การฝึกจริตให้มี “หิริ โอตตัปปะ...”
เมื่อคำว่า ศีลธรรม จริยธรรม หรือไม่ว่าจะเป็นคุณธรรมล้วนแล้วแต่มีใจความสำคัญอยู่ที่ “หิริ โอตตัปปะ” คือความละอายชั่ว กลัวบาปแล้ว...
จักทำให้ไรเล่าให้เราและเขา รู้สึก ตระหนัก ในความละอายชั่วกลัวบาปนั้น
เมื่อคนคนหนึ่งยังไม่เห็นโทษ ยังไม่รู้จักโทษ ยังไม่รู้จักความร้อนของน้ำที่ร้อน ยังไม่รู้จักพิษสงของไฟ เขาย่อมแหย่ไม้ ลองเอามือเข้าไปในกองไฟที่รุ่มร้อนนั้น
เมื่อคนทำบาปแต่ไม่รู้จักบาป ยังไม่เห็นผลของการกระทำบาปนั้น เขาย่อมไม่ละอายชั่วและกลัวบาป
การบอกเฉย ๆ ว่านี่คือบาปนะ นี่คือทุกข์นะ การโกงเป็นทุกข์นะ การผิดศีลเป็นบาปนะใครหน้าไหนเล่าเขาจะกลัว
หากเราไม่ชี้ชัดให้เห็นถึงสภาวะจิตที่ต้องทนทุกข์จากบาปนั้นให้ชัดแจ้ง ก็ยากนักแลที่คนจะละอายชั่วกลัวบาป
แท้ที่จริงกรรมนั้นทันตาเห็นอยู่แล้ว ทำบาปปุ๊บก็ได้รับกรรมคือ “ความทุกข์” ปั๊บ
แต่ทว่าที่คนไม่กลัวนั้นก็เพราะว่า ไม่รู้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นเป็น “ความทุกข์...”
อาการกระวนกระวาย ร้อนอก ร้อนใจ เหมือนไฟที่มาแผดเผาดวงจิต จากการโกง หรือจากการที่ไม่รู้จักพอนั่นเอง เป็นกรรมที่ส่งผลให้ทันตาเห็น
เมื่อเขาไม่รู้ว่านั่นคือกรรม และไม่ตระหนักในกรรมนั้น เขาเองก็ยังทนผืนความพอใจไปรับกรรมทั้งในปัจจุบันและอนาคต
ปัญหาที่สำคัญที่สุดในชีวิตนี้คือ “ปัญหาที่ไม่รู้ว่าปัญหานั้นคืออะไร...!”
ปัญหาที่ไม่รู้ว่านี้คือปัญหา ปัญหาที่ไม่รู้ว่านี่คือทุกข์ ปัญหาที่ไม่รู้ว่านี่คือกรรม การไม่รู้ปัญหานี้เองจึงทำให้คนสมัครใจในการทำชั่วกลัวบาป
เมื่อคนทั้งหลายในสังคมต้องทำอกุศลกรรมกันเป็นประชาธิปไตย จึงทำให้เราทั้งหลายต้องเดินตามเขาไป เดินตามเขาไป อนิจจา...
หากมีเวลาต้องลองพิจารณาเห็นจิตตนเองรู้ถึงความเร่าร้อนแห่งจิตที่เกิดขึ้นจากการกระทำชั่วและไม่กลัวบาปนั้น
ลองพิจารณาให้ดีจะเห็นว่า “ทุกข์นะ” ทุกข์ทันตาเลยแหละ
การที่ชีวิตไม่ได้พบกับความสงบ
การที่ชีวิตต้องดิ้นรน ขวนขวาย ก็เพราะด้วยสันดานที่ไม่รู้จักพอ อันนี้เป็นกรรมที่เกิดขึ้นกลับไปกลับมาจากสาเหตุการที่ไม่รู้จักละอายชั่วกลัวบาปนั้น
การพิจารณาในเวลาที่สงบ หรือในเวลาที่มีสมาธินั้นแล จะช่วยให้จิตรู้สึกตระหนักในโทษและทัณฑ์ที่ได้รับจากการทำชั่วและไม่กลัวบาปนั้นได้
หากจิตไม่คิด ไม่นึกย้อน ก็จะหลงระเริงไปกลายเป็นโทษตัวใหญ่ขึ้น ตัวใหญ่ขึ้น เปรียบเสมือนพายุร้ายที่รอวันพัดกระหน่ำเข้าถล่มทลายชีวิตให้ล้มละลายเป็นหน้ากระดานไป
แต่ถ้าหากเราค่อย ๆ พิจารณา ค่อย ๆ รับโทษทัณฑ์หรือบาปกรรมจากการทำบาปและความชั่วนั้น เราจะค่อย ๆ ปรับ ค่อย ๆ หยุด ค่อย ๆ เปลี่ยนจริตทีละน้อย ทีละน้อย “รับบ้าง ผ่อนบ้าง” เพื่อเตรียมใจรับและรู้ผลกรรมที่เคยทำ และหยุดการกระทำชั่วเหล่านั้นอย่างเด็ดขาด
การละอายชั่วกลัวบาปนี้ไม่มีใครจะบอกให้ใครตระหนักกันได้ บอกได้แต่เพียงให้รู้จักพิจารณาโทษที่ตนได้รับแม้นเล็กน้อยจากการทำชั่วและทำบาปนั้น
การฝึกจริตให้รู้ทุกข์เพื่อรู้ทุกข์ มีคุณค่ามากกว่าการปฏิเสธและไม่ยอมรับทุกข์จากการกระทำชั่ว ๆ ที่ผ่านมานั้น
เมื่อเราทั้งหลายรู้จักโทษแห่งความโลภ ความละโมภ ความหลง ที่เป็นเหตุให้ชีวิตเราไม่สงบ เป็นเหตุให้ชีวิตเราต้องล้มเหลว เขาจะค่อย ๆ เลิกและหยุดไปเอง
ก้าวย่างในชีวิตนี้สำคัญนัก
ต้องหาเวลาให้จิตระลึกถึงบาปกรรมที่เคยกระทำ
ต้องหาเวลาให้จิตระลึกรู้ถึงความทุกข์ที่เคยละเมิดศีล ทำชั่ว และการไม่กลัวบาปที่ตนเคยทำผ่านมานั้น
นึกบ่อย ๆ พิจารณาบ่อย ๆ รู้ทุกข์ รับทุกข์บ่อย ๆ ตนของตนนั้นแลจะรู้จักละอายชั่วกลัวบาปด้วยตนเอง...
ความเห็น (4)
ตอนนี้เครียดจังค่ะ ทำไมคนไทยไม่รักกันคะ เราจะทำอย่างไรดี
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย….
ลาภและยศนั้นเป็น “เหยื่อของโลก” ที่น้อยคนนักจะสละและวางได้ จึงแย่งลาภแย่งยศกันอยู่เสมอ
เหมือนปลาที่แย่งเหยื่อกันกิน แต่หารู้ไม่ว่า เหยื่อนั้น มีเบ็ดเกี่ยวอยู่ด้วย
หรือเหมือนไก่ ที่แย่งไส้เดือนกัน จิกตีกัน ทำลายกัน จนพินาถกันไปทั้งสองฝ่าย น่าสังเวชสลดจิตยิ่งนัก
ถ้ามนุษย์ในโลกนี้ ลดความโลภลง มีการเผื่อแผ่ เจือจาน โอบอ้อมอารี
ถ้าเขาลดโทสะลง มีความเห็นอกเห็นใจกัน มีความเมตตากรุณาต่อกัน
และลดโมหะลง ไม่หลงงมงาย ใช้เหตุผลในการตัดสินปัญหาและดำเนินชีวิต
“โลกนี้จะน่าอยู่อีกมาก...”
แต่ช่างเขาเถิด...!
หน้าที่โดยตรงและเร่งด่วนของเธอ คือ ลดความโลภ ความโกรธ และความหลงของเธอเอง ให้น้อยลง “แล้วจะประสบความสุข ความเยือกเย็นขึ้นมาก”
เหมือนคนลดไข้ได้มากเท่าใด ความสบายกายก็มีมากขึ้นเท่านั้น... (พุทธโอวาทก่อนปรินิพพาน)
อ่านบทความนี้แล้ว
ลึกซึ้ง กินใจ นัก ! มีหลายสิ่งหลายอย่างที่เป็นดังเช่นท่านเขียนไว้จริงๆเสียด้วย
ขอกราบสวัสดีปีใหม่ไทย ท่านล่วงหน้า ขอขอบพระคุณที่ท่านได้สั่งสอนผ่านบทความดีดี
ขอบคุณบันทึกดีๆ แบบนี้..นะคะ..