บ้านสวน: ความเปลี่ยนแปลง (2)

เช้าวันอาทิตย์นี้ ผู้เขียนและหลานๆ ออกมานั่งกินข้าวเช้าที่ท่าน้ำริมคลองหน้าบ้าน โดยปกติเมื่อกลับบ้านผู้เขียนก็มักจะมานั่งจิบกาแฟ กินข้าวเช้า หรือบางทีก็ข้าวเย็นด้วยที่ท่าน้ำหน้าบ้าน ชื่นชมกับต้นไม้ สายน้ำที่ไหลขึ้น-ไหลลง ลมเย็นๆ ที่ให้ความรู้สึกสงบ สบาย ผู้เขียนใช้โอกาสนี้เป็นเหมือนการชาร์จแบตเตอรี่ให้กับตัวเอง เพราะเวลาส่วนใหญ่ของชีวิตในปัจจุบันจะวุ่นวายอยู่ในเมืองซึ่งแทบจะไม่มีบรรยากาศแบบนี้ให้รื่นรมย์ (ดูภาพ)

 

คลองหน้าบ้านวันนี้เปลี่ยนแปลงไปมากที่เห็นได้ชัดเจนมี 2 เรื่องหลักๆ คือ “ขยะ” และ “เรือนักท่องเที่ยว” ที่เพิ่มมากขึ้น

 

เมื่อก่อนนี้ขยะที่ไหลขึ้น-ลงตามกระแสน้ำในคลองสายนี้ ส่วนใหญ่เป็นพวกผักตบชบา ต้นไม้ ใบไม้ หรือเศษพืชผลทางการเกษตรที่ชาวบ้านส่วนใหญ่ทิ้งลงคลอง  เช่น ลูกมะพร้าว เปลือกมะพร้าว ต้นกล้วย (นานๆ ทีก็มีสุนัข หรือตัวเงินตัวทอง ลอยมาบ้าง ไม่รู้ว่าชาวบ้านทิ้งลงมา หรือว่ามันตกน้ำตายเอง J) แต่ขยะพวกนี้ใช้เวลาไม่นานก็ย่อยสลายลงสู่ก้นคลอง 

 

ส่วน “ขยะ” ที่เพิ่มขึ้นมาล้วนเป็นขยะที่ย่อยสลายยาก เช่น ถุงพลาสติก ถุงขนมกรุบกรอบ กล่อง/ขวดนม น้ำหวาน น้ำผลไม้อย่างที่คนสมัยใหม่นิยมดื่มกินกัน ผู้เขียนเห็นมันลอยไป ลอยมากับสายน้ำเป็นระยะๆ ลองให้หลานตักขึ้นมาเฉพาะที่เอื้อมตักถึง เพียงเวลาไม่นานก็ได้ขยะกองโตอยู่หน้าบ้าน … สังเกตว่าถ้ากลับบ้านในช่วงเทศกาลที่มีวันหยุดยาว แล้วมานั่งอยู่ริมคลองเวลาเช้าๆ แบบนี้ จะเห็น “ถุงขยะสีดำขนาดใหญ่” ลอยมาตามสายน้ำหลายถุง ผู้เขียนคิดว่า “ต้นทาง” ของขยะแปลกปลอมเหล่านี้ (เพราะชาวบ้านแถบนี้ไม่มีใครซื้อถุงดำมาใช้อย่างแน่นอน) น่าจะมาจากรีสอร์ททั้งหลาย ที่ผุดขึ้นมามากมายริม 2 ฝั่งคลอง เพื่อต้อนรับนักท่องเที่ยว...

 

การทำ “หมู่บ้าน” ให้เป็น “แหล่งท่องเที่ยว” ให้ผลทั้งบวกและลบ มีทั้งผู้ที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย ผู้เขียนเองก็ไม่ได้ต่อต้านการท่องเที่ยว เพียงแต่คิดว่าถ้าอยากจะให้หมู่บ้านของเรากลายเป็นแหล่งท่องเที่ยว ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งหลายทุกภาคส่วนก็น่าจะร่วมกัน “วางแผน” กำหนดทิศทางว่า เราอยากเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์อย่างที่เราเคยเป็นมาซึ่งอาจจะให้ผลตอบแทนเชิงเศรษฐกิจน้อยหน่อยแต่ให้คุณค่าเชิงการเรียนรู้วัฒนธรรมของแบบแผนชีวิตอย่างที่เราเป็น หรืออยากได้การท่องเที่ยวตามกระแสที่ถาโถมเข้ามาและจากไปอย่างรวดเร็ว รวมถึง “การบริหารจัดการ” กับผลกระทบต่างๆ ที่จะเกิดตามมาอย่างรอบคอบ เพราะไม่เช่นนั้นแล้วเมื่อกระแสการท่องเที่ยวซบเซาลง เราคงต้องมาเหนื่อยกับการฟื้นฟูสภาพซึ่งบางอย่างทำให้กลับคืนมาได้และบางอย่างไม่สามารถทำให้กลับคืนมาเหมือนเดิมได้...

(1)

 

ปลาทูแม่กลอง

21 กันยายน 2551