นิยามทางคณิตศาสตร์ของคำว่า "โกหก"


นักคณิตศาสตร์และนักปรัชญามักจะพยายามนิยาม หลักการต่างๆที่เป็นปรากฏการณ์ในชีวิต ให้เกิดเป็นนิยามที่ชัดเจน   ทั้งนี้ก็เพราะว่า หลักการบางอย่างนั้นไม่มีความชัดเจนอยู่ในตัว และเป็นเรื่องที่ค่อนข้าง Subjective (ขึ้นกับความเห็นส่วนตัว)  ยกตัวอย่างเช่น อะไรเรียกว่า "คนเลว" อะไรคือ "คนดี"  แค่สองคำนี้ คนก็มีความเห็นที่ไม่เหมือนกันแล้วครับ คนบางคนที่ถูกมองว่าเป็นคนเลวโดยคนบางกลุ่ม ก็อาจจะถูกมองว่าเป็นคนดีโดยคนอีกกลุ่มก็ได้  

วันนี้ผมอยากพูดเรื่องนิยามของคำว่า "โกหก" นักตรรกศาสตร์ที่ชื่อ Raymond M. Smullyan ได้นิยามคำว่า โกหก ไว้ดังนี้ 

  เราจะกล่าวว่า นาย A โกหก ก็ต่อเมื่อ นาย A พูดในสิ่งที่ขัดกับความเชื่อ (belief) ของตนเอง 

ยกตัวอย่างเช่น ถ้าอาจารย์คนหนึ่่งสอนเด็กนักเรียนว่า 1+1=3 เราไม่สามารถสรุปได้ว่าอาจารย์คนนี้โกหก เพราะเขาอาจจะเชื่อว่า 1+1=3 จริงๆ ซึ่ืงในกรณีนั้น ถือว่าเขาพูดในสิ่งที่ตรงกับความเชื่อของตน อาจารย์คนนี้เขาพูดความจริง! 

Smullyan ยังเล่าเรื่องของชายผู้โชคร้ายคนหนึ่งที่ต้องถูกขังไว้ในโรงพยาบาลโรคจิตนานนับสิบปี เนื่องจากชายคนนั้นเข้าใจว่าตนเองเป็น นโปเลียน กษัตริย์ของฝรั่งเศสในอดีต (ดูรูปนโปเลียนได้ครับ)

 ระหว่างที่ชายคนนี้ถูกกักตัวไว้ ทุกๆหลายๆเดือนโรงพยาบาลจะให้เจ้าหน้าที่เข้ามาคอยตั้งคำถามเพื่อตรวจสอบว่าชายคนนี้ปกติดีหรือยัง ซึ่งหากปกติดีแล้วทางโรงพยาบาลจะปล่อยตัว

ผ่านมาหลายปีหลังจากที่เขาถูกขังไว้ ... วันหนึ่ง โรงพยาบาลส่งเจ้าหน้าที่เข้ามาตรวจสอบเขาอีกครั้ง พร้อมกับเครื่องจับโกหกที่แม่นยำ 

"คุณคือนโปเลียนใช่ใหม?" เจ้าหน้าที่ถาม 

"ไม่ใช่" ชายผู้น่าสงสารตอบ (อาจจะเป็นเพราะอยากถูกปล่อยตัว)

 

ทันใดนั้น เครื่องจับโกหกก็มีปฏิกริยาทันที ชายคนนี้โกหก! เขาจึงต้องถูกกักขังต่อไป ... 

 

คำสำคัญ (Tags): #โกหก
หมายเลขบันทึก: 293182เขียนเมื่อ 1 กันยายน 2009 07:36 น. ()แก้ไขเมื่อ 21 มิถุนายน 2012 21:44 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (9)

สวัสดีครับ,

ขอบคุณครับที่แวะเข้ามาทักทาย

เป็นการให้แนวคิดที่แปลกออกไปค่ะ

ขอบคุณน่ะค่ะ

สวัสดีครับคุณสุดสายป่าน

สวัสดีค่ะมาเยี่ยม...อ่านทุกเรื่องแต่ไม่ได้ทักทายสบายดีนะ

สวัสดีครับคุณ rinda,

ผมสบายดีครับ พอดีช่วงนี้เริ่มงานเยอะแล้วครับ อาจจะเริ่มเขียนน้อยลง ขอบคุณที่ติดตามครับ

สวัสดีค่ะอาจารย์ปริญญา

พรุ่งนี้วันที่ 19 พรุ่งนี้จะเป็นยังไงบ้างน้อ

ว่าก็ว่าเถอะค่ะ พรุ่งนี้หรือวันไหน ๆ ประเทศไทยก็จะผ่านไปได้ด้วยดี ด้วยตรรกศาสตร์

กอเข้ามาอ่านอีกรอบนึง

โกหกกับความเชื่อ

...............มันแยกยากจริง ๆ เลย

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท