นโยบายและการวางแผนการศึกษาเป็นสิ่งที่จำเป็นที่บุคคลในแวดวงการศึกษาหรือผู้ที่เกี่ยวข้องต้องรับรู้เพราะนโยบายเป็นสิ่งที่ต้องอยู่คู่กับสังคมอย่างแยกกันไม่ได้ทั้งทางด้านการเมืองเศรษฐกิจและการขับเคลื่อนของสังคมจะต้องมีนโยบายและการวางแผนเป็นตัวหลัก การศึกษาเกี่ยวกับนโยบายและการวางแผนการศึกษามีองค์ประกอบแยกย่อยที่น่าศึกษาอยู่ในหลายประเด็นหลักๆที่น่าสนใจมิใช่น้อย
แนวคิดและหลักการเกี่ยวกับนโยบายตามความหมายคือสิ่งที่แสดงถึงความตั้งใจของผู้บริหารในการปฏิบัติงานในอนาคต ปัจจุบันองค์ประกอบและโครงสร้างของนโยบายจะต้องเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบพื้นฐานและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมโครงสร้างของนโยบายเกิดจากวัตถุประสงค์ที่กำหนดขึ้นก่อเกิดเป็นนโยบาย
ประเภทของนโยบายและแหล่งที่มาเกิดจากการริเริ่ม ร้องเรียน เรียกร้องโดยนัย ตลอดจนการกำหนดนโยบายต้องคำนึงถึงคนส่วนใหญ่ถือเป็นความรับผิดชอบของหน่วยงานหลัก จากตัวนโยบายจะลงมาสู่แผนซึ่งจะต้องสอดคล้องกับแผนการศึกษาแห่งชาติมีการจัดทำแผน การประเมินแผนสู่โครงการการบริหารโครงการและประเมินโครงการ
จากข้อสรุปข้างต้นจะเห็นว่าในทุกขั้นตอนกว่าจะนำมาสู่การปฏิบัติต้องผ่านการวิเคราะห์และประเมินในทุกขั้นตอนเพราะนโยบายมีบทบาทสำคัญคือการพัฒนาคน สังคมการเมืองการศึกษาและเศรษฐกิจของชาติฉะนั้นถ้าหากทุกคนผู้มีหน้าที่ตระหนักถึงความสำคัญในข้อนี้ก็ต้องมี่การควบคุมกำหนดและหาข้อสรุปที่ชัดเจนและดีที่สุดก่อนที่จะนำสู่ขั้นตอนการปฏิบัติ
ในทางปฏิบัติก็ต้องยึดวัตถุประสงค์ของนโยบาย เปรียบร่างกายมนุษย์นโยบายน่าจะหมายถึงส่วนที่สำคัญที่สุดของร่างกายคือหัวใจหากหัวใจได้รับการดูแลอย่างถูกต้องระบบการทำงานของร่างกายก็ย่อมดีไปด้วยแต่ในทางตรงกันข้ามก็ย่อมจะมีผลกระทบกับอวัยวะทุกส่วนในร่างกายเช่นกัน
จึงมีคำถามเกิดขึ้นในใจกับทุกคนว่าทำไมสังคมไทยจึงได้เป็นอยู่อย่างทุกวันนี้หลายสิบปีที่ผ่านมาเรามุ่งพัฒนาประเทศเหมือนอย่างประเทศอื่นๆเขาแต่ทำไมถึงได้ดูเหมือนว่าทุกวันนี้เรามีสภาพของปัญหามากกว่าภาพของการพัฒนาเสียอีก
ในด้านการศึกษาก็เช่นกันได้มีความเพียรพยายามนำนโยบายการศึกษาที่ดีเน้นการพัฒนาที่มีคุณค่าต่อสังคมไทยแต่ผลลัพธ์ที่ได้กลับสวนทางกับนโยบาย ทุกคนในสังคมมุ่งเน้นที่คุณวุฒิการศึกษา แต่ขาดคุณภาพ มีผู้สำเร็จการศึกษาสูงๆมากมายที่ยังว่างงาน และไร้อาชีพ ดังนั้นนโยบายที่กำหนดเมื่อนำมาปฏิบัติดูไร้ผลเพราะขาดการวิเคราะห์ผลก่อเกิดปัญหาสังคมตามมาอีกมากมาย
ควรแล้วหรือยังที่ต้องมีการทบทวน นโยบายเหล่านั้นปัญหาต่างๆควรจะได้รับการกำจัดก่อนที่มันจะกำจัดเรา
* นโยบายที่กำหนดเมื่อนำมาปฏิบัติดูไร้ผลเพราะขาดการวิเคราะห์ผลก่อเกิดปัญหาสังคมตามมาอีกมากมาย
เห็นด้วยครับ แต่กับนโยบาย ก็คงต้องทำใจครับ