พฤติกรรมการสอนจริยศึกษา
ความหมายของ “พฤติกรรมการสอนจริยศึกษา”
คำว่า “พฤติกรรม”
หมายถึง กิริยาอาการที่บุคคลแสดงออก ไม่ว่าจะด้วยคำพูดหรือการแสดงท่าทางต่าง ๆ (หน่วยศึกษานิเทศก์. 2529 : 11)
คำว่า “การสอน”
หมายถึง การอบรมสั่งสอนศิษย์ให้มีความรู้ความสามารถในวิทยาการทั้งปวง (ยนต์ ชุมจิต. 2531 : 49-55)
ดังนั้น คำว่า “พฤติกรรมการสอน” หมายถึง การแสดงกิริยาท่าทางในการอบรมสั่งสอนศิษย์ให้เป็นคนดีมีความรู้ในวิทยาการทั้งปวง
จริยศึกษา แยกออกเป็น 2 คำ คือ จริย กับ ศึกษา
คำว่า จริย เป็นคำมาจากภาษาบาลี แปลว่า ความประพฤติ,กิริยาที่ควรประพฤติ
คำว่า ศึกษา เป็นคำมาจากภาษาสันสกฤต แปลว่า การเล่าเรียน การฝึกฝน อบรม
เมื่อรวมเป็น จริยศึกษา แล้ว แปลว่า การเล่าเรียนฝึกอบรมเรื่องความประพฤติเพื่อปฏิบัติตนให้อยู่ในแนวทางของศีลธรรมและวัฒนธรรม ตลอดจนระเบียบกฎหมายของบ้านเมืองแห่งชุมชนและประเทศนั้น ๆ
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน 2525 (2531 : 217) ให้คำจำกัดความของจริยศึกษาไว้ว่า
“การศึกษาเกี่ยวกับความเจริญงอกงามในทางความประพฤติ และปฏิบัติ เพื่อให้อยู่ในแนวทางของศีลธรรมและวัฒนธรรม”
สารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 8 (2521 : 45, 86-87) เขียนไว้ว่า จริยศึกษามุ่งให้ผู้เรียนได้รับผลหรือเกิดความงอกงาม ดังนี้
1. เกิดความรู้ (Knowlegde) หมายถึง ความเข้าใจเกี่ยวกับความถูกต้องดีงาม สามารถตัดสินแยกความถูกต้องออกจากความไม่ถูกต้องได้
2. เกิดเจตคติ (Atitude) หรือ “น้ำใจที่จะปฏิบัติ” คือ พึงพอใจ ศรัทธา เลื่อมใส เกิดความนิยมยินดีที่จะนำจริยธรรมมาเป็นแนวปฏิบัติ
3. เกิดทักษะ (Skill) คือ “ความคล่อง ชำนาญในการปฏิบัติ” ในเรื่องจริยธรรมและวัฒนธรรม
พระมหาประยูร ธมฺมจิตโต (2531 : 41-42) สรุปไว้ว่า เนื้อหาของวิชา จริยศึกษา ประกอบด้วย
1. ความรู้เรื่องศีล คือ ข้อห้ามหรือกฎเกณฑ์ต่าง ๆ
2. ความรู้เรื่องคุณธรรมที่ควรปลูกฝังในจิตใจ เช่น สัจจะ เมตตา กรุณา ฯลฯ เป็นต้น
3. ความรู้เรื่องจรรยามารยาท
4. ความรู้เรื่องขนบธรรมเนียมประเพณี
5. ความรู้เรื่องวัฒนธรรม
จากการศึกษาความหมายของคำว่า “จริยศึกษา” แล้วจะเห็นว่า เน้นกระบวนการปลูกฝังสร้างเสริมคุณภาพชีวิตของมนุษย์ ตามทฤษฎีที่เสนอไว้ และที่มีหลักการที่ถูกต้องได้ผลเป็นที่ประจักษ์มาแล้ว เช่น หลักศีลธรรม หลักจริยธรรม ตลอดจนระเบียบกฎหมายบ้าน
