ข้อสังเกตเกี่ยวกับการจัดพระไตรปิฎก
ในการจัดพระธรรมวินัยให้เป็นหมวดหมู่ได้ 3 หมวดที่เรียกว่า “ปิฎก 3” นั้นในที่บางแห่ง พระอรรถกถาจารย์ยังถือว่า พระสูตรซึ่งแบ่งออกเป็น 5 หมวด คือ ทีฑนิกาย มัชฌิมนิกาย สังยุตตนิกาย อังคุตตรนิกายและขุททกนิกายนั้น ทั้ง 5 หมวด นี้จะเรียกว่าเป็นการประมวลได้ครบทั้ง 3 ปิฎกก็ได้ กล่าวคือ
4 หมวดต้น (คือ ทีฆนิกาย มัชฌิมนิกาย สังยุตตนิกาย และอังคุตตรนิกาย) จัดเป็นพระสูตร
ที่เหลือจากนี้รวมพระวินัยและพระอภิธรรมด้วยจัดเข้าในหมวดขุททกนิกายทั้งสิ้น
หากเป็นดังหลักฐานข้างต้นนี้ ก็แสดงให้เห็นว่า อภิธรรมนั้นรวมอยู่กับพระสูตรมาแต่เดิมแล้ว
อนึ่ง หากตรวจสำนวนอภิธรรมที่ปรากฏอยู่ในรูปของการอธิบายขยายความพระสูตรโดยเฉพาะในรูปของการถามตอบแล้ว
ก็อาจสรุปได้ว่า อภิธรรมนี้น่าจะเกิดจากผลของการศึกษาพุทธวจนะในรูปแบบของการอภิปราย ซึ่งมีมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล
จึงไม่น่าแปลกที่มีการอ้างว่าข้อความในคัมภีร์และธาตุกถา ถูกนำมาจากข้อความในคัมภีร์สังยุตตนิกาย
ปุคคลบัญญัติถูกนำมาจากอังคุตตรนิกาย
ธัมมสังคณีถูกนำมาจากขุททกนิกาย
ยมกและปัฏฐานเกิดจากการอธิบายทฤษฏีปัจจยาการ
แต่ทัศนะที่กล่าวมานี้ก็มิใช่เป็นความถูกต้องทั้งหมดผู้ศึกษาจึงต้องค้นคว้าหาหลักฐาน เพื่อนำไปสู่ข้อสรุปที่มีเหตุผลต่อไป
ไม่มีความเห็น