เพลงพื้นบ้าน ผ่านสื่อโทรทัศน์ (ตอนที่ 1)

เพลงพื้นบ้าน ผ่านสื่อโทรทัศน์

(ตอนที่ 1)

 

นายชำเลือง มณีวงษ์  โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 อำเภอดอนเจดีย์  สพท.สพ.2

ชื่อเรื่อง                     เพลงพื้นบ้าน ผ่านสื่อโทรทัศน์

ชื่อเจ้าของผลงาน      นายชำเลือง มณีวงษ์ ตำแหน่ง ครูชำนาญการพิเศษ

โทรศัพท์ 035-591271 มือถือ 084-9763799, 084-0971661  email : [email protected]

 

เพลงพื้นบ้านเป็นรากเหง้าของการแสดงประจำท้องถิ่น เป็นต้นกำเนิดของเพลง เป็นมหรสพประเภทการแสดงชาวบ้านมานาน ได้แก่ นาฏดนตรี (ลิเก) ลำตัด เพลงทรงเครื่อง เพลงฉ่อย เพลงอีแซว เพลงแหล่ เพลงพวงมาลัย เพลงเรือ เพลงเต้นกำ เพลงกระบอก เสภา ฯลฯ นับวันแต่จะหาดูได้ยากและค่อย ๆ หมดไป แต่ยังมีรายการโทรทัศน์อีกเป็นจำนวนมาก ที่สืบค้นหาบุคคล ที่อนุรักษ์สืบสานเพลงพื้นบ้านอย่างแท้จริง เพื่อนำเรื่องราวไปเสนอผ่านสื่อโทรทัศน์ตัวอย่าง เช่น เพลงอีแซวพื้นบ้านของโรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 อ.ดอนเจดีย์ ได้รับเผยแพร่ผลงานผ่านสื่อโทรทัศน์ฟรีทีวีไทยมาแล้วหลายครั้งทุกช่อง

            

 

ผลสำเร็จกิจกรรม/วิธีการ/ขั้นตอนที่สำคัญ

 

            ความสำเร็จมิได้เริ่มต้นในระยะสั้น ๆ แต่อาศัยเวลาที่ทำจริงต่อเนื่องกันมายาวนาน กว่าที่จะเป็นที่รู้จักของบุคคลในชุมชน ในท้องถิ่น แล้วค่อย ๆ ขยายวงกว้างออกไปสู่ภายนอกจนถึงระดับได้รับการยอมรับว่า เพลงพื้นบ้านหรือเพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯของโรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 เป็นวงเพลง ที่รับงานแสดงอย่างมหรสพได้จริง สร้างความสนุกสนาน ให้สารประโยชน์แก่ท่านผู้ชมได้ตลอดเวลาที่ทำการแสดง 1-4 ชั่วโมง  ต้องมีการวางแผนระยะยาว และเดินไปตามที่ตั้งความหวังเอาไว้โดยไม่มีคำว่าย่อท้อ ได้แก่

 

      ขั้นที่ 1 ขั้นเตรียมการ  สืบค้นคนเพลงและฝึกหัดต่อเพลงเอาไว้ไม่ให้สูญไป สำหรับครูชำเลือง มณีวงษ์  มุ่งหน้าเดินทางไปพบและเก็บเกี่ยวประสบการณ์เพลงพื้นบ้านจากครูเพลงหลายสิบท่าน จนสามารถเล่นเพลงพื้นบ้านได้  19 ชนิด (ครูจะต้องร้องเป็น เล่นได้จริง ๆ ก่อนที่จะสอนนักเรียน)       

     ขั้นที่ 2 ขั้นขยายผลสู่นักเรียน เมื่อครูมีความรู้ความสามารถอยู่ในตัว แล้วถ่ายทอดความรู้ขยายผลสู่นักเรียนอย่างจริงจังและกระทำอย่างต่อเนื่องคิดสร้างสรรค์วิธีการ สื่อ นวัตกรรมเพื่อแก้ปัญหาในการฝึกหัด

      ขั้นที่ 3 ขั้นเผยแพร่ผลงาน  นักเรียนสามารถรับการถ่ายทอดจากครูเพลงที่เป็นต้นแบบในท้องถิ่นได้เป็นอย่างดี ผลผลิตมีคุณภาพสูงและรักษาแบบอย่างที่ดีมีมาตรฐาน จึงทำการเผยแพร่ผลงานต่อไป

                      

 

รายการโทรทัศน์ที่นำเสนอผลงานเพลงพื้นบ้าน   โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1

“เพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ” โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 นำเสนอผลงานผ่านสื่อโทรทัศน์ ดังนี้

 

 1. รายการรอยไทย ช่อง 9 บันทึกเทปโทรทัศน์ เพลงอีแซว  วันที่ 18-19 มิถุนายน 2541

 2. รายการข่าวเยาวชน สถานี ITV. บันทึกเทปโทรทัศน์การแสดง,สัมภาษณ์  วันที่ 13 สิงหาคม 2542

 3. ถ่ายทอดสดงานวันประมงแห่งชาติ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ช่อง 9 วันที่ 13 เมษายน 2543     

 4. บันทึกเทปโทรทัศน์ รายการด้วยลำแข้งช่อง 7 ที่บ้านดอนกำยาน วันที่ 14 เมษายน 2545

 5. ถ่ายทอดสด ITV. งานเสมา’45 การแสดงหน้าพระที่นั่ง ณ อิมแพคเมืองทองธานี 15 สิงหาคม 2545

 6. บันทึกเทปโทรทัศน์เส้นทางวัฒนธรรม ช่อง 9 โมเดินไนน์ ที่สถาบันเทคโนพระนครใต้ 8 มกราคม 2546

 7. บันทึกเทปโทรทัศน์ รายการสาระสังคีต ช่อง 11 (60 นาที) วันที่ 1 สิงหาคม 2546 (ออกอากาศ 2 ครั้ง)

 8. บันทึกรายการโทรทัศน์ เพลงอีแซว สถานี ITV. รายการข่าวเที่ยงวัยทีน เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2546

 9. งานแถลงข่าวโทรทัศน์และสื่อมวลชน สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล “สืบสานตำนานวัฒนธรรม แห่งลุ่มน้ำ

     เจ้าพระยาฝั่งตะวันตก” ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย  วันที่  5  พฤศจิกายน 2546

10.บันทึกเทปโทรทัศน์ การประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ณ อาคารไบเทค วันที่ 7 สิงหาคม 2546

11. รัตนา ผัดแสน ประชันเพลงอีแซว รายการคุณพระช่วย  โมเดิร์นไนน์ 9   วันที่ 22 มีนาคม 2546

12. การแถลงข่าวโทรทัศน์ “งานวันประมงน้อมเกล้า” ที่อาคาร อารีน่าเมืองทองธานี 8 มิถุนายน 2546

13. หทัยกาญจน์ เมืองมูล ประชันเพลงแหล่ ครั้งที่ 1 รายการคุณพระช่วย ช่อง 9 ออกอากาศ 18 ก.ค. 2546

14. หทัยกาญจน์ เมืองมูล ประชันเพลงแหล่ ครั้งที่ 2 รายการคุณพระช่วย ช่อง 9 ออกอากาศ 25 ก.ค. 2546

15. หทัยกาญจน์ เมืองมูล ประชันเพลงแหล่ ครั้งที่ 3 รายการคุณพระช่วย ช่อง 9 วันที่ 20 สิงหาคม 2546

16. หัยกาญจน์ เมืองมูล ประชันเพลงแหล่รายการ คุณพระช่วย ช่อง 9 ออกอากาศ 24 มกราคม 47

17. ได้รับเชิญร่วมรายการ 9 เกียรติยศ ทาง ช่อง 9 บันทึกเทปที่บ้านขวัญจิต ศรีประจันต์  24 กรกฎาคม 2547

18. รายการกระจกหกด้าน ช่อง 7 เพลงกระบอก (ขอทาน)  วันที่ 27 พฤศจิกายน 2547 ออกอากาศ 24 มกราคม 48

19. รายการกระจกหกด้าน ช่อง 7 เพลงอีแซว บันทึกเทป   วันที่ 27 พฤศจิกายน 2547 ออกอากาศ 24 มกราคม 48

20. หทัยกาญจน์ เมืองมูล ประชันเพลงแหล่ ครั้งที่ 4 รายการคุณพระช่วย ช่อง 9 ออกอากาศ 14 กุมภาพันธ์ 2548

21. หทัยกาญจน์ เมืองมูล ประชันเพลงแหล่ ครั้งที่ 5 รายการคุณพระช่วย ช่อง 9 ออกอากาศ 21 กุมภาพันธ์ 2548

22. ถ่ายทอดสดการแสดงสดเพลงอีแซว ช่อง 11 งานประกาศเจตนารมณ์ส่งเสริมประชาธิปไตย กระทรวงศึกษาธิการ

     ประชาสัมพันธ์การเลือกตั้ง ส.ส. ณ โรงเรียนสตรีวิทยา 2 กรุงเทพฯ วันที่ 25 มกราคม 2548

23. รายการเมืองไทยวาโรตี” ช่อง 5 ที่ดอนกำยาน โดยปภัสรา เตชะไพบูลย์ เมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2548

24. หทัยกาญจน์ เมืองมูล ประชันเพลงเพลงแหล่ ครั้งที่ 6 รายการคุณพระช่วย ช่อง 9 วันที่ 11 มีนาคม 2548

25. ประชันเพลงแหล่กับเพลงแร็ป “งานมรดกไทย มรดกโลก” ณ เวทีอุทยานการเรียนรู้ เซ็นทรัลเวิลด์

     พลาซ่า ประตูน้ำ กรุงเทพฯ วันที่ 16 เมษายน 2548 (ออกอากาศช่อง 7 เมื่อ 23 พ.ค. 2548)

26. หทัยกาญจน์ เมืองมูล การประชันเพลงแหล่ ครั้งที่ 7 รายการคุณพระช่วย ช่อง 9 ออกอากาศ 30/5/2548

27. หทัยกาญจน์ เมืองมูล การประชันเพลงแหล่ ครั้งที่ 8 รายการคุณพระช่วย ช่อง 9 วันที่ 3 มิถุนายน 2548

28. รัตนา ผัดแสน รางวัลรองชนะเลิศ ประกวดเพลงพื้นบ้านส่งเสริมประชาธิปไตย โดยสถาบันพระปกเกล้า

     เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2548  ออกอากาศทางโทรทัศน์ ช่อง 7

29. บันทึกเทปโทรทัศน์ ช่อง 7 สี “รายการที่นี่เมืองไทย”   เมื่อวันที่ 23  กันยายน  2548

30. หทัยกาญจน์ เมืองมูล การประชันด้นสดเพลงแหล่ ครั้งที่ 9 ช่อง 9   วันที่ 18 พฤศจิกายน 2548

31. รายการด้วยลำแข้ง ช่อง 7 คำรณ หว่างหวังสี โรงเรียนเร่งสู่ฝัน (เพลงพื้นบ้าน) 2548

32. หทัยกาญจน์ เมืองมูลและคณะ งานแถลงข่าวโทรทัศน์ “อยู่อย่างพอเพียง” ณ ห้องประชุม มหิศร  

      ธนาคารไทยพาณิชย์ ลาดพร้าว กรุงเทพฯ โดย DTAC   วันที่ 19 ธันวาคม 2548

33. รายการสะเก็ดข่าว ช่อง 7 งานสงกรานต์ ณ ห้างซีคอนสแควร์ กรุงเทพฯ วันที่ 12 เมษายน 2549

34. บันทึกเทปโทรทัศน์ ของ UBC งานสงกรานต์ ณ ห้างซีคอนสแควร์ กรุงเทพฯ วันที่ 12 เม.ย. 2549

35. รายการห้องข่าวสีขาว สทท. ช่อง11 (ตอนที่ 1  หทัยกาญจน์)  วันที่ 16 พฤษภาคม 2549

 

      

 

(ติดตามตอนที่ 2 ต่อไป “แนวคิดและวิธีการปฏิบัติสู่ความสำเร็จ” กว่าจะมาถึงวันนี้)

 

[Teacher PAT]

สวัสดีค่ะคุณครู

• ขอแสดงความชื่นชมในความสามารถค่ะ
• ปลื้มใจกับความเป็นไทย
• ยินดีที่ได้รู้จักค่ะ

 

[ชำเลือง]

สวัสดี ครับครูแม่มด

• ต้องขอขอบคุณ คุณครูเช่นกันที่เข้ามาเจอะเจอ และให้กำลังใจ
• ผมคงเป็นส่วนหนึ่งของคนสุพรรณฯ ที่ยังคงทำบางสิ่งบางอย่างได้ เพื่อบ้านเกิดและด้วยความเสียดายในคุณค่าของเพลงพื้นบ้าน
• ยินดีเช่นกัน ครับที่ได้รู้จักครูแม่มด ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากประสบการณ์

[น้องนิ่ม]

สวัสดีค่ะ คุณครูชำเลือง

ตอนนี้หนูกำลังทำสารนิพนธ์เรื่องเพลงแหล่กับเพลงแร็พพอดี

กำลังหาข้อมูลอยู่เลยค่ะ เวปนี้ช่วยได้มากทีเดียว

ถ้าต้องการข้อมูลมากกว่านี้ หนูจะไปสัมภาษณ์ได้ที่ สุพรรณเลยได้มั้ยคะ?

[ชำเลือง]

คุณ น้องนิ่ม

• ทุกบทความใน 10 บล็อก ในเว็บต์ gotoknow.org แห่งนี้ ครูเขียนจากประสบการณ์ที่ตนเองได้สัมผัสมาตลอดชีวิต 58 ปี
• ขอบคุณ ในสิ่งที่หนูเห็นคุณค่าของภูมิปัญญาท้องถิ่น เพลงพื้นบ้าน
• ยินดีให้ความรู้เท่าที่ในตัวครูมีให้ ครับ

[ภานุพันธ์]

ดีใจด้วยที่มีลูกศิษย์ที่มีความสามารถและครูผู้ส่งเสริมที่ใจดี

มีแม่วารี ที่สนับสนุน มีเบอร์คุณแม่วารีเไหมครับ จาก น้องใหม่

[ชำเลือง]

ตอบความเห็นน้องใหม่

• องค์รวมของความสามารถมาจากตัวเด็ก ผู้ปกครองสนับสนุน และมีครูเป็นผู้ให้คำแนะนำ (เด่นคนเดียวไม่ได้)
• ขอบคุณน้องใหม่ ที่มองเห็นคุณค่าของการพัฒนาความสามารถซึ่งทำได้ยากมากจริง ๆ
• ส่วนเบอร์โทร.ของวารี ทิพย์ทอง น้องใหม่จะต้องติดต่อเอาเอง  อาจารย์ไม่มีเบอร์