โครงการมหาวิทยาลัยชีวิต ๓ : เรียนที่ไหน?

             การเรียนรู้โดยเอาชีวิตเป็นตัวตั้ง การดำเนินชีวิตประจำวันในครอบครัว ในที่ทำงาน ในชุมชน ทุกสถานที่จึงเป็นที่สำหรับการปฏิบัติเพื่อการเรียนรู้ได้ทั้งสิ้น เป็นการเรียนรู้จากการปฏิบัติจริงนอกห้องเรียน อย่างไรก็ตาม นักศึกษาจะต้องมาพบกลุ่มเรียนในวันเสาร์-อาทิตย์ การพบกลุ่มเรียน กลุ่มละประมาณ 50 คน นี้ก็เพื่อนำเสนอสิ่งที่ตนได้เรียนรู้ด้วยตนเองหรือโดยกลุ่มย่อย จากการปฏิบัติกิจกรรมหรือโครงงาน หรือจากการศึกษาค้นคว้า จึงเป็นการมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน

 
ศูนย์เรียนรู้แม่วางตั้งอยู่ในวัดโดยความกรุณาของท่านพระครูเจ้าอาวาส
ที่เป็นนักศึกษาด้วย

 
"วิทยาลัยจาวบ้านไม่มีตึก ไม่มีห้อง ทุกที่เป็นแหล่งเรียนรู้
ทุกคนเป็นได้ทั้งครูและศิษย์"

            สถานที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้นี้อยู่ในท้องถิ่นหรือไม่ไกลจากถิ่นพำนักของนักศึกษา ที่กระจายอยู่ทั่วประเทศ เป็นสถานที่ที่จัดเตรียมโดย “ศูนย์เรียนรู้มหาวิทยาลัยชีวิต” (ดูความหมายของศูนย์เรียนรู้มหาวิทยาลัยชีวิตในหัวข้อการจัดการ) ซึ่งบางแห่งก็ใช้ห้องประชุมขององค์การบริหารส่วนท้องถิ่น ได้แก่ อบต. เทศบาล และ อบจ. บางแห่งก็ใช้ศาลาวัด บางแห่งก็ปรับปรุงอาคารร้างของหน่วยราชการเช่น โรงเรียนร้าง สำนักงานการประถมศึกษาอำเภอที่เลิกใช้แล้ว หรืออาคารของหน่วยราชการอื่นๆ ที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์แล้ว โดยคณะกรรมการศูนย์เรียนรู้ในท้องถิ่นขออนุญาตปรับปรุงเพื่อใช้ประโยชน์ทางการศึกษา ในการปรับปรุงอาคารเหล่านี้บางครั้งก็ได้งบประมาณสนับสนุนจากองค์การบริหารส่วนท้องถิ่น เช่น ที่อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช อบต. 4 แห่งในพื้นที่ร่วมกันจัดกิจกรรมระดมเงินบริจาคโดยการจัดงานเลี้ยงน้ำชาเพื่อหาเงินบูรณะโรงเรียนร้างแห่งหนึ่งขึ้นเป็นสถานที่ (แลกเปลี่ยน) เรียน(รู้) ของศูนย์เรียนรู้ อ.ปากพนัง, ที่อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ คณะกรรมการศูนย์และนักศึกษาจัดชกมวยการกุศลเพื่อหารายได้มาบูรณะอาคารร้างของราชการเป็นสถานที่เรียน  ที่อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน ใช้อาคารในวัดเป็นศูนย์เรียนรู้ โดยพระภิกษุมีส่วนร่วมเป็นนักศึกษาบ้าง เป็นอาจารย์บ้าง และชุมชนในท้องถิ่นก็ให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่

ศูนย์เรียนรู้ ต.ธารคีรี อ.สะบ้าย้อย จ.สงขลา
ใช้อาคารเอนกประสงค์ของ อบต.ธารคีรี เป็นสถานที่เรียน

 
ศูนย์เรียนรู้ อ.ปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช
ปรับปรุงอาคารของราชการที่ไม่ได้ใช้แล้วขึ้นเป็นสถานที่เรียน

            นอกจากการเรียนในชีวิตประจำวัน และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน ณ สถานที่พบกลุ่มเรียนในวันเสาร์และวันอาทิตย์แล้ว การไปศึกษาดูงานที่บ้านของปราชญ์ชาวบ้านในท้องถิ่น หรือในชุมชนก็เป็นสถานที่เรียนรู้อีกที่หนึ่ง การดูงานเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู้ที่สำคัญของโครงการมหาวิทยาลัยชีวิต

 
การดูงานเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู้ที่สำคัญ
ของโครงการมหาวิทยาลัยชีวิต

            กล่าวโดยสรุป สถานที่เรียนของสถาบันการเรียนรู้เพื่อปวงชนประกอบด้วย 3 ที่ คือ ที่บ้านหรือที่ทำงาน ที่พบกลุ่มเรียน และที่แหล่งเรียนรู้ (สถานที่ศึกษาดูงาน)