ปัญญา มีที่มาจากการ "เสียสละ..."

ปุจฉา...?

ผมจำได้ว่า ท่านเคย นำคำสอนของพระผู้ ใหญ่มาเขียนไว้ว่า "พระทำงานจะไปไว กว่า" ไปไวกว่า ในที่ นี้ ผมเข้าใจว่า ไวใน เรื่องการทำสมาธิ ถูก ต้องหรือไม่ครับ

(ที่มาจากบันทึก เหนื่อยหนอ "คน..." )

---

วิสัชนา...

คำว่าสมาธิที่พระพุทธองค์ทรงตรัสสอนถ้าจำกัดความง่าย ๆ ท่านเรียกว่า "กรรมนีโย" คือ สมาธิที่ "เหมาะสม" ควรแก่การงาน

เรากำลังทำงานอะไรอยู่ก็ขอให้มีระดับของสมาธิ "เหมาะสม" กับการพิจารณา ณ งานนั้น

ทำงานภายนอกก็ขอให้มีระดับสมาธิที่เหมาะสม
ทำงานภายในก็ขอให้มีระดับสมาธิที่เพียงพอ

ศีล สมาธิ และ "ปัญญา"

คนที่จะสามารถเจริญ "วิปัสสนา" ได้ต้องมีพื้นฐานแห่งความ "เสียสละ"
คนที่จะ "เสียสละ" ได้ต้องมีพื้นฐาน มี "บารมี" ที่เพียงพอ

ถ้าหากไม่มีบารมีอันแรกที่ได้แก่ "สัมมาทิฏฐิ" ก็จะไม่มีปฐมเหตุแห่งการ "เสียสละ"

แค่การเลือกว่าจะ "ทำ" หรือ "ไม่ทำ" จะทำอะไร หรือไม่ทำอะไร แค่นี้ก็ต้องใช้เจริญสติมิใช่น้อย
เพราะเวลาที่ "คน" เราตัดสินใจนั้น พยามารก็มักมาชวนเราให้เกิด "มิจฉาทิฏฐิ"
การที่จะนำจิตใจของตนเองให้หลุดออกจากวงจรแห่ง "มิจฉาทิฏฐิ" ได้นั้น จะต้องมี "ศีล" ที่สมบูรณ์
คนที่มี "ศีล" สมบูรณ์ จิตใจนั้นจะไม่ "วอกแวก" ไปไหน เพราะไม่มีสิ่งใด ๆ มา "กวนใจ"
เมื่อจิตนิ่งด้วย "ศีล" จิตนั้นจะเกิด "สมาธิ" ที่เป็น "ธรรมชาติ"

สมาธิที่เป็นธรรมชาตินั้นจะทำให้เรามี "ปัญญา" ในการพิจารณา "ผัสสะ" ที่มากระทบ

คนที่ฝึกมาก เจอมาก เหนื่อยมากนั้นก็เปรียบเสมือนกับนักกีฬาที่ต้องเหนื่อยกับการฝึก การซ้อม
นักกีฬาโอลิมปิคย่อมเหนื่อยกว่านักกีฬาของหมู่บ้าน
แต่ความเหน็ดเหนื่อยนั้นย่อมนำผลมาซึ่ง "พละ" และ "กำลัง" ที่ตั้งมั่นและ "มั่นคง"

เวลาเจอปัญหานั้นต้อง "ลืมตา" แก้ปัญหา หากนั่งหลับตาอยู่แล้วจะ "มองเห็น" ปัญหาได้อย่างไร...?
เมื่อลืมตานั้น เราจะเห็นอะไรมากหลาย แต่ทว่า "สมาธิ" ที่สมบูรณ์ จะทำให้เรามองเห็นเฉพาะ "ปัญหา" และ "แนวทางแก้ไข"
เศษดิน ก้อนกรวด เม็ดหิน ฝุ่นละออง จะไม่ถูกนำเข้ามากวนใจ ไม่มาเกะกะใน "ลูกกะตา"

เหมือนเวลาคนที่เข้าป่า เข้าดง หรือเข้า "ป่าช้า" ก่อนเข้า โดยเฉพาะขณะที่เข้าจะต้องสำรวจศีลของตนไม่ให้ขาดด่างพร้อย ไม่อย่างนั้น "ผี" หรือ "สาง" จะเข้ามากวนจิต กวนใจ กวน "ลูกกะตา"

หากศีลพร้อมพรั่ง สมบูรณ์ จิตใจนั้นย่อมเกิดความอาจหาญและร่าเริงในธรรม
ศีลและสมาธิ มีความเป็น ความมาเกี่ยวข้องกัน เพื่อให้เราบรรลุนั่นคือ "ปัญญา..."