ปลูกป่าโดยไม่ปลูก
หากไม่สัมผัสด้วยตนเอง ผมคงยังไม่เข้าใจว่า ป่าเกิดได้เองโดยธรรมชาติ เพียงแต่เราไม่ทำลายมัน เราทำลายป่าโดยไม่ตั้งใจ หรือตั้งใจที่จะทำเกษตรเชิงเดี่ยว (ปลูกพืชชนิดเดียว) อย่างที่เกษตรกรไทยกำลัง(หลง)ทำอยู่ทุกวันนี้ ผมเลิกทำสวนมะม่วง สวนมะขามหวานมาเื่มื่อสิบกว่าปีที่แล้ว 2552 เป็น พ.ศ.ปัจจุบัน เลิกเพราะราคาผลมะม่วงและฝักมะขามหวานไม่คุ้มกับการลงทุน ปล่อยสวนร้างอยู่ 2-3 ปี มาคิดดูว่าปล่อยสวนไว้ไม่เกิดประโยชน์ จึงปลูกไม้ป่าแทรกลงไป ปลูกไม้ป่าปีละครั้ง ทะยอยปลูกมาเรื่อย ๆ ปีละหลายร้อยถึงหลายพันต้น โดยปลูกแบบเป็นแถว ไม่ปลูกเป็นแปลง ปล่อยมะม่วง มะขามหวานไว้ ยังไม่ตัด ปลูกแทรกลงไประหว่างแถวมะม่วงและมะขามหวาน
นึกไม่ถึงเลยว่า ป่า ป่าครับป่า มาได้ยังไง เมื่อหลายปีก่อน ผมถามหาเถาวัลย์จากชาวบ้าน คนเลื่อยไม้ ก็หาไม่ได้ แต่ เชื่อหรือไม่ครับ ปัจจุบันนี้ สวนมะขามหวานของผม เต็มไปด้วนเถาวัลย์นานาชนิด ไม่ต้องไปหาที่ไหนอีกแล้ว (แต่ก็ยังหาอยู่...โลภนะ)
นก ลม ช่วยปลูป่าให้ การเรียนในตำราได้ความรู้ แต่ไม่เหมือนการที่ได้สัมผัสกับความจริง มันได้อารมณ์ มันสมอยาก
ปลูกป่าไม่ยากเลย ปล่อยที่ดินไว้ เดี๋ยวนก ลม ธรรมชาติปลูกป่าให้เอง เพียงแต่อย่าไปทำลายมัน อย่าไปตัดหญ้า อย่ากำจัดวัชพืช (มองพืชทุกชนิดว่าเป็นประโยชนฺ ไม่เป็นวัชพืช)อย่าไปไถพรวนดิน หากจำเป็นก็ทำน้อยที่สุดอย่างระมัดระวัง
สวนผมมีผลมะม่วง และฝักมะขามเป็นสิ่งดึงดูดให้นกมาเยือน แล้วพาเมล็ดพรรณไม้มาปลูกให้ กรณีท่านที่สนใจ อาจใช้วิธีปลูกไม้ป่าที่มีเมล็ดที่นกชอบกิน อาทิ ตะขบ
ตอนนี้ในสวนมะขามหวานของผม ซึ่งน่าจะเรียกว่าป่าได้แล้วมีพรรณไม้นา ๆ ชนิด ที่ขึ้นเอง เท่าที่รู้จัก อาทิ หวด หาด กะทอน มะเกลือ ข่อย สะเดา กำจัด ลิ้นฟ้า (เพกา)มันเสือ มันเสา กระถิน กระถินยักษ์ ประดู่ มะค่า คูน ว่านรางจืดเครือ สะแกเครือ บันไดลิง ฯลฯ ที่ปลูกมีสักทอง มะค่าโมง กล้วยตานี กล้วยหักมุก มันเสือ มันเสา มันนก ตะกู ตะแบก ตาลตะโหนด ยูคาลิปตัส สะเดา แดง บุนนาค เฉียงพร้านางแอ ไทร โพธิ์ทะเล จำปาป่า ประดู่กิ่งอ่อน สมอพิเภก หางนกยูงฝรั่ง นนทรี ชะอม มะรุม ฝรั่ง ขนุน นนทรีป่า ตีนเป็ด พะยอม ขี้เหล็กบ้าน ชงโค (เสี้ยว กินได้)มะขามป้อม มะตูม สะตอป่า สาธร หว้า ทองหลางลาย กฤษณา ยางนา ตะเคียนทอง ประดู่ป่า มะฮอกกานี ฯลฯ
เห็นต้นไม้ที่เกิดเองตามธรรมชาติและต้นไม้ที่ปลูก เจริญงอกงาม มีความสุขครับ สวนป่ากึ่งธรรมชาติ...วนเกษตรธรรมชาติพอเพียง...มรดกที่เติบโตได้ (ลูก หลานจะไม่จน) สนใจ เชิญครับ อย่ารอช้า เวลาไม่รอใคร ปลูกป่าโดยไม่ปลูก(ที่จริงก็ปลูกบ้าง)(หากบทความนี้มีส่วนช่วยให้ท่านตัดสินใจปลูกป่าหรือปลูกต้นไม้ กรุณาแจ้งผมด้วย ขอบคุณ e-mail: [email protected] website: www.tawatchainakabut.multiply.com)
ความเห็น (7)
น่าสนใจมากครับวิธีคิดของท่านอาจารย์
ผมมีสวนของผมสวนหนึ่ง ใหม่ๆเป็นพื้นที่ว่างเปล่าที่เจ้าของเดิมเขาปลูกอ้อย
ไม่มีต้นไม้ใหญ่ ได้ที่มาใหม่ๆก็ปลูกมะม่วง ชมพู่ มะปราง มะเฟือง ขนุน กระท้อน
พอตอนหลังไม่มีเวลาไปดูแลปล่อยรกร้าง แล้วเอายางนาไปปลูกแซม
ปลูกแบบสะเปะสะปะไม่เป็นแถว เอามะค่าโมงไปปลูก เอาสะเดาช้าง เอาสักทองไปปลูก
ตอนนี้เป็นป่าไปแล้วครับ มีเถาวัลย์ไม้เลื้อยเต็มไปหมด
ผมว่าถ้าเจ้าของแปลงถัดไปเขาทำแบบผมโดยปลูกล้อมรอบ คงได้ป่าผืนหนึ่งใกล้ชุมชนเลยนะครับ
ดีใจจริงที่มาพบผู้ที่มีประสพการณ์ที่คล้ายคลึงกัน...ตอนนี้ยายธีก็มีป่าแล้วเหมือนกันสัตรูร้ายสำหรับป่าชนิดนี้คือชาวบ้านอะไรที่เกิดเหมือนในป่าเขาคิดว่ามีเกิดขึ้นเพื่อให้เขาผล่าผลาญได้อีกตามอำเภอใจ..อยากจะเก็บๆอยากจะมาตัดไปทำฟืนตัดๆไม่มีจะกินขุดไม่เหลือ...นกกาเข้ามาอาศัยก็มาดักไปกิน...ปัญหาป่าเกิดใหม่ในชุมชนที่ยายธีจนปัญญาไม่ทราบาจะทำอย่างไร...แถมน้ำเสีย..ขยะ..ทางน้ำสายน้ำที่เคยมีหดหายไปกลบไถดันทิ้งทางน้ำ...ใครอยากได้ๆใครอยากทำๆ(สิ่งเลวๆ)..จริงๆก็สวดสัพเพคิดว่าเป็นทานแต่ต้นไม้ที่โตยาก ประดู่ มะเกลือ ไม้แดง สัก อายุสิบห้าปี โตพอดีกับความต้องการของคนเหล่านี้ ตัดไปเลย เจ็บหัวใจจริงๆค่ะ
ธวัชชัย นาคะบุตร
ขอบคุณคุณสุวัฒน์และยายธี เราคอเดียวกัน และก็หัวอกเดียวกัน ผมเองเจอปัญหาวัวของน้องชายรบกวน แต่ไม่เจอปัญหาขโมยตัดต้นไม้ แต่ก็กลัวอยู่ เพราะไม้สักทองรุ่นแรกอายุ 20 ปีแล้ว ผมว่าเราคงต้องเฝ้า ถ้าไม่เฝ้าเอง คงต้องหาคนไปเฝ้า คนทำสวน ถ้าไม่จ้าง หายาก อาจจะพอ ๆ กับงมเข็มในมหาสมุทร ผมเองใช้วิธีทำคนเดียวเท่าที่จะทำได้ ตอนนี้นอนหน้าสวน กำลังปรับปรุงบ้านที่เคยเป็นบ้านคนงาน เพื่อเข้าไปเฝ้าในสวน แต่คิดว่าถ้าพร้อมเรื่องค่าจ้างก็คงจะจ้างคนมาช่วย เพราะอยากเร่งงานและหาเพื่อน แต่ก็พยายามยึดแนวพอเพียว ไม่หลงทาง ปัญหาขโมย ปัญหาวัวรบกวน ผมว่าเป็นปํญหาสำคัญที่ทำให้คนไม่ปลูกต้นไม้ ผมว่าเรายังพอแก้ไขได้นะครับ ยายธีอย่าเพิ่งท้อครับ บ่นได้ ไม่ว่ากันครับ
chayut chaleekanha
สุดยอดคร้บ Dr.ผมกำลังจะทำ ป่าโดยปลูก ในที่ 8-9 ไร่ที่กาญน์ ช่วงแรกๆ ให้เพื่อนเช่าปลูกผัก (3ปี) และปลูกไม้ป่า เพื่อนรดนำผัก ก็ต้นไม้ได้ด้วย ปลูกทุกอย่าง(ที่ขวางหน้า)เพื่อสะสม หลักๆ พยุง ยางนา ชิงชัน ตะเคียน กระพี้เขาควาย มะฮอก ประดู่ จำปาป่า พยอม หรือไม้ใต้ เทพธาโร หลุมพอ เคี่ยม ตลอดจนเห็ดต่างๆ เห็ดเผาะ เห็ดลม 20-25 ปี ลูกๆมีไม้ปลูกบ้านก็คุ้มครับ ตอนนี้ติดต่อ เมล็ดไม้ป่าจากพี่นพพร และกล้าไม้จากหน่วยเพาะชำ ตลอดจนกล้าไม้เอกชนอื่นๆ หรือท่านใดจะแลกเปลี่ยนยินดีครับ
เทพ 58
086-7855804
เห็นด้วยคะ ที่บ้านปลูกปี 2550 แล้วไม่มีใครมาปลูกใกล้เคียง วันดี คืนดี ไม่รู้ใครเอาที่นอนกาบมะพร้าวมาทิ้งข้างบ้านห่างถนนแค่เมตรเดียว ฝนก็ไม่ตกเป็นอาทิตย์ จู่ๆก็มีก้นบุหรี่มาจะเอ๋ กับที่นอน ไฟก็ลุกสูงเป็นเมตรๆ บนทุ่งหญ้าคา หญ้าขน ต้องตามดับเพลิงมาดับ เพื่อนๆพี่ๆที่ทำงานก็แนะนำให้ปลูกกล้วย มะละกอ พืชอุ้มน้ำ รอบบ้านกันไฟ ก็เลยลงทุน ปลูกกล้วยน้ำว้า ไผ่ มะละกอ 3 ปีให้หลัง กล้วยน้ำว้าสวยๆ มาเต็ม มีต้นไม้แปลกตามมามากมาย เศรษฐกิจไม่ค่อยดี ก็มีคนมาช่วยตัดตั้งแต่หัวปลี กล้วย3-4 เครือหายไปไม่ทราบคนตัด หน่อไม้ กิ่งไผ่ยาวเป็นเมตรถูกเอาไปใช้ ข้างบ้าน(ไกลๆ) ยังรู้เลยว่าหน่อไม้หวาน ปีนี้ แถวบ้านลงทุนเผาหญ้าแล้วแบ่งหน่อกล้วยมาปลูกเป็นแถวตามเรา เป็นแถวๆเลย ดีใจ ผักก็จะปลอดสารพิษ อากาศก็จะดี ไม่มีอะไรกินก็กินกล้วย อ้อย หน่อไม้ ชะอม ชะพลู รู้สึกข้างบ้านทะเลาะกันลดลงมากตั้งแต่เขามีพืชกิน เด็กหิวๆก็ไปเด็ดกล้วยมากินแขวนไว้ทั้งเครือเลย ดีจังต้นไม้กินได้ อยากให้รัฐบาลปลูกพืชกินไว้ข้างถนน แทนไม้ดอก คนขายพวงมาลัย คงน้อยลงนะเพราะเศรษฐกิจไม่ดี นานๆซื้อทีประหยัด
เมื่อ 4 ก.พ.2555 ผมได้มีโอกาสไปบ้านผู้ใหญ่วิบูลย์ เข็มเฉลิม ได้สนทนากับผู้ใหญ่ ถามเรื่องการทำวนเกษตร ได้ความรู้ แง่คิด วิธีการทำวนเกษตรแบบพอเพียง ผู้ใหญ่มีพันธุ์ไม้ต่างๆ มากมายหลายร้อยชนิด มีมีรายการให้เลือกประมาณ 300 ชนิด ผู้ใหญ่วิบูลย์บอกว่ามีพันธุ์พืชอยู่ประมาณ 1,000 ชนิด จำหน่ายในราคาไม่แพง ผมเซาะหาพันธุ์ไม้ต่างๆ มานานพอสมควร พบว่าที่นี่มีพันธุ์ไม้ป่ามาก สะดวกที่จะหาซื้อ ในราคาที่ไม่แพง ส่วนใหญ่ราคา 10-30 บาท บางชนิดราคา ต้นละ 100 บาท สนใจติดต่อคุณวันเพ็ญ เข็มเฉลิม โทร.081-306-0781
ผมซื้อ 78 ชนิด ส่วนใหญ่ชนิดละ 2 ต้น บางชนิด 4 - 10 ต้น รวมเป็นเงิน 3,570 บาท
กระบือเจ็ดตัว 2 ต้น 20 บาท
กระเบา 2 ต้น 40 บาท
กระเบียน 2 ต้น 40 บาท
กระวาน 5 ต้น 150 บาท
กล้วยหมูสังข์ 2 ต้น 40 บาท
ก้านพลู 2 ต้น 140 บาท
กาสามปีก 2 ต้น 40 บาท
กำลังเจ็ดช้างสาร 2 ต้น 30 บาท
กำลังเลือดม้า 2 ต้น 30 บาท
กำลังวัวเถลิง 2 ต้น 40 บาท
แก้วมุกดา 2 ต้น 50 บาท
โกโก้ 5 ต้น 75 บาท
โกฐจุฬาลัมภา 2 ต้น 20 บาท
เข็มอุณากรรณ์ 2 ต้น 40 บาท
ขันทองพยาบาท 2 ต้น 30 บาท
ข่าต้น 1 ต้น 25 บาท
เกด 2 ต้น 30 บาท
คำแสด 2 ต้น 30 บาท
คำหมอกหลวง 2 ต้น 40 บาท
โคคลาน 2 ต้น 30 บาท
จันทน์กระพ้อ 2 ต้น 50 บาท
จิกภูเขา 2 ต้น 50 บาท
จันทน์ชะมด 2 ต้น 50 บาท
จันทน์หอม 2 ต้น 40 บาท
จันทนา 2 ต้น 30 บาท
จันทน์เทศ 2 ต้น 70 บาท
จำปีแขก 2 ต้น 40 บาท
เจตมูลเพลิงแดง 2 ต้น 30 บาท
เจตมูลเพลิงขาว 2 ต้น 30 บาท
ชำมะิเรียง 2 ต้น 40 บาท
โด่ไม่รู้ล้ม 2 ต้น 20 บาท
เถาวัลย์เปรียง 2 ต้น 40 บาท
เทพธาโร 2 ต้น 100 บาท
เถาสะค้าน 2 ต้น 40 บาท
ทองพันชั่ง 2 ต้น 20 บาท
เท้ายายม่อม 2 ต้น 30 บาท
ประดู่แดง 2 ต้น 40 บาท
ประยงค์ 2 ต้น 40 บาท
ปรู 2 ต้น 40 บาท
ปลาไหลเผือก 2 ต้น 40 บาท
ปีปสีทอง 2 ต้น 30 บาท
ฝางเสน 5 ต้น 75 บาท
พระเจ้าห้าพระองค์ 2 ต้น 30 บาท
พะยอม 2 ต้น 40 บาท
พันจำ 2 ต้น 40 บาท
พิมเสน 5 ต้น 100 บาท
ธรณีสาร 2 ต้น 20 บาท
พิลังกาสาบ้าน 2 ต้น 30 บาท
พิลังกาสาป่า 2 ต้น 40 บาท
มณฑา 2 ต้น 50 บาท
มะค่าแต้ 2 ต้น 40 บาท
ประคำดีควาย 2 ต้น 30 บาท
มะแปรม 2 ต้น 40 บาท
มะพูด 2 ต้น 40 บาท
มังคละ 2 ต้น 50 บาท
ม้ากระทืบโรง 2 ต้น 30 บาท
ไม้ชัน 2 ต้น 40 บาท
ไม้รัง 5 ต้น 100 บาท
ยมหอม สูง 60 ซม. 5 ต้น 100 บาท
ยางนา 10 ต้น 200 บาท
หางไหล (โล่ติ้น) 2 ต้น 40 บาท
สีเสียด 5 ต้น 100 บาท
เสม็ด 2 ต้น ..... บาท
หมากเม่า 2 ต้น 40 บาท
หัวช้าง 2 ต้น 40 บาท
อบเชยเทศ ญวน 4 ต้น 100 บาท
งิ้วแดง 2 ต้น 40 บาท
จำปาทอง 2 ต้น 50 บาท
เต็ง 5 ต้น 50 บาท
สั่งทำ 2 ต้น 30 บาท
มะพลับป่า 2 ต้น 30 บาท
มะพลับบ้าน 2 ต้น 40 บาท
กัดลิ้น 2 ต้น 40 บาท
ตานหก 2 ต้น 40 บาท
กำลังทรพี 1 ต้น 25 บาท
โคลงเคลง 2 ต้น..... บาท
เมื่อ 4 ก.พ.2555 ผมได้มีโอกาสไปบ้านผู้ใหญ่วิบูลย์ เข็มเฉลิม ได้สนทนากับผู้ใหญ่ ถามเรื่องการทำวนเกษตร ได้ความรู้ แง่คิด วิธีการทำวนเกษตรแบบพอเพียง ผู้ใหญ่มีพันธุ์ไม้ต่างๆ มากมายหลายร้อยชนิด มีมีรายการให้เลือกประมาณ 300 ชนิด ผู้ใหญ่วิบูลย์บอกว่ามีพันธุ์พืชอยู่ประมาณ 1,000 ชนิด จำหน่ายในราคาไม่แพง ผมเซาะหาพันธุ์ไม้ต่างๆ มานานพอสมควร พบว่าที่นี่มีพันธุ์ไม้ป่ามาก สะดวกที่จะหาซื้อ ในราคาที่ไม่แพง ส่วนใหญ่ราคา 10-30 บาท บางชนิดราคา ต้นละ 100 บาท สนใจติดต่อคุณวันเพ็ญ เข็มเฉลิม โทร.081-306-0781
ผมซื้อ 78 ชนิด ส่วนใหญ่ชนิดละ 2 ต้น บางชนิด 4 - 10 ต้น รวมเป็นเงิน 3,570 บาท
กระบือเจ็ดตัว 2 ต้น 20 บาท
กระเบา 2 ต้น 40 บาท
กระเบียน 2 ต้น 40 บาท
กระวาน 5 ต้น 150 บาท
กล้วยหมูสังข์ 2 ต้น 40 บาท
ก้านพลู 2 ต้น 140 บาท
กาสามปีก 2 ต้น 40 บาท
กำลังเจ็ดช้างสาร 2 ต้น 30 บาท
กำลังเลือดม้า 2 ต้น 30 บาท
กำลังวัวเถลิง 2 ต้น 40 บาท
แก้วมุกดา 2 ต้น 50 บาท
โกโก้ 5 ต้น 75 บาท
โกฐจุฬาลัมภา 2 ต้น 20 บาท
เข็มอุณากรรณ์ 2 ต้น 40 บาท
ขันทองพยาบาท 2 ต้น 30 บาท
ข่าต้น 1 ต้น 25 บาท
เกด 2 ต้น 30 บาท
คำแสด 2 ต้น 30 บาท
คำหมอกหลวง 2 ต้น 40 บาท
โคคลาน 2 ต้น 30 บาท
จันทน์กระพ้อ 2 ต้น 50 บาท
จิกภูเขา 2 ต้น 50 บาท
จันทน์ชะมด 2 ต้น 50 บาท
จันทน์หอม 2 ต้น 40 บาท
จันทนา 2 ต้น 30 บาท
จันทน์เทศ 2 ต้น 70 บาท
จำปีแขก 2 ต้น 40 บาท
เจตมูลเพลิงแดง 2 ต้น 30 บาท
เจตมูลเพลิงขาว 2 ต้น 30 บาท
ชำมะิเรียง 2 ต้น 40 บาท
โด่ไม่รู้ล้ม 2 ต้น 20 บาท
เถาวัลย์เปรียง 2 ต้น 40 บาท
เทพธาโร 2 ต้น 100 บาท
เถาสะค้าน 2 ต้น 40 บาท
ทองพันชั่ง 2 ต้น 20 บาท
เท้ายายม่อม 2 ต้น 30 บาท
ประดู่แดง 2 ต้น 40 บาท
ประยงค์ 2 ต้น 40 บาท
ปรู 2 ต้น 40 บาท
ปลาไหลเผือก 2 ต้น 40 บาท
ปีปสีทอง 2 ต้น 30 บาท
ฝางเสน 5 ต้น 75 บาท
พระเจ้าห้าพระองค์ 2 ต้น 30 บาท
พะยอม 2 ต้น 40 บาท
พันจำ 2 ต้น 40 บาท
พิมเสน 5 ต้น 100 บาท
ธรณีสาร 2 ต้น 20 บาท
พิลังกาสาบ้าน 2 ต้น 30 บาท
พิลังกาสาป่า 2 ต้น 40 บาท
มณฑา 2 ต้น 50 บาท
มะค่าแต้ 2 ต้น 40 บาท
ประคำดีควาย 2 ต้น 30 บาท
มะแปรม 2 ต้น 40 บาท
มะพูด 2 ต้น 40 บาท
มังคละ 2 ต้น 50 บาท
ม้ากระทืบโรง 2 ต้น 30 บาท
ไม้ชัน 2 ต้น 40 บาท
ไม้รัง 5 ต้น 100 บาท
ยมหอม สูง 60 ซม. 5 ต้น 100 บาท
ยางนา 10 ต้น 200 บาท
หางไหล (โล่ติ้น) 2 ต้น 40 บาท
สีเสียด 5 ต้น 100 บาท
เสม็ด 2 ต้น ..... บาท
หมากเม่า 2 ต้น 40 บาท
หัวช้าง 2 ต้น 40 บาท
อบเชยเทศ ญวน 4 ต้น 100 บาท
งิ้วแดง 2 ต้น 40 บาท
จำปาทอง 2 ต้น 50 บาท
เต็ง 5 ต้น 50 บาท
สั่งทำ 2 ต้น 30 บาท
มะพลับป่า 2 ต้น 30 บาท
มะพลับบ้าน 2 ต้น 40 บาท
กัดลิ้น 2 ต้น 40 บาท
ตานหก 2 ต้น 40 บาท
กำลังทรพี 1 ต้น 25 บาท
โคลงเคลง 2 ต้น..... บาท