หลักธรรมคำสอนจาก..ชัมบาลา
หลังจากข้าพเจ้าสนใจเรื่องราวของดินแดนลึกลับที่ชื่อว่า ชัมบาลามาพักหนึ่ง นานทีเดียวที่กว่าข้าพเจ้าจะค้นพบว่า ดินแดนที่สุขสงบนั้นบางทีก็เริ่มต้นสร้างขึ้นได้ ภายในจิตใจเรานี่เอง
สองปีแห่งการเข้าสู่หนทางแห่งการเรียนรู้ในทางพุทธศาสนา ข้าพเจ้าก็พบว่า ก่อนหน้านั้นหลายๆ ปีที่ผ่านมา ข้าพเจ้าก็ได้เริ่มเรียนรู้มาบ้างในทางภาคทฤษฎี จากหนังสือหลายๆเล่มที่ข้าพเจ้าได้อ่านนั่นเอง หนึ่งในจำนวนนั้นก็คือหนังสือที่ชื่อว่า ชัมบาลา ซึ่งแปลโดย พจนา จันทรสันติ ในเบื้องต้นข้าพเจ้าไม่ได้รับรู้ว่า นี่คือหนังสือที่ว่าด้วยหลักธรรมคำสอนของพุทธวัชรยาน แต่เข้าใจว่า นี่คือหนังสือปรัชญาที่ว่าด้วยการใช้ชีวิตและการดำรงชีวิตในโลกสมัยใหม่ ข้าพเจ้าสนใจในหนังสือเล่มนี้เนื่องจากแต่เดิมข้าพเจ้าชื่นชอบงานเขียนและงานแปลของ พจนา จันทรสันติ มีหนังสือเล่มหนึ่งของท่านผู้นี้ที่ข้าพเจ้าชอบมาก คือหนังสือที่ชื่อว่า แด่คนหนุ่มสาว เป็นหนังสือเล่มที่ข้าพเจ้าอ่านหลายรอบมากในช่วงที่กำลังแสวงหา และกำลังพยายามจะแหกกฏอะไรบางอย่างในสังคม ที่ข้าพเจ้าไม่ชอบใจในขณะนั้น
ข้าพเจ้าพบหนังสือที่ชื่อ ชัมบาลา หลังจากอ่านงานเขียนของ พจนา จันทรสันติ หลายๆเล่มมาได้พักหนึ่ง ตอนนั้นข้าพเจ้าไปเดินในงานสัปดาห์หนังสือ เพื่อหาซื้อหนังสือที่น่าสนใจไว้อ่าน ( ขณะนั้นข้าพเจ้าจบการศึกษาและมาทำงานแล้ว ) เมื่อลองเปิดอ่านหนังสือเล่มนี้ดูบางหน้า มีข้อความตอนหนึ่งที่ข้าพเจ้าชอบใจมาก แถมเมื่ออ่านแล้วทำให้นึกถึงรุ่นน้องคนหนึ่งที่คุ้นเคยกัน และรู้สึกว่า เขาน่าจะได้อ่านหนังสือเล่มนี้
ข้อความที่โดนใจข้าพเจ้าจากหนังสือเล่มนี้ก็คือ
"ญานทัสนะชัมบาลา มิใช่เป็นเพียงปรัชญาล้วนๆ หากเป็นปฎิบัติการฝึกฝนขัดเกลาตนเพื่อเป็นนักรบ มันเป็นการเรียนรู้ที่จะปฎิบัติต่อตนเองให้ดีขึ้น เพื่อว่าคุณจะสามารถช่วยสร้างสรรสังคมอริยะขึ้น ในกระบวนการดังกล่าวความเคารพตนเองเป็นสิ่งสำคัญมาก ทั้งยังมหัศจรรย์และเลอเลิศ คุณอาจไม่มีเงินซื้อเสื้อผ้าราคาแพง แต่คุณก็ไม่จำเป็นต้องไปรู้สึกว่าปัญหาทางเศรษฐกิจผลักดันคุณให้ตกเข้าไปยังโลกมืดอันบีบคั้น คุณยังคงเต็มไปด้วยศักดิ์ศรีและความดีงาม คุณอาจสวมใส่เพียงกางเกงยีนส์และเสื้อเชิ้ต แต่คุณก็ยังคงเป็นผู้มีศักดิ์ศรี ผู้สวมใส่เสื้อเชิ้ตและกางเกงยีนส์จะมีปัญหาเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อคุณไม่ได้เคารพตนเองอย่างเหมาะสม ทั้งไม่ได้เคารพเสื้อผ้าที่ตนสวมใส่ด้วย หากคุณต้องเข้านอนอย่างกลัดกลุ้มและถอดเสื้อผ้ากองทิ้งเรี่ยราดบนพื้น นี่เองคือปัญหา จุดหลักก็คือว่าเมื่อคุณใช้ชีวิตสอดคล้องกับความดีงามพื้นฐาน เมื่อนั้นคุณก็ได้สั่งสมความผุดผ่องตามธรรมชาติขึ้น ชีวิตของคุณก็อาจว่างและผ่อนคลาย โดยไม่จำต้องกลายเป็นคนมักง่าย "
รุ่นน้องที่ข้าพเจ้ากล่าวถึงนั้น เขาเป็นคนที่ได้เชื่อว่า แปลกกว่าคนอื่นๆ ผู้ใหญ่บางคนไม่ชอบใจนัก และกล่าวหาว่าเขาเป็นพวกขวางโลก รวมทั้งเพื่อนฝูงบางคนที่ไม่เข้าใจเขา ก็มักจะว่ากล่าวเขาเนืองๆ น้องชายคนที่ว่ามักจะแต่งตัวตามสบาย ใส่เสื้อผ้าง่ายๆ และหลายๆคนมีความเห็นว่าไม่เหมาะสมกับอาชีพ ( เนื่องจากเขาเป็นหมอจึงถูกมองว่าเขาควรจะแต่งตัวให้ดีกว่านี้ ) บางทีเขาก็ถึงขนาดไม่ยอมอาบน้ำเป็นบางวัน เสื้อผ้าที่ใส่บางครั้งดูแล้วไม่สะอาดตาและดูสกปรก แถมบางทีก็มีรอยขาด ข้าพเจ้าเคยพบเจอเขาในสภาพที่ไม่ได้อาบน้ำหลายวัน แถมมีกลิ่นเหล้าคละคลุ้งไปหมด ในยามที่ชีวิตเขาจนแต้มอะไรสักอย่างเขาเคยมีสภาพแบบนั้น แต่ด้วยความที่ข้าพเจ้ารู้จักเขาดี เพราะทำงานด้วยกันมาพักหนึ่ง โดยเนื้อแท้แล้วเขาเป็นคนที่มีจิตใจดี ภายใต้สภาพการแต่งกายแบบนั้นและ มีหนวดเครารุงรังในบางที เขาเป็นคนที่มีจิตใจดีมาก มีน้ำใจต่อคนรอบข้าง และไม่เคยคิดร้ายกับใคร แต่อาจเป็นเพราะเขากำลังแสวงหาและอยากจะแหกกฏอะไรบางอย่างของสังคมแบบทุนนิยม สังคมที่ชอบวัดคุณค่าของความเป็นคนกันด้วยสิ่งภายนอก เขาจึงทำตัวแบบนั้น แถมยิ่งถูกต่อต้าน ถูกต่อว่าจากสังคมรอบข้าง เขาก็เลยยิ่งไม่สนใจและทำตัวแบบนั้นไปเรื่อยๆ ตอนนั้นข้าพเจ้าอยากจะบอกกล่าวเขาว่า การแต่งตัวที่ซกมก กับ แต่งตัวแบบเรียบง่ายนั้นมีความแตกต่างกันอยู่มาก แต่ไม่รู้จะบอกกล่าวอย่างไร พอได้อ่านเนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ ก็อดที่จะนึกถึงเขาขึ้นมาไม่ได้ ข้าพเจ้าก็เลยซื้อให้เขาไว้อ่านเล่มหนึ่ง ไม่รู้ว่าบัดนี้เขาจะอ่านมันจบหรือยัง แต่เท่าที่ทราบหลายปีผ่านไป ล่วงมาจน ปัจจุบันนี้ เขายังคงเป็นคนเรียบง่าย แต่ไม่ได้ซกมกอีกต่อไปแล้ว แถมเป็นคุณพ่อที่ดีและเอาใจใส่ลูกๆ งานการก็ไปด้วยดี เขายังมุ่งมั่นและตั้งใจทำงาน เพื่อสร้างสรรสิ่งดีๆให้เกิดขึ้น ในโรงพยาบาลที่เขาทำงานอยู่
หนังสือชัมบาลา เขียนโดย ท่านเชอเกียม ตรุงปะ เป็นหนังสือที่หลายๆคนรู้จัก แต่บางคนก็อาจจะไม่ค่อยคุ้นเคยนัก หลังๆ ข้าพเจ้าก็มีหนังสือที่เขียนโดยท่านผู้นี้อีกหลายเล่ม แต่เล่มแรกที่รู้จักก็คือหนังสือที่ชื่อว่า ชัมบาลา นี่เอง
ในช่วงหนึ่งปีที่ผ่านมา ข้าพเจ้าได้มีโอกาสเรียนรู้เรื่องราวจากหนังสือเล่มนี้อีกครั้ง เมื่อมีโอกาสเข้าฝึกฝนสมาธิภาวนา กับครูตั้ม -วิจักขณ์ พานิช ซึ่งเป็นธรรมาจารย์ ของพุทธวัชรยาน สายคากิว เป็นอีกครั้งที่ข้าพเจ้าได้ยินเรื่องราวของหนังสือชัมบาลา และชื่อของท่านเชอเกียม ตรุงปะ ในฐานะเป็นผู้ก่อตั้งสถาบันศึกษานาโรปะ ที่ครูตั้มเรียนจบมา และเมื่อได้กลับมาอ่านหนังสือเล่มนี้อีกครั้งหลังเข้าสู่หนทางแห่งการปฎิบัติธรรม ข้าพเจ้าก็พบว่าด้วยเนื้อหาที่ทันสมัย หนังสือเล่มนี้คือหนังสือธรรมะที่มีเนื้อหาลึกซึ้งกินใจ และนี่คือวิถีพุทธที่แท้ เทคนิคหรือแนวทางในการปฎิบัติ อาจจะแตกต่างจากพุทธสายเถรวาท หรือเซน-มหายาน แต่หลักใหญ่ใจความคือเรื่องเดียวกัน ทว่ามีความพิเศษตรงที่ นี่อาจเป็นข้อคิดคำสอนที่จะช่วยให้คนรุ่นใหม่ในโลกเทคโนโลยีเข้าใจวิถีพุทธได้ง่ายขึ้น
ความเห็น (2)
ความคิดเห็นของพี่เกี่ยวกับเรื่อง วิถีพุทธที่แท้นั้นมีหลายแนวทาง และทุกเส้นทางจะนำพาเราไปสู่จุดหมายเดียวกัน สำหรับพี่มันคือความสันติสุขภายใน บางคนที่พี่รู้จักเขาพบเส้นทางไหนเขาก็ยึดมั่นอยู่กับเส้นทางนั้นเส้นทางเดียว แต่ชีวิตพี่ได้พบเจอหลายๆแนวทาง บางครั้งก็สงสัยว่าทำไม หรือมันมีความหมายอย่างไรกับชีวิตของเรา พี่จึงต้องแวะเวียนเข้าไปทักทาย เพื่อศึกษา เรียนรู้กับทุกแนวทางที่พี่ได้พบเจอ แล้วพี่ก็มีความรู้สึกดีๆกับหลายๆแนวทางที่พี่ได้รู้จัก พี่จึงนับถือท่านพุทธทาสมากเพราะท่านเป็นพระที่สอนให้พี่รู้ว่าศาสนาทุกศาสนานั้นควรจะเป็นกัลยาณมิตรต่อกัน มีความเมตตา และปรารถนาดีต่อกัน
พี่เตือน
ได้พบเจออย่างที่พี่เตือนว่าค่ะ และก็คงเหมือนๆกันตรงที่ว่า ไม่ได้มองว่าเป็นสายไหน แต่สนใจหลักการสอนว่านำไปสู่อะไร ขอใช้คำพูดของคุณตั้ม ที่เรียกวิธีการต่างๆ ที่แต่ละสายใช้ว่า เทคนิค อย่างแนวทางของวัชรยานก็มีเทคนิคแบบหนึ่ง ของเถรวาทก็มีทั้งพองยุบ อานาปานสติ บางสายก็ใช้วิถีดูจิต แต่หลักใหญ่ใจความคือ ทุกเส้นทางในวิถีพุทธที่แท้ คือการนำเราไปสู่ความเป็นธรรมดาสามัญ ละทิ้งตัวตน ปล่อยวางทุกอย่างลง และมองเห็นทุกสิ่งด้วยหัวใจที่เปิดกว้าง และตามความเป็นจริง
โดยส่วนตน รู้สึกขอบคุณคำสอนของหลวงปู่ติช ที่ทำให้ตัวเองไม่รู้สึกแบ่งแยก ไม่มีความเห็นต่าง ในการที่จะเรียนรู้หลายๆสิ่ง หลายๆสาย
แต่ถึงที่สุดแล้ว เราแต่ละคนคงจะนำมาปรับใช้ในวิถีที่เราถนัด หรือที่ครูบาอาจารย์ทั้งหลายท่านกล่าวกัน คือ ในวิถีที่ถูกจริตกับเรา
โดยส่วนตนบางครั้งรู้สึกไม่สบายใจนัก ที่ได้ยินแต่ละสายว่ากล่าวกันไปมา เช่น สายนั้นเป็นสมถกรรมฐาน สายนี้ไม่สมดุลพอดี เพราะที่จริงแนวทางการฝึกสติ ฝึกสมาธิภาวนาของแต่ละสาย คือเทคนิค ในการปฎิบัติ ที่อาจแตกต่างกันตามพื้นที่ ตามอุปนิสัย ตามธรรมเนียมประเพณี ตามสภาพสังคม แต่หลักใหญ่ใจความก็จะเหมือนกัน เรียกว่าแก่นแท้ในหลักธรรมคำสอนไม่เปลี่ยน
ขอยกเอาคำสอนของพระอาจารย์พรหม วังโส (ชาวอังกฤษ) ลูกศิษย์หลวงพ่อชา ผู้เขียนหนังสือธรรมะ ที่ชื่อว่า Opening the Door of your heart มากล่าวถึงสักเล็กน้อยค่ะ
" ผู้คนมักจะถามอาตมาอยู่บ่อยๆว่า อะไรคือข้อแตกต่างระหว่างพุทธศาสนานิกายหลักต่างๆ เถรวาท มหายาน วัชรยาน และเซน คำตอบคือ นิกายต่างๆ ก็เหมือนขนมเค้กชนิดเดียวกันแต่เคลือบด้วยน้ำตาลไอซิ่งต่างชนิดกันเท่านั้น จากภายนอกอาจจะดูเหมือนว่ามีลักษณะและรสชาดต่างกัน แต่เมื่อกัดลงไปเต็มคำแล้ว เราก็จะพบรสชาดเดียวกัน รสชาดแห่งความเป็นอิสระ เมื่อเริ่มต้นก็มีพุทธศาสนาเพียงหนึ่งเดียวเท่านั้นแหละ"
ส่วนท่านพุทธทาสนั้นท่านเปิดกว้าง และไม่กีดกันว่าจะเป็นสายไหน ท่านศึกษาทุกสายการปฎิบัติ ท่านอ่านหนังสือของหลวงปู่ติช สนใจวัชรยาน สนใจเซน-มหายาน ท่านอ่านพระคัมภีร์ไบเบิล ท่านเป็นเถรวาทที่เปิดกว้างจริงๆ ที่น่าสนใจก็คือ เคยพบเห็นลูกศิษย์ของท่านจากสวนโมกข์ มาเข้าร่วมปฎิบัติ กับหลวงปู่ติชด้วย และท่านยังไปเข้าร่วมวันแห่งสติกับสังฆะพลัมน้อยด้วย โดยช่วงนั้น ท่านมาจะพรรษาที่วัดอุโมงค์ จำได้ว่าวันนั้นท่านพาชาวฝรั่งต่างชาติไปเรียนรู้ด้วยกัน (แว่วว่ามีชาวต่างชาติมาปฎิบัติธรรรมที่วัดอุโมงค์เยอะเหมือนกัน) ช่วงตอนสนทนาธรรมท่านกล่าวว่า มาศึกษาและเรียนรู้ เผื่อจะมีแนวทางที่น่าสนใจ จะได้นำไปปรับใช้ที่สวนโมกข์นานาชาติ ...