32. การพัฒนาบุคลิกภาพของผู้บริหาร

การพัฒนาบุคลิกภาพของผู้บริหาร
(PERSONALITY DEVELOPMENT)

                บุคลิกภาพของผู้บริหารมีความสำคัญสำหรับผู้บริหารเป็นอย่างยิ่งผู้บริหารที่มีบุคลิกภาพดีย่อมได้รับการยอมรับนับถือจากผู้ใต้บังคับบัญชา เมื่อการยอมรับเกิดขึ้นการบริหารงานย่อมดำเนินไปได้อย่างราบรื่นองค์ประกอบของบุคลิกภาพ บุคลิกภาพของบุคคลประกอบด้วยองค์ประกอบ 4 ประการดังนี้
                 บุคลิกภาพทางกาย
                 บุคลิกภาพทางอารมณ์และจิตวิทยา
                 บุคลิกภาพทางสังคม
                 บุคลิกภาพทางสติปัญญา

บุคลิกภาพทางกายแบ่งเป็นองค์ประกอบย่อย  2  องค์ประกอบ

ประการแรก คือ    รูปลักษณ์ภายนอกของผู้บริหารเป็นประการแรกที่ปรากฏแก่สายตาผู้คน  ความสะอาดของร่างกายเป็นความสำคัญอันดับแรกการแต่งกายเรียบร้อยเหมาะสมกับตำแหน่ง วัย และสถานการณ์ มีความสำคัญอันดับต่อมา   สองสิ่งนี้ประกอบกันเข้าเป็นบุคลิกภาพภายในอกของบุคคลนั้น ๆ บุคลิกภาพส่วนนี้  จะเป็นตัวสื่อสารให้บุคคลที่พบเห็นรู้จักท่านในเรื่องต่าง ๆ ดังต่อไปนี้คือ ระดับการศึกษา ตำแหน่ง  ฐานะทางเศรษฐกิจ ชนชั้นในสังคม จากสายตาของเขาเอง โดยไม่ต้องใช้ภาษาพูด     ด้านวิชาการบางท่านเรียกสิ่งนี้ว่า การสื่อสารที่ไร้ศัพท์ ผู้บริหารที่ขาดการใส่ใจในสิ่งนี้    การสื่อสารที่ได้ศัพท์อาจจะสื่อสารให้ผู้พบเห็นเข้าใจในเรื่องต่างๆของท่านผิดไปจากความจริง

ประการที่สองคือบุคลิกภาพภายในผู้บริหารต้องมีความสามารถในการพูดการโต้ตอบที่ดีมีความฉลาดแหลมคมในการสนทนาเป็นผู้นำกลุ่มได้ และต้องมีข้อมูลอย่างเพียงพอ เพื่อประกอบการตอบโต้อย่างแหลมคมได้ ดังนั้นผู้บริหารจำเป็นต้องอ่านหนังสืออยู่เสมอจะได้ทันสมัย และไวต่อการสื่อสารทางภาษาพูดอย่างมีประสิทธิภาพองค์ประกอบย่อยสองบประการนี้รวมกันเป็นองค์ประกอบของบุคลิกภาพทางกายของผู้บริหารที่จะก่อให้เกิดการยอมรับจากผู้ใต้บังคับบัญชา

บุคลิกภาพทางอารมณ์ และจิตวิทยา 

                    ผู้บริหารที่มีบุคลิกภาพ        ดีต้องเป็นผู้มีความมั่นคงทางอารมณ์ไม่หงุดหงิดฉุนเฉียวบ่นว่าตลอดเวลามีความกล้าหาญในการเผชิญกับอุปสรรคต่าง ๆ   อย่างไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก มีจิตใจเป็นประชาธิปไตย เคารพสิทธิ รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น รู้จักชมเชยพูดจาโน้มน้าว   จูงใจคนให้ทำงานเพื่อความเจริญก้าวหน้าของสถานศึกษาและส่งเสริมความก้าวหน้าของผู้ใต้บังคับบัญชา ผู้บริหารที่มีบุคลิกภาพดี ต้องรักษาอารมณ์ได้ ทนต่อความว้าเหว่าได้มากกว่าผู้อื่น และระงับความโกรธได้อย่างรวดเร็ว

บุคลิกภาพทางสังคม
                  ผู้บริหารควรเป็นผู้นำในการศึกษาหาความรู้ในพิธีการต่างๆตามปทัสถาน(norms)ของสังคม  เพื่อจะได้ปฏิบัติตามมารยาทสากลได้อย่างถูกต้องสามารถเป็นตัวอย่างให้คำแนะนำแก่ผู้ใต้บังคับบัญชา   ตลอดทั้งคนรอบข้างได้

บุคลิกภาพทางสติปัญญา

                 ผู้บริหารที่มีบุคลิกภาพดี ต้องมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์พอที่จะเป็นผู้นำกลุ่ม   สามารถคิดสร้างสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่สถานศึกษาได้ ซึ่งอาจสรุปได้ว่าสติปัญญาและความรอบรู้ในวิชาชีพของผู้บริหาร  เป็นสิ่งสำคัญมากในการบริหาร

                 องค์ประกอบทั้ง 4 ด้านของบุคลิกภาพที่ดีของผู้บริหารนั้น  นับได้ว่าทุกด้านมีความสำคัญเท่าเทียมกันสมควรที่ผู้บริหารควรตระหนัก หมั่นฝึกฝนจนเป็นภาพลักษณ์ที่ปรากฏแก่สายตาของคนทั่วไป เพราะนั่นคือสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการจูงใจให้ผู้ใต้บังคับบัญชายอมรับนับถือ   อันจะส่งผลถึงการร่วมมือร่วมใจในการปฏิบัติงานอีกด้วย

                 อย่างไรก็ตามบุคลิกภาพที่ดีของผู้บริหารแม้จะไม่เกิดขึ้นเอง   แต่สามารถสร้างให้เกิดขึ้นได้ ในทำนองเดียวกันไม่มีใครสามารถสร้างบุคลิกภาพที่ดีแก่ผู้บริหารได้นอกจากตัวผู้บริหารเอง

ที่มา  :  ประไพพรรณ เวชรักษ์    สถาบันพัฒนาผู้บริหารการศึกษา   จาก วารสารสถาบันพัฒนาผู้บริหารการศึกษา