่มาร่วมกัน เพราะ ได้เงินได้งบประมาณมา
- ถ้าใช้ เกณฑ์มาตรฐานขับเคลื่อน ก็ยั่งยืน แต่ไม่ใช่ลึกๆในใจ
ผู้เกี่ยวข้องทุกคนต้องรู้หลักการ OM หรือไม่
- แล้วแต่จริตของโครงการ ถ้าเป็นโครงการของบรรดาพวกนักวิชาการ อย่าง อภิมหาแผนงานโรงเรียนแพทย์สร้างเสริมสุขภาพ ผู้เกี่ยวข้องอาจต้องมีความรู้ หรืออยากรู้ว่า OM คืออะไร ทำอะไรอยู่ จึงจะยอมให้ความร่วมมือ
- ความจริงแล้ว direct partner รู้ส่วนที่เกี่ยวข้องและสำคัญก็พอ อย่างเช่น เครือข่ายสร้างเสริมสุขภาพคนน่าน
ธุรกิจขายตรง
- ความสำเร็จของ OM สะท้อนเห็นภาพได้ชัดจากความสำเร็จของธุรกิจขายตรง ซึ่งไม่ว่าเขาจะรู้จัก OM หรือไม่ก็ตาม แต่กระบวนการของธุรกิจทำนองนี้ สอดคล้องกับทุกขั้นตอนของ OM ทั้งความฝันร่วม กลุ่มเป้าหมาย ผลลัพธ์รายทาง และการติดตามประเมินผล
Organized VS Organic
- แผนงาน/โครงการจัดตั้ง ที่มีความเป็นทางการ มีโครงสร้างอย่างหน่วยงานหรือองค์กร (organized) อย่าง อภิมหาแผนงานโรงเรียนแพทย์สร้างเสริมสุขภาพ.อีกแล้วครับท่าน จะขับเคลื่อนได้ลำบากกว่า แผนงานที่เกิดขึ้นอย่างค่อยเป็นค่อยไปตามธรรมชาติ เป็นความต้องการของกลุ่มคนที่มีฝันร่วมกัน (organic)
สมองซีกซ้าย/ ซีกขวา
- OM ใช้ความคิดสร้างสรรค์ การมีส่วนร่วม เรียนรู้จากการทำงาน สนใจกระบวนการ ชอบชื่นชมดอกไม้ข้างทาง คือ ใช้สมองซีกขวา มากกว่าวัดกันเป็นตัวเลข สร้างเกณฑ์มาตรฐานตายตัว มุ่งผลลัพธ์เป็นใหญ่ คือ พวกใช้สมองซีกซ้าย
- อูย..อย่างนี้ บรรดาสิงห์อีซ้าย ทั้งหลายที่สมองขวาเด่น ก็เหมาะจะทำงานแบบ OM นะครับ
OP VS RP
- เพื่อเลี่ยงคำที่มีความหมายถึงองค์กร จึงใช้คำว่า required practice (RP) แทน organization practice (OP)
ประโยคเด็ด
- OM: พอได้เรียนใช้ค้อน อย่ามองทุกอย่างเป็นตะปู
- Vision: ฝันใหญ่ มักจะร่วมกัน ถ้าฝันเล็ก มักแตกต่าง
- SM/RP: เมืองไทยเรายังให้ความสำคัญเรื่อง strategic map (SM) และ required practice (RP) น้อยไป
ภาพทั้งหมดในบันทึกชุดนี้ได้จากกล้องของพี่ปุ๋ย..นพ.กอปรชุษณ์ ตยัคคานนท์ กับทีมงาน สคส. (สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม)