องค์ความรู้ภูมิปัญญาการเลี้ยงโคเนื้อ – กระบือ
Ø การทำน้ำส้มควันไม้
ชื่อเจ้าขององค์ความรู้
1. นายบุญชวน มะลัยโย 91 หมู่ 10 ต.ดงมหาวัน อ.เวียงเชียงรุ้ง จังหวัดเชียงราย
2. นายแปลก เดชะบุญ 138 หมู่ 6 ต.ศรีค้ำ อ.แม่จัน จังหวัดเชียงราย
3. นายชูศักดิ์ หาดพรม 118 ม.1 ต.เมืองจำ กิ่งอ.ภูเพียง จังหวัดน่าน
ขั้นตอนการทำเตาถ่านควันไม้ไล่แมลง
1. ก่ออิฐมอญกว้างและยาว1.5 และ 2 เมตร นำถังน้ำมัน 200 ลิตรที่เจาะด้านล่างเป็นรูปวงกลมศูนย์กลาง7นิ้ว ให้ชิดขอบเพื่อเป็นปล่องควัน ฝาถังตัดออกเป็นสี่เหลี่ยมกว้าง 26 ซม.ยาว 40 ซม. เพื่อเป็นประตูพาความร้อนเข้า
2. ใช้ข้องอใยหินเชื่อมด้วยดินเหนียวตรงช่องระบายควัน นำท่อใยหินขนาด5เมตรตัดครึ่งต่อข้องอตั้งขึ้น แล้วต่อข้องออีกอันปลายปล่องควัน แล้วเอาท่อที่เหลืออีกอันต่อเอียงลงพื้นดินเล็กน้อยให้น้ำส้มไหลลงถังเก็บน้ำส้มควันไม้ได้
3.ใช้หินหนุนปากถังเงยขึ้นเพื่อระบายน้ำออก ใช้ไม้ฟืนวางเรียงขวางเป็นหมอนสองท่อน นำไม้มาเรียงในถัง โดยให้ท่อนเล็กอยู่ด้านล่างท่อนใหญ่อยู่บน เรียบร้อยแล้วเอาบล็อกวางเรียงปากเตาตั้งขึ้นทางสูงข้างปากเตาข้างละก้อนและวางเทินบนหนึ่งก้อน อีกก้อนขวางปากเตาครึ่งหนึ่งและเจาะรูขนาดสามนิ้วให้อากาศเข้า แล้วเอาทรายถมถังให้มิด จุดฟืนปากเตาเร่งไฟเต็มที่เมื่อฟืนติดไฟแล้วให้ปิดปากเตามิดชิดเหลือแต่ช่องอากาศเท่านั้น ประมาณชั่วโมงที่สาม เริ่มเก็บน้ำส้ม ควันสีขาวปนน้ำตาล ประมาณชั่วโมงที่เก้า หยุดเก็บน้ำส้มควันไม้ควันสีเทาปนน้ำเงิน พอควันใสเริ่มใช้กระเบื้องทดสอบความชื้นปล่องควันหนึ่งนาที ถ้าเปียกก็ยังไม่ปิดถ้าแห้งหมาดๆก็ปิดหน้าเตาห้ามอากาศเข้าเด็ดขาด และห้ามราดน้ำถังด้วย
Ø การใช้น้ำส้มควันไม้ขับไล่แมลงรบกวนในคอกสัตว์
ชื่อเจ้าขององค์ความรู้
นายกีรติ เรือนคำ 143 ม. 5 บ้านหนองช้างน้ำ ต.บ้านกาศ อ.สูงเม่น จังหวัดแพร่
หลักการและแนวคิด
ในช่วงฤดูฝน มักจะมีแมลงชุกชุม คอยรบกวนตัวสัตว์ (โค – กระบือ) ยามค่ำคืน ทำให้สัตว์รำคาญ เกิดความเครียด มีผลต่อสุขภาพสัตว์ จึงคิดหาวิธีกำจัดและขับไล่แมลง (เหลือบ ริ้น ยุง เห็บ เหา) โดยใช้น้ำส้มควันไม้ฉีดพ่นตัวสัตว์ และพื้นคอก ฝาผนังคอก
อุปกรณ์
1. น้ำส้มควันไม้ที่ได้จากการเผาถ่าน
2. ถังฉีดพ่น
วิธีทำ
1. นำน้ำส้มควันไม้ที่ได้จากการเผาถ่าน ซึ่งเก็บทิ้งไว้ประมาณ 3 เดือน
2. ผสมน้ำควันไม้ อัตราส่วน 1 ลิตร ต่อน้ำสะอาด 10 ลิตร
3. ฉีดพ่นตามพื้นคอก และตัวสัตว์ 3 วัน/ครั้ง
วิธีใช้
ฉีดพ่นพื้นคอกและฉีดพ่นตัวสัตว์ 3 วัน/ครั้ง หรือใช้ผ้าชุบน้ำ เช็ดตัวสัตว์ทุกวัน
ประโยชน์
สามารถขับไล่เห็บ แมลงวัน และมดที่มารบกวนในคอกสัตว์ได้
ต้นทุนการผลิต เชิงมูลค่าและเวลา
การผลิตน้ำส้มควันไม้ เกษตรกรสามารถผลิตใช้เองได้ โดยการเผาถ่าน ด้วยเตาเผา ขนาด 200 ลิตร 1 เตา จะได้น้ำส้มควันไม้ประมาณ 3 ลิตร ราคาลิตรละ 100 บาท เกษตรกรสามารถตัดแต่งกิ่งไม้ในฟาร์ม แล้วนำมาเผาถ่านและเก็บน้ำส้มควันไม้ ไว้ใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง
Ø การใช้น้ำส้มควันไม้รักษาขี้เรื้อนในโค
ชื่อเจ้าขององค์ความรู้
นายทองดี เจริญกุศล 140/9 หมู่.2 ต.ทุ่งกวาว อ.เมือง จังหวัดแพร่ 54000
หลักการและแนวคิด
น้ำส้มควันไม้ เป็นผลผลิตที่เกิดจากการเผาถ่านแล้วเกิดควันในช่วงที่ไม้กำลังเปลี่ยนเป็นถ่าน แล้วควบแน่นกลั่นตัวเป็นหยดน้ำ ซึ่งจะเก็บในช่วงอุณหภูมิภายในเตา 300 – 400 องศาเซลเซียส หรือ
อุณหภูมิที่ปากปล่องควัน อยู่ระหว่าง 80 – 150 องศาเซลเซียส ของเหลวที่ได้มีลักษณะสีน้ำตาลใสหรือสีชา มีกลิ่นไหม้
1. ส่วนประกอบที่สำคัญ โดยประมาณของน้ำส้มควันไม้
- น้ำ 85 เปอร์เซ็นต์ กรดอินทรีย์ 3 เปอร์เซ็นต์ สารอินทรีย์อื่นๆ 12 เปอร์เซ็นต์
2. คุณสมบัติน้ำส้มควันไม้ที่ดี
- ค่าความเป็นกรด (PH) ประมาณ 3
- ความถ่วงจำเพาะ ประมาณ 1.012 – 1.024
วิธีใช้
ฉีดพ่นน้ำส้มควันไม้ความเข้มข้น 100 เปอร์เซ็นต์ บริเวณผิวหนังโคที่เป็นเชื้อรา หรือขี้เรื้อน เช้า – เย็น ทุกวัน ประมาณ 3 วัน เชื้อราที่เป็นดวงจั้มๆ สีน้ำตาลหรือสีเทา บนตัวสัตว์ จากดวงจั้มๆสีน้ำตาล จะเปลี่ยนเป็นสีดำและจางหายไปในที่สุด
ข้อมูลโดย คุณอรอนงค์ พิมคำไหล
องค์ความรู้และภูมิปัญญาด้านการเลี้ยงสัตว์ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ศูนย์วิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยีเชียงราย
องค์ความรู้ยังมีต่อติดตามตอนต่อไปและให้ความคิดเห็นเสริมเติมเต็มกันได้นะครับ
ไม่มีความเห็น