ฉบับที่ ๑๒
ถึงกานต์วลี
ผมรู้สึกแปลกใจและเปี่ยมสุขเหลือเกิน ที่ได้รับข่าวจากกานต์ว่า จะมาเยี่ยมเยือนเพื่อนเก่าคนนี้ มาเถอะกานต์วลี ผมเฝ้ารอคอยกานต์เสมอมา..
ก่อนอื่นผมต้องทำความเข้าใจกับสิ่งที่กานต์ถามมาในจดหมายฉบับล่าสุดเสียก่อนว่า เศรษฐกิจพอเพียงกับทฤษฎีใหม่นั้นต่างกันหรือเหมือนกันอย่างไร ขอบคุณสำหรับคำถามครับ ซึ่งนั่นหมายความว่ากานต์วลีของผมมีความสนใจในสิ่งที่ผมกำลังจะทำอยู่ กานต์วลีครับผมไม่อยากไขว่คว้าสิ่งที่เกินความจำเป็นอีกแล้ว ผมเพียงต้องการอยู่อย่างมีความสุขโดยไม่ขัดสนเดือดร้อนใจ
“ If we command our wealth, we shall be rich and free;
If our wealth commands us, we are poor indeed.”
“ ถ้าหากเราควบคุมความมั่งคั่งของเราได้ เราก็จะรวยและเป็นอิสระ
ถ้าหากความมั่งคั่งควบคุมเรา เราก็จะกลายเป็นคนจนเท่านั้น ”
เอ็ดมันด์ เบร็ด นักปรัชญาอังกฤษเชื้อสายไอริช ๑
กานต์วลี ขณะนี้ผมรวย รวยด้วยความพอเพียง ความจริงแล้วนั้น เศรษฐกิจพอเพียง เป็นหลักปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงชี้แนะแนวทางการดำรงชีวิตและการปฏิบัติตนของประชาชนตั้งแต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชนจนถึงระดับรัฐ ทั้งในการดำเนินชีวิตประจำวัน การประกอบธุรกิจ ตลอดถึงการพัฒนาและบริหารประเทศโดยให้ดำเนินไปโดยยึดหลักของความพอดี พอประมาณ และการดำเนินชีวิตโดยมีเหตุผล
ซึ่งความพอเพียงจะต้องประกอบด้วย ๓ คุณลักษณะพร้อม ๆ กัน คือ ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีที่ไม่น้อยเกินไปและไม่มากเกินไปโดยไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น เช่นการผลิตและการบริโภคที่อยู่ในระดับพอประมาณ ความมีเหตุผล หมายถึงการตัดสินเกี่ยวกับระดับของความพอเพียงนั้น จะต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้องตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้น ๆ อย่างรอบคอบ และการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกล้และไกล
กานต์วลี เศรษฐกิจพอเพียง เป็นกรอบแนวคิดที่ชี้บอกหลักการและแนวทางปฏิบัติของทฤษฎีใหม่ ซึ่งทฤษฎีใหม่นั้นเป็นแนวทางในการพัฒนาที่นำไปสู่ความสามารถในการพึ่งตนเอง ในระดับต่าง ๆ อย่างเป็นขั้นตอน โดยลดความเสี่ยงเกี่ยวกับความผันแปรของธรรมชาติหรือการเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยต่าง ๆ โดยอาศัยความพอประมาณและความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดี มีความรู้ ความเพียรและความอดทน สติและปัญญา การช่วยเหลือซึ่งกันและกันรวมทั้งความสามัคคี กล่าวโดยสรุปนะ กานต์ เศรษฐกิจพอเพียงเป็นกรอบแนวคิดที่ชี้บอกหลักการและแนวทางปฏิบัติของทฤษฎีใหม่ ดูอย่างเกษตรทฤษฎีใหม่นั้นแหละ เป็นตัวอย่างการใช้หลักเศรษฐกิจพอเพียงในทางปฏิบัติ
ผมคิดว่า กานต์คงยังไม่เข้าใจ ผมจะขออธิบายเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงสำหรับเกษตรกรที่ทรงพระราชทาน ซึ่งพอจะสรุปได้ ดังนี้
ทฤษฎีใหม่ขั้นที่ ๑ การผลิต มีความพอเพียง เลี้ยงตัวเองได้บนพื้นฐานของความประหยัด ในขั้นนี้ให้พึ่งตนเองได้ ด้วยวิธีง่าย ๆ ค่อยเป็นค่อยไปตามกำลังให้พอมีพอกิน แบ่งพื้นที่ในการทำอาชีพเกษตรกรให้ถูกต้อง และเมื่อเกษตรกรเข้าใจในหลักการและได้ปฏิบัติตามทฤษฎีใหม่ขั้นที่หนึ่งในที่ดินของตนได้ผลแล้ว ก็ต้องเริ่มขั้นที่สอง
ทฤษฎีใหม่ขั้นที่ ๒ การรวมกลุ่ม การรวมพลังในรูปกลุ่ม หรือสหกรณ์ ร่วมแรง ร่วมใจกัน ดำเนินการในด้าน การผลิต เกษตรกรจะต้องร่วมมือกันในการผลิตโดยเริ่มตั้งแต่ขั้นเตรียมดิน การหาพันธุ์พืช ปุ๋ย การจัดหาน้ำ ลื่น ๆ เพื่อการเพาะปลูก การตลาด เมื่อมีผลผลิตแล้วจะต้องเตรียมการต่าง ๆ เพื่อขายผลผลิตให้ได้ประโยชน์สูงสุด เรื่องการเป็นอยู่ เกษตรกรต้องมีความเป็นอยู่ที่ดีพอสมควร โดยมีปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิต อย่างเพียงพอ อีกทั้งมีความพร้อมด้านสวัสดิการชุมชน ด้านการศึกษา แต่ละชุมชนควรมีบทบาทในการส่งเสริมการศึกษา และในด้านสังคมและศาสนา ชุมชนเองควรเป็นที่รวมในการพัฒนาสังคมและจิตใจ โดยมีศาสนาเป็นที่ยึดเหนี่ยว ซึ่งกิจกรรมทั้งหมดที่กล่าวมาจะต้องได้รับความร่วมมือจากทุกฝ่าย ไม่ว่าส่วนราชการ องค์กรอกชน ตลอดจนสมาชิกในชุมชนนั้นเป็นสำคัญ และเมื่อผ่านขั้นตอนที่สอง ก็ควรพัฒนาก้าวหน้าไปสู่ขั้นที่สามต่อไป
ทฤษฎีใหม่ขั้นที่ ๓ การดำเนินธุรกิจ สร้างเครือข่าย กลุ่มอาชีพและขยายกิจกรรมเศรษฐกิจให้หลากหลาย ติดต่อประสานงาน เพื่อจัดหาทุนหรือแหล่งเงิน มาช่วยในการลงทุนและพัฒนาคุณภาพของประชาชนในชนบท๑
นี่คือ สามขั้นตอนของทฤษฎีใหม่ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ในทุก ๆ กิจการงาน ซึ่งจะนำพาพวกเราไปสู่การใช้ชีวิตอย่างมีความสุข ไม่เดือดร้อนใจ..
การพัฒนาที่ยั่งยืน หมายถึง การพัฒนาที่มีดุลยภาพระหว่าง มิติทางเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากรทางธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพื่อความอยู่ดีมีสุขของประชาชนตลอดไป๒
กานต์วลี ...ผมรู้สึกยินดีที่ได้ข่าวจากกานต์ว่ากานต์จะกลับมายืนอยู่เคียงข้างผม เพื่อใช้ชีวิตอย่างพอเพียง ไม่เดือดเนื้อร้อนใจ มีชีวิตอย่างเรียบง่ายและสงบสุข
หวังว่ากานต์จะมาในเร็ววัน
อภิษฐา
หวังว่าหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจะเป็นยาใจ สร้างความมีเหตุผล ความพอประมาณ และภูมิคุ้มกันให้ความรักของคุณทั้งสอง มั่งคง ยั่งยืนยาวนาน ตลอดไป ด้วยเป็นกำลังให้นะคะ รออ่านตอนต่อไปอยู่นะคะ
คุณอินทิราครับ
ความรักของทั้งสองคน
จบลงอย่างที่คุณอินทิราจะคาดไม่ถึงเลยทีเดียวครับ
ขอบคุณครับที่ติดตามอ่าน
ผมเขียนเรื่องนี้อย่างมีความสุขครับ