การสอนแบบโครงงาน

บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง

การเรียนการสอนวิทยาศาสตร์แบบโครงงาน

1.ความหมายของโครงงาน

มีสถาบันหลายแห่งและนักการศึกษาหลายท่านได้ให้ความหมายของโครงงานไว้ดังนี้

กระทรวงศึกษาธิการ (2542,หน้า5 ) ให้ความหมายว่า โครงงานเป็นการทำกิจกรรมที่เปิดให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าและลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ภายใต้การดูแลและคำปรึกษาของครูตั้งแต่การคิดสร้างโครงงาน การวางแผนดำเนินงาน การออกแบบลงมือปฏิบัติ รวมทั้งรวมกำหนดแนวทางการวัดและประเมินผล

                สมยศ ตลอดนอก (2534, หน้า 8 ) ให้ความหมายว่า โครงงานวิทยาศาสตร์เป็นการศึกษาเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีตามความถนัดและความสนใจของนักเรียนเองโดยอาศัยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ภายใต้การดูแลและให้คำปรึกษาของอาจารย์หรือผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งอาจจะทำเป็นรายบุคคลหรือรายกลุ่มก็ได้ รวมทั้งอาจจัดในเวลาเรียนหรือนอกเวลาเรียนก็ได้

                พิสมัย จันทนมัฏฐะ (2539,หน้า 6 ) ให้ความหมายว่า โครงงานวิทยาศาสตร์เป็นการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับวิทยาสาสตร์และเทคโนโลยี ตามความถนัดและความสนใจของนักเรียน โดยการนำเอาวิธีการทางวิทยาศาสตร์เข้ามาแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ อาจจัดไดทั้งในและนอกเวลา

                วิมลรัตน์ สุนทรโรจน์ (2545,หน้า 208 ) ให้ความหมายว่า โครงงานเป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ผู้เรียนเป็นผู้ลงมือปฏิบัติอย่างเป็นระบบ เพื่อสร้างองค์ความรู้ หรือแก้ปัญหาโดยการศึกษาค้นคว้า ทดลองตามขั้นตอนและส่วนประกอบของโครงงาน

                ยุทธพงษ์ ไกยวรรณ (2540,หน้า 13 ) ให้ความหมายว่า โครงงานเป็นการศึกษาค้นคว้าตามความสนใจ ความถนัด ตามความสามารถของผู้เรียนเอง ภายใต้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เพื่อให้ได้ทาเพื่อคำตอบหรือผลงานซึ่งมีความสมบูรณ์ในตัว โดยนักเรียนเป็นผู้วางแผนค้นคว้า ดำเนินการด้วยตนเองเพื่อให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้มีเจตคติที่ดีต่อกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ครูเป็นเพียงผู้ให้คำปรึกษาเท่านั้น

                นันทิยา บุญเคลือบ (2528, หน้า 46 ) ได้กล่าวไว้ว่า การดำเนินงานโครงงานวิทยาศาสตร์ เป็นการศึกษาเรื่องใดเรื่องหนึ่งเพื่อตอบปัญหาที่สงสัยซึ่งปัญหาที่ศึกษานั้นต้องเกิดจากความสนใจของผู้ทำโครงงาน มีกระบวนการศึกษาค้นคว้าเพื่อหาคำตอบอย่างมีระบบตามวิธีทางวิทยาศาสตร์ตลอดจนถึงการเผยแพร่ผลงานของตนเองให้ผู้อื่นเข้าใจได้ ทั้งนี้โดยมีอาจารย์วิทยาศาสตร์หรือผู้เชี่ยวชาญในเนื้อหาและเทคนิควิธีในเรื่องนั้นๆเป็นที่ปรึกษาคอยให้ความช่วยเหลือ แนะนำ

                ธีระชัย ปูรณะโชติ (2531, หน้า 6 ) ได้ให้ความหมายว่า โครงงานวิทยาศาสตร์ คือ การศึกษาเรื่องใดเรื่องหนึ่งเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ซึ่งนักเรียนจะต้องให้ผู้ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองโดยวิธีการทางวิทยาศาสตร์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และมีครูเป็นผู้ให้คำแนะนำรวมทั้งให้คำปรึกษาในทุกๆเรื่อง ตั้งแต่การเลือกใช้อุปกรณ์ เครื่องมือต่างๆในการทดลอง การพานักเรียนไปปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญเฉพาะเรื่องเพื่อให้การศึกษาค้นคว้านั้นบรรลุตามวัตถุประสงค์

                ยุทธนา สมิตะสิริ ( 2536, หน้า 44 ) ได้ให้ความหมายว่า โครงงานวิทยาศาสตร์เป็นกิจกรรมที่เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่เน้นให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติ ศึกษา ค้นคว้า หาความรู้ด้วยตนเองตามความรู้ความสามารถและความสนใจรายกลุ่ม และรายบุคคลโดยอาศัยวิธีการทางวิทยาสาสตร์ในการหาคำตอบของปัญหาหรือข้อสงสัย

                จักรพันธุ์ ปัญจะสุวรรณ (2545,หน้า 20) ได้ให้ความหมายว่า โครงงานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หมายถึง การทำกิจกรรมทางวิทยาศาสตร์ชนิดหนึ่ง ที่ผู้ทำโครงงานจะต้องนำเอาวิธีการทางวิทยาศาสตร์ (secientific method) และกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ (science process) มาใช้เพื่อศึกษาหาทางแก้ปัญหาเรื่องใหม่ ๆ หรือประดิษฐ์คิดค้นสิ่งใหม่ ๆ โดยผู้ทำโครงงาน เป็นผู้คิดเรื่องหรือเลือกเรื่องที่ต้องการศึกษา มีการวางแผนดำเนินการ (ลงมือปฏิบัติ) บันทึกผล วิเคราะห์ข้อมูล สรุปผล และเสนอผลงานด้วยตนเอง ตั้งแต่ต้นจนสำเร็จทุกขั้นตอน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (2529,หน้า 2 อ้างอิงจาก สุวัฒน์ คล่องดี. 2534 , หน้า 4) ได้ให้ความหมายว่า โครงงานวิทยาศาสตร์ หมายถึงการศึกษาเรื่องราวด้านวิทยาศาสตร์ ในหัวข้อใดหัวข้อหนึ่งที่นักเรียนสนใจ โดยมีการวางแผน ที่จะศึกษาภายในขอบเขตของระดับความรู้ ระยะเวลา และอุปกรณ์ที่มีอยู่ ในโครงงานวิทยาศาสตร์ จะต้องใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ เป็นแนวทางในการแก้ปัญหา เพื่อให้ได้ผลงานที่มีความสมบูรณ์ในตัวเอง

 จากความหมายดังกล่าวสามารถสรุปได้ว่า โครงงานวิทยาศาสตร์ หมายถึงการศึกษาเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เพื่อตอบคำถามหรือปัญหาที่สงสัย ของผู้คิดทำโครงงาน โดยมีการวางแผนอย่างมีขั้นตอน ตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์ เพื่อให้ได้ผลงานที่มีความสมบูรณ์ โดยผู้ศึกษาหรือผู้เรียนเป็นผู้ที่ลงมือศึกษาด้วยตนเอง ครูหรือผู้เชี่ยวชาญเป็นเพียงผู้ให้คำแนะนำ หรือให้แนวทางการศึกษา