ปริญญาเอกกับการปรับกระบวนทัศน์การเรียนรู้...

การเรียนปริญญาเอกแบบเดิมซึ่งส่วนใหญ่เน้นหรือต้องมีการทำ "ดุษฎีนิพนธ์" ซึ่งเป็นการศึกษาในเชิงลึกลงไปเรื่องใดเรื่องหนึ่งนั้น เมื่อทำวิจัยจบการเรียนรู้มัก "จบ" ตาม...

ถึงเวลาหรือยังที่วงการวิชาการไทยจะปรับเปลี่ยนการเรียนในระดับปริญญาเอก "การทำวิจัย" ให้เป็น "การปรับกระบวนทัศน์การเรียนรู้..."

ปัญหาสำหรับของผู้เรียนจบ ก็ "เมื่อจบก็จบ..."

จบแล้ว ก็จบเลย ไม่มีการเรียนรู้ต่อ เนื่องจากมักสมมติตนว่าตนเองมีความรู้สูงสุดแล้ว จบระดับสูงสุดแล้ว การเรียนการสอนปริญญาเอกแบบเดิมต้องยอมรับว่าสร้างกระบวนทัศน์นี้ให้เกิดกับนักศึกษา

เมื่อนักศึกษาธรรมดา ๆ สามารถเปลี่ยนจากคำนำหน้าชื่อตนเป็น ดร. ได้นั้น ควรหรือใหม่ที่จะปรับกระบวนทัศน์ใหม่ว่า คนที่มีคำว่า ดร.นำหน้านี้ ควรจะเป็นบุคคลที่มีการเรียนรู้อย่างไม่หยุด ไม่หย่อน

ระบบการศึกษาเดิม ที่ปรึกษาหรือ Advisor นั้น จะแจก จะจ่ายงานให้นักศึกษานั้นศึกษาเชิงลึกตามระเบียบวิธีวิจัย (Research methodology) ซึ่งจะเน้น "ยาก" เข้าว่าตามระดับการศึกษา

แต่ถ้าพูดตามเป็นจริงแล้ว ระเบียบวิธีวิจัยนั้นเป็นการสร้างคุณลักษณะให้คนที่ทำงานวิจัยมีการเรียนรู้ที่เป็นระบบ ระเบียบ

แต่ทว่า... ค่านิยม ซึ่งผ่องถ่ายจากอาจารย์ที่ปรึกษาที่ถูกบิดเบือนสืบต่อกันมาแบบรุ่นสู่รุ่นนี้ มักทำให้เกิดค่านิยมที่ว่า รู้แล้ว รู้พอ...

อาจารย์ที่ปรึกษาในระดับบัณฑิตศึกษาควรจะเป็น "ที่ปรึกษาเพื่อศิษย์" คือ นอกจากจะแจกจ่ายอะไรต่ออะไรให้นักศึกษาไปค้นคว้าแล้วมาส่ง ควรจะเป็นการแจกจ่าย "กระบวนการ" ที่สามารถ "ปรับกระบวนทัศน์" ที่จะทำให้นักศึกษาเมื่อปฏิบัติตาม Couse ใด ๆ ที่ต่างมหาวิทยาลัยกำหนดกฎเกณฑ์ไว้ครบถ้วน "สำเร็จ" แล้วนั้น สามารถมีจิตใจที่จะเรียนรู้ได้ "ตลอดชีวิต"

ผู้สำเร็จการศึกษาปริญญาเอก ควรจะต้องเป็นผู้ที่เป็นเอกทางด้านการเรียนรู้

ชีวิตในระหว่างการศึกษาปริญญาเอกนั้น ควรจะเป็นช่วงเวลาการปรับกระบวนทัศน์ เพื่อให้ช่วงชีวิตหลังที่จบการศึกษานั้นเป็นช่วงการเรียนรู้อย่างไม่มีขีดสุด

หลักสูตรของ ครู ก. หรือ "ครูแม่ไก่" ของกระบวนการการจัดการความรู้นี้ น่าจะเป็นหลักสูตรที่ใช้อบรมอาจารย์ที่ปรึกษาในระดับปริญญาเอกของเมืองไทยเพื่อให้ครูไทยเป็นครูดี ครูเพื่อศิษย์

ครูดี ครูเพื่อศิษย์ที่แท้นั้นจะให้มากกว่าความรู้ คือ ให้กระบวนการเรียนรู้เพื่อให้นักศึกษาสามารถปรับกระบวนทัศน์การเรียนรู้ของตนเอง

สิ่งนี้เป็นสิ่งสำคัญมากที่จะทำให้ศิษย์สามารถไขว่คว้าทุกสิ่งทุกอย่างรอบ ๆ ตัวมาประยุกต์ใช้เป็นความรู้เพื่อสร้างสรรค์ผลประโยชน์ให้แก่ประเทศชาติ

เพราะนักศึกษาปริญญาเอกทั้งหลาย ส่วนใหญ่กว่าครึ่งหนึ่งจะต้องนำใบปริญญาที่สามารถเปลี่ยนคำหน้านามตนเองเป็น ดร. นี้เป็นสั่ง ไปสอน "ศิษย์ของศิษย์" อีกมากเท่า ทวีคูณ...

การเอาใจใส่ศิษย์เพื่อปรับกระบวนทัศน์การเรียนรู้ของศิษย์จึงเป็นหน้าที่ของที่ปรึกษาดี ที่ปรึกษาเพื่อศิษย์พึงกระทำ

นักศึกษาปริญญาเอกในวันนี้ จะเป็นอาจารย์และเป็นที่ปรึกษานักศึกษาตรี โท เอก ที่ดีอีกหลายคนในวันหน้า

มาร่วมการร่างหลักสูตรเพื่อปรับกระบวนทัศน์การเรียนรู้ให้เป็น "ระเบียบวิธีการเรียนรู้ (Re-Learning Methodology)" ใหม่ เพื่อให้ ดร. ไทยมีกระบวนทัศน์ที่สดใสใน "การเรียนรู้"

[แม่พลอย]

เรียนท่านอาจารย์...

ขอบพระคุณสำหรับ วิทยาทานอันเผื่อแผ่ไม่มีขีดสุด

ขณะที่อ่าน...ความประทับใจผุดบังเกิดขึ้น ลงจิตลงใจเหลือเกิน