หมากรุกจีน

 

หมากรุกจีน (หมากล้อมและหมากเซี่ยงฉี)

---

         หมากรุกจีนถูกสร้างสรรค์ขึ้นด้วยเทคนิคลึกล้ำและศิลปะอันเหนือชั้น จึงจัดอยู่ในแนวหน้าของวัฒนธรรมหมากรุกโลก หมากล้อมเป็นเกมส์หมากรุกที่มีต้นกำเนิดในประเทศจีน มีประวัติความเป็นมายาวนานกว่า 3,000 ปี เกมส์หมากล้อมคิดค้นขึ้นโดยผู้ใช้แรงงานชาวจีนในสมัยโบราณ ต่อมากลายเป็นเกมส์หมากรุกประจำชาติและถือเป็นวัฒนธรรมโบราณอันล้ำค่าอย่างหนึ่งของจีน ศิลปะสี่แขนงใหญ่ของจีนโบราณ อันประกอบด้วย ขิม หมากรุก ศิลปะการเขียนตัวอักษรจีนและการวาดภาพ มีต้นกำเนิดและประวัติความเป็นมายาวนาน หมากรุกที่กล่าวถึงในศิลปะสี่แขนงใหญ่นี้ก็คือหมากล้อมนั่นเอง หมากล้อมไม่เพียงแต่เป็นศิลปะแขนงหนึ่งเท่านั้น แต่ยังถือเป็นเกมส์กีฬาการแข่งขันอย่างหนึ่งด้วย                   

    หมากล้อมมีกติการการเล่นไม่ซับซ้อนและมีพื้นที่ในการวางหมากมาก แต่สิ่งนี้กลับทำให้การเปลี่ยนรูปเกมส์ซับซ้อนอย่างยิ่ง ข้อนี้เองที่ถือเป็นมนต์เสน่ห์ของหมากล้อม หมากล้อมหนึ่งเกมส์จะใช้เวลาในการเล่นมากกว่าหมากเซี่ยงฉี เกมส์ที่เล่นจบเร็วใช้เวลาเพียงสิบห้านาที (ที่เล่นยืดเยื้ออาจใช้เวลาหลายวัน) แต่โดยมากหมากล้อมเกมส์หนึ่งจะใช้เวลาเล่นประมาณหนึ่งถึงสองชั่วโมง 

       ปัจจุบันหมากล้อมได้แพร่หลายไปสู่ทั่วโลก ในเอเชียมีผู้เล่นหมากล้อมนับล้านคน ส่วนในยุโรปและอเมริกาก็มีคนจำนวนไม่น้อยที่เล่นหมากล้อมเป็น

         

        หมากเซี่ยงฉี เป็นเกมส์หมากรุกอีกชนิดหนึ่งที่มีกำเนิดในประเทศจีน หมากเซี่ยงฉีเป็นเกมส์ลับสมองเก่าแก่ที่มีความเป็นมายาวนาน  การเล่นหมากเซี่ยงฉีทำให้ผู้เล่นได้ซึมซับปรัชญาการดำเนินชีวิต พัฒนาทักษะประสาทสัมผัสและความสามารถในการขบคิดปัญหา ตัวหมากของหมากเซี่ยงฉีมี 7 ชนิด ประกอบด้วย เจียง (ไสว่) หรือแม่ทัพ ซื่อ(ซื่อ) หรือองครักษ์ เซี่ยง (เซี่ยง) หรือช้าง หม่าหรือม้า เชอหรือรถ เพ่าหรือปืนใหญ่ และปิง (จู๋) หรือเบี้ย (หากใช้เป็นชื่อภาษาแต้จิ๋วจะเรียกว่า ตี่ สือ เฉีย เบ๊ กือ เผ่าและจุกตามลำดับ) หมากแต่ละตัวมีฐานะและกฎการเดินต่างกัน  ส่วนผลแพ้ชนะจะขึ้นอยู่กับการอยู่รอดของตัวแม่ทัพ                                                    

        ในภาษาจีนมีสำนวนที่เกี่ยวข้องกับการเล่นหมากรุกจำนวนมาก เช่น

        -"dāng jú zhě mí, páng guān zhě qīng"             

      (คนที่อยู่ในเกมส์หรือสถานการณ์จะมองไม่ทะลุ แต่คนที่อยู่  

            นอกเกมส์หรือนอกสถานการณ์จะมองได้ทะลุปรุโปร่ง)

        *"jǔ qí bú dìng" (ลังเลไม่รู้จะวางหมากอย่างไร)                                                   

        *"zhuān xīn zhì zhì" (ใจจดใจจ่อ)

        *"qí féng duìshǒu" (พบคู่ต่อสู้ที่ฝีมือสูสีกัน)                                         

        *"rénshēng rú qí" (ชีวิตคนเปรียบได้กับเกมส์หมากรุก)                                    

     *"shì shì rú qí" (เหตุต่างๆ ในโลกเปรียบเหมือนเกมหมากรุก)                                

        *"cháng'ān qíjú" (สถานการณ์บ้านเมืองสั่นคลอน)   

        *"zhì guó rú yì" (การปกครองประเทศเหมือนกับการเล่นหมาก) เป็นต้น