การจัดการที่ยากที่สุดคือการจัดการที่ใจเรา
มีคนถามผมหลายคนว่า “ มีธุรกิจอะไร จึงขอเกษียณอายุราชการก่อนกำหนด? ” ผมก็ยิ้มและและตอบสั้นๆว่า “ ไม่มี ” บางคนก็ถามแบบแสดงความห่วงใยว่า “ ไม่กลัวเหงาหรือ? ” ผมก็ตอบไปว่า “ ไม่กลัว ”
ถ้าเป็นเพื่อนสนิทกันก็จะบอกว่า “ ขอไปดูใจตัวเอง ”
ได้อ่านหนังสือเรื่อง “ เข็มทิศชีวิต ” ของคุณฐิตินาถ ณ พัทลุง ที่ตีพิมพ์ถึง 53 ครั้ง เขียนไว้ในตอนหนึ่งว่า ความรู้และความมีสติปัญญาคือกุญแจดอกสำคัญที่ทำให้หนทางชีวิตของมนุษย์แต่ละคนแตกต่างกัน คนมากมายวิ่งตามหาความมั่งคั่งร่ำรวย ทั้งชีวิต แต่ก็ไม่เคยเจอ หลายคนดำเนินชีวิตและตายไปอย่างคนที่แร้นแค้นและขาดแคลนที่สุด ทั้งที่มีเงินมากมายในบัญชีธนาคาร
ที่จริงเราทุกคนสามารถเป็นคนมั่งคั่งได้ทุกช่วงชีวิต ชาวนาที่กำลังเดินกลับบ้านตอนเย็น แล้วบังเอิญจับปลาได้สองตัว มีพอแบ่งให้เพื่อนบ้านได้หนึ่งตัว อีกตัวที่เหลือก็แกงกินกันได้ทั้งครอบครัว และยังมีพอแบ่งไปทำบุญที่วัดให้สบายใจได้อีก เขาคือคนที่มีเหลือ มีพอ และมีความสุข
เราท่องกันมาแต่เด็กว่า “ วิชาเหมือนสินค้า อันมีค่าอยู่แดนไกล ” เราเข้าใจผิดว่า “ วิชา ” หมายถึง ความรู้ วิชาการที่เราเรียนเพื่อมาหางานทำ แต่วิชาน่าจะมีความหมายลึกซึ้งกว่านั้น คือหมายถึง สติ ปัญญา ความรู้ ความเข้าใจโลก เข้าใจธรรมชาติ เข้าใจเงิน เข้าใจตำแหน่ง เข้าใจชีวิต เพราะถ้าเราเข้าใจและรู้จักธรรมชาติของมัน เราก็จะเป็นนาย แต่ถ้าเราไม่รู้จัก ไม่เข้าใจธรรมชาติของมัน มันจะกลายเป็นเจ้านายเรา ลากถูลู่ถูกังชีวิตจิตใจของเราชนิดที่เราไม่มีทางสู้
คุณฐิตินาถ เล่าเรื่องหนึ่งว่า ...ปกติลิงจะเป็นสัตว์ที่ว่องไวมาก แต่ชาวสวนมีวิธีดักจับลิงที่มาทำลายพืชผล โดยนำกะลามะพร้าวมาเจาะรู ขูดเนื้อมะพร้าวหรือใส่ถั่วที่ลิงชอบไว้ในกะลา เจ้าลิงพอได้กลิ่นของที่ชอบก็วิ่งมา ล้วงมือเข้าไปในลูกมะพร้าว กำของโปรดของมันไว้แน่น แต่พอมันจะดึงมือออกมา มันกลับดึงออกมาไม่ได้ นั่งรอจนชาวสวนมาจับตัวไป มนุษย์เรามากมายหัวเราะเยาะลิงว่า โง่จริงๆ ถ้าอยากให้มือหลุดออกไป ก็แค่ปล่อยถั่วที่มันกำไว้แน่นเท่านั้น
มีชายหนุ่มคนหนึ่ง ขับรถเบนซ์สปอร์ตคันใหม่ ฉวัดเฉวียนไปบนถนนด้วยความเร็วสูง ทันใดนั้นรถของเขาเกิดเสียหลักพุ่งเข้าชนเกาะกลางถนนอย่างแรง ตัวของเขาหลุดกระเด็นออกมานอกรถ ทันทีที่เขาฟื้นคืนสติ แล้วหันไปพบซากรถที่พังยับเยิน เขาก็ร้องครวญครางว่า “ เบนซ์สปอร์ตของฉัน เบนซ์สปอร์ตของฉัน…” คุณลุงขายผลไม้ข้างถนนก็รีบตะโกนบอกเขาว่า “ คุณ…มัวร้องไห้เสียดายรถอยู่ได้ยังไง ดูโน่นสิ แขนของคุณ กระเด็นไปอยู่ฟากโน้นแน่ะ ” ทันทีที่เขาหันไปเห็นแขนของตนเองที่ฉีกขาดยับเยิน เขาก็ร้องเสียงดังโหยหวนว่า “ โธ่…นาฬิกาโรเล็กซ์ของฉัน โรเล็กซ์ของฉัน…”
สิ่งสำคัญที่สุดในตัวมนุษย์คือ “ใจ” ความคิดกำหนดการกระทำ การกระทำกำหนดนิสัย นิสัยกำหนดความเคยชิน ความเคยชินกำหนดชะตากรรม ต้นตอของชะตากรรมก็คือ “ ใจ ” ใจจึงเป็นจุดเริ่มต้นของทุกสิ่งทุกอย่างที่เราไม่เคยรู้เท่าทัน
หัวใจสำคัญในการบริหารชีวิตคือ สิ่งใดก็ตามที่สำคัญกับชีวิตเรา เราต้องจัดสรรเวลาของเราให้สิ่งนั้นก่อน อย่าปล่อยให้สิ่งไม่สำคัญยั่วยวนใจ กินเนื้อที่ในตะกร้าชีวิตของเรา
ทางเดียวที่เราจะสามารถทุ่มเทให้กับสิ่งสำคัญในชีวิตได้คือ การฝึกใจ ได้รู้ทันสิ่งต่างๆที่เข้ามากระทบ ให้สติเป็นตัวดัก ให้ใจมีช่องว่าง ปัญญาก็จะทำงาน เลือกรับ เลือกปฏิเสธตามคุณค่าและความสำคัญ
นี่กระมังคือจุดสุดยอดในการจัดการความรู้ของมนุษย์เราแต่ละคน…
ความเห็น (16)
สวัสดีครับท่าน
ผมรู้สึก เสียดาย ความรู้ สามารถของท่านเป็นอย่างมาก
เพราะท่านสามารถช่วยพวกเราได้พัฒนาต่อไปได้อีกมากทีเดียว
ขอบคุณครับกับเนื้อหา สาระของบันทึก จะได้นำไปดูแลตัวเอง และเพื่อนครูที่โรงเรียนครับผม
ท่าน ผอ.มนต์สัณธ์ ครับ ชีวิตคนเราก็เท่านี้ หลายคนดิ้นรนทุกวิถีทางเพื่อให้ได้ตำแหน่ง วิทยฐานะที่สูงขึ้น เมื่อได้แล้วก็รู้สึกว่าอยากได้เพิ่มขึ้นอีก(กิเลส)
แต่น้อยคนนักที่ย้อนกลับมาดูว่า "เราได้ทำอะไรที่แสดงถึงความรับผิดชอบต่อตำแหน่ง วิทยฐานะที่เพิ่มขึ้นหรือยัง?"
ผมได้ระดับ 9 (เชี่ยวชาญ)มา 11 ปี แม้จะพยายามทำอะไรให้สมกับตำแหน่ง วิทยฐานะ และเงินเดือนที่ได้รับ แต่ก็ยังละอายใจว่ายังทำไม่คุ้มค่า...
จึงคิดว่า "ชีวิตที่พอเพียงน่าจะเหมาะสมกับเรากระมัง"
นิตยา ทองใสเกลี้ยง
สวัสดีค่ะ หนูได้เข้ามาอ่านกระทู้โดยบังเอิญจากการ Searh หาข้อมูล
อ่านกระทู้ของคุณแล้วรู้สึกดีมากๆเลยค่ะ
ไว้ถ้ามีโอกาสจะแวะเข้ามาอ่านอีกนะค่ะ
ขอบคุณค่ะ ได้ข้อคิดนะคะ สุดท้ายกล่องที่ได้ก็เป็นเพียงยาดม เห็นด้วยค่ะชีวิตที่พอเพียงของครูคนหนึ่ง ที่มีความเชี่ยวชาญทางการศึกษา อย่างท่าน แต่ก็ใจหายใครจะมาดูแลคนที่ยังสนุกกับการเพิ่มวิทยฐานะ เขียนอีกนนะคะ
ดิฉันก็พยามเหมือนกันค่ะครู..แต่ไม่รู้ทิศทาง
ลองผิด..ลองถูกไปเรื่อย..แต่สงสัยจะผิดมากกว่าถูกกระมังค่ะ
เริ่มยังไง..แล้วดิฉันจะติดตามอ่านต่อไปค่ะ
อ่านแล้วรู้ซึ้งถึงสัจธรรมค่ะ ยังคิดอยู่เหมือนกันว่าในขณะนี้รู้จักตัวเองดีพอรึยัง
รู้หรือเปล่าว่าเราต้องการอะไรกันแน่ ที่ทำงานเป็นบ้าเป็นหลังอยู่ในขณะนี้เป็นที่สุด
ของชีวิตจริงหรือไม่ หรือเป็นกิเลสกันแน่ ยังมีความคิดเล็ก ๆ อยู่เหมือนกันว่าอาจจะขอ
เกษียณอายุก่อนกำหนดเหมือนกัน อยู่อย่างพอเพียงน่าจะดีกว่า ขอบคุณอาจารย์มากเลยค่ะที่ทำให้ได้แนวคิดในอีกด้านหนึ่ง
สวัสดีค่ะ หนูเข้ารับการอบรมจากอาจารย์หลายครั้ง ทุกครั้งได้รับความรู้ และข้อคิดดีๆ จากอาจารย์ น่าเสียดายบุคลากรคุณภาพอย่างอาจารย์ธเนศที่เกษียณก่อน แต่จะพยายามติดตามผลงานของอาจารย์ต่อไปเรื่อยๆ ค่ะ
ได้อ่านข้อความของท่านอาจารย์ "การจัดการที่ยากที่สุดคือการจัดการที่ใจเรา" ทำให้ทบทวน ชีวิตตนเองในหลายเรื่อง เหมือนจะได้สติมาบ้าง ขอขอบคุณครับ กับการปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีงามในความพอเพียงที่ท่านเข้าถึงแล้ว มีค่ายิ่งกว่าคำสอนเป็นไหน ๆ
สวัสดีค่ะอาจารย์
***การหยุดนอนมองเพดานเล่นๆ คือการปฏิบัติธรรมอีกรูปแบบหนึ่งของคนฉลาดใช้ช่วงชีวิตให้เหมาะสมกับกาลเวลา
***ขอให้อาจารย์มีความสุขเมื่อคราได้พักผ่อน และมีสุขภาพดีตลอดไปนะคะ
ชอบบทความนี้มาก ขอบคุณอท่านอาจารย์ค่ะ
นภาลัย สงวนวงษ์
ตกใจมาก แต่อ่านบทความที่อาจารย์เขียนก็เข้าใจ และรู้ว่าเรื่องชีวิต และจิตใจอาจารย์มีความลึกซึ้งและไปไกลมากแล้ว เขียนบ่อย ๆ เป็นวิทยาทาน จะเข้ามาติดตามค่ะ
ขอบคุณครับที่ให้กำลังใจกัน นี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นเท่านั้น การดูใจคงต้องใช้เวลาอีกนาน หรืออาจตลอดชีวิต
จันทวรรณ จันทสุนทร
วันนี้หนูได้เจอกับสิ่งที่ทำให้ไม่สบายใจนักในที่ทำงาน(อันที่จริงไม่ใช่แค่วันนี้) พ่อเคยสอนวิธีคิดง่ายๆกับปัญหาทุกอย่างว่า มีเกิด มีดับ วันนี้เกิด นอนหลับตื่นเช้ามาก็เปลี่ยนไปแล้ว แต่วันนี้ หนูยังไม่หลับค่ะ แต่ได้มาอ่านข้อคิดดีๆของอา มันก็ดับไปได้แยะเลย ขอบคุณค่ะ .... แม่ฝากถามว่า บ้านสวยๆหลังนั้นของใคคะ (จิ๊บ ลูกพ่ออาคมค่ะ)
หนูจันทวรรณ จันทสุนทร
ดีใจที่บันทึกของอาทำให้หนูสบายใจขึ้น ที่จริงความคิดเหล่านี้อาได้รับการกล่อมเกลาจากการเห็นแบบอย่างที่ดีจากคุณพ่อของหนู (ดร.อาคม)อาจะเขียนถึงความในใจเกี่ยวกับแรงบันดาลใจที่ได้จากคุณพ่อของหนูไว้หลายเล่ม อาภูมิใจแทนหนูด้วยที่ได้เกิดมาเป็นลูกคุณพ่อ อาสวดมนต์อุทิศส่วนกุศลถึงคุณพ่อหนูทุกคืน(ทำเช่นนี้มานานแล้ว) อาเชื่อในความกตัญญูรู้คุณเสมอ
บ้านในหนังสือ KM เล่มจิ๋ว เป็นบ้านในอุดมคติที่อาสร้างไว้ที่ไทรน้อย ซึ่งอาเคยบันทึกเบื้องหลังไว้ในบล็อกที่ผ่านมา คือ http://gotoknow.org/blog/tanes/177471 ที่มีหัวข้อบันทึกว่า "บทพิสูจน์คุณค่าความเป็นคนที่พอเพียงหลังเกษียณอายุราชการของผม"
ฝากระลึกถึงทุกคนในครอบครัวด้วย
ใจเราฝึกยาก แต่ใกล้ตัวเราที่สุด