การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research)

บทความการวิจัยเชิงคุณภาพ

การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research)

โดย อาจารย์ ดร. อารีย์วรรณ  อ่วมตานี

 

การวิจัยเชิงคุณภาพ เป็นการวิจัยที่แสวงหาความจริงในสภาพที่เป็นอยู่โดยธรรมชาติ (Naturalistic inquiry)  ซึ่งเป็นการสอบสวน มองภาพรวมทุกมิติ (Holistic perspective)  ด้วยตัวผู้วิจัยเอง  เพื่อหาความสัมพันธ์ของปรากฏการณ์ที่สนใจกับสภาพแวดล้อมนั้น  โดยให้ความสำคัญกับข้อมูลที่เป็นความรู้สึกนึกคิด คุณค่าของมนุษย์  และความหมายที่มนุษย์ให้ต่อสิ่งแวดล้อมต่างๆรอบตัว เน้นการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการตีความสร้างข้อสรุปแบบอุบนัย  (Inductive  analysis)

 

กระบวนการวิจัย

 

           

          ปัญหาการวิจัย                                             การวางแผนการวิจัย                                               การวิเคราะห์ข้อมูล

                                                                                - สมมุติฐานการวิจัย                                             

                                                                              - รูปแบบการวิจัย                 

                                                            - เครื่องมือ 

                                                                                -  การเก็บข้อมูล

      การทบทวนวรรณกรรม

      งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง                                                                                                                          สรุปผลข้อมูล

     

 

 

 

       ทบ. ที่เกี่ยวกับ                                                                                                                                  ขยายความรู้

       องค์ความรู้ปัจจุบัน                                                                                                                        องค์ความรู้ใหม่

 

 

กระบวนทัศน์การวิจัย (Research Paradigms)

ประเภทของการวิจัย แบ่งตามวิธีการเก็บรวมรวบข้อมูล

1.      การวิจัยเชิงปริมาณ  (Quantitative research)

2.      การวิจัยเชิงคุณภาพ  (Qualitative research)

ความแตกต่างระหว่างกระบวนทัศน์ทางปฏิฐานนิยมและปรากฏการณ์นิยม

 

ลักษณะ	ปฏิฐานนิยม	ปรากฏการณ์นิยม
ความเชื่อพื้นฐาน	- ความจริงเป็นโลกภายนอก และวัดได้ด้วยวัตถุวิสัย (objective) - ผู้วิจัยเป็นอิสระแยกออกจากสิ่งที่ถูกวิจัย - ความจริงเป็นเรื่องปราศจากค่านิยม	- ความจริงทางสังคมสร้างขึ้นในความนึกคิดของมนุษย์และเป็นอัตตวิสัย (subjective)
บทบาทนักวิจัย	-มุ่งประเด็นในสิ่งที่มีหลักฐานความจริง (Fact) - มองในพื้นฐานของเชิงเหตุและผล - จับแยกสภาพความจริงให้เล็กพอเหมาะกับการศึกษา - สร้างสมมุติฐานและทดสอบ	- มุ่งประเด็นของความหมาย (Meaning) - พยายามเข้าใจว่าอะไรเกิดขึ้น - มองภาพรวมทั้งสถานการณ์ - ค่อยๆพัฒนาความคิดข้อสรุปจากข้อมูลรูปธรรม
ระเบียบวิธีวิจัย	- ใช้วิธีการเชิงปริมาณ - สร้างนิยามปฏิบัติการเพื่อวัดได้ - ใช้กรอบทฤษฎีก่อนๆนำ - ใช้เครื่องมือในการเก็บช้อมูล - ใช้กลุ่มตัวอย่างมาก - สถานที่ทำวิจัยใช้ห้องทดลอง	- ใช้วิธีการเชิงคุณภาพ - ใช้วิธีการหลายๆวิธีเพื่อสร้างแนวคิดนานาประการเกี่ยวกับปรากฏการณ์ - ไม่ใช้ทฤษฎีนำ ศึกษาจากปรากฎการณ์ธรรมชาติ
ความน่าเชื่อถือ	- ความตรง(Validity)   เครื่องมือที่ใช้วัด วัดในสิ่งที่ต้องการวัดหรือไม่   - ความเที่ยง (Reliability)    การวัดให้ผลตรงกันทุกครั้งหรือไม่ (โดยที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของสิ่งที่ถูกวัด)   - การสรุปผลอ้างอิง (Generaliability) โอกาสของรูปแบบที่ถูกสังเกตในกลุ่มตัวอย่างสามารถนำไปใช้ อ้างกับประชากรทั้งหมดได้มากน้อยเท่าใด	- ความเชื่อถือได้ (Credibility)   ผู้วิจัยสามารถเข้าถึงและมีความรู้ความเข้าใจในความหมายต่างๆและข้อมูล - การพึ่งพากับเกณฑ์อื่นๆ (Dependability)  การสังเกตสิ่งเดียวกัน โดยนักวิจัยหลายคนหลายโอกาส -ว่าสอดคล้องกันเพียงใด - การถ่ายโอนผลการวิจัย (Transferability)  ความคิดและทฤษฎีที่สร้างขึ้นจากสถานการณ์หนึ่งๆ สามารถจะนำไปใช้กับสถานการณ์อื่นเพียงใด

 

เปรียบเทียบความแตกต่างของการวิจัยเชิงคุณภาพกับการวิจัยเชิงปริมาณ

 

ข้อแตกต่าง	การวิจัยเชิงปริมาณ	การวิจัยเชิงคุณภาพ
1. แนวคิดพื้นฐาน	- ปฏิฐานนิยม (Postivism)	-  ปรากฎการณ์นิยม(Phenomenology)
2. วัตถุประสงค์	- มุ่งวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรอิสระกับตัวแปรตาม	-  ต้องการเข้าใจความหมาย กระบวนการความรู้สึกนึกคิดโดยเชื่อมโยงกับบริบทของสังคม
3. การกำหนดสมมุติฐาน	- กำหนดล่วงหน้าก่อนทำการวิจัย	- กำหนดคร่าวๆพร้อมที่จะเปลี่ยนแปลงตามสถานการณ์
4. การคัดเลือกตัวอย่าง	- สุ่มโดยอาศัยการสุ่มชนิดที่ทราบโอกาสหรือความน่าจะเป็นที่ถูกเลือก (Probability)	- สุ่มโดยอาศัยการสุ่มชนิดที่ไม่ทราบโอกาสหรือความน่าจะเป็นที่จะถูกเลือกเป็นตัวอย่าง (Non-probability sampling)
5. จำนวนตัวอย่าง	- จำนวนมาก	- จำนวนน้อย