ลดความอ้วนอย่างไร... ให้ยั่งยืน ตอน8


หลักการลดความอ้วนที่สำคัญของท่านอาจารย์สง่า ดามาพงษ์ และกรมอนามัยเน้นที่ "3 อ." ได้แก่ อาหาร (ควบคุมอาหาร) ออกกำลัง และอารมณ์ (อารมณ์ดีลดความอ้วนได้สำเร็จมากกว่าอารมณ์เสีย)

...

หลักการลดความอ้วนที่สำคัญของท่านอาจารย์สง่า ดามาพงษ์ และกรมอนามัยเน้นที่ "3 อ." ได้แก่ อาหาร (ควบคุมอาหาร) ออกกำลัง และอารมณ์ (อารมณ์ดีลดความอ้วนได้สำเร็จมากกว่าอารมณ์เสีย)

ผู้เขียนขอเรียนเสนอเพิ่มหน่อยคือ "3 อ." ขอพ่วงเรื่องนอนให้พอด้วย เป็น "3 อ. + น." เนื่องจากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่า ถ้านอนไม่พอ... จะหิวมากขึ้น แถมยังหิวอาหารประเภทหวานๆ มันๆ ด้วย

...

ต่อไปเป็นการออกกำลังหน้าท้อง เพื่อให้หุ่นดี อาจารย์สง่าแนะนำให้ทำ "ซิทอัพ (sit-up / curl-up)" ดังต่อไปนี้

  • นอนหงาย งอเข่าเล็กน้อย
  • ค่อยๆ ยกหัว หัวไหล่ และลำตัวส่วนบนช้าๆ ให้สูงจากพื้น 15 เซนติเมตร
  • ค้างไว้ 10 วินาที แล้วค่อยๆ ลดระดับหัว หัวไหล่ และลำตัวส่วนบนลงช้าๆ

...

ภาพที่ 1: หนังสือ "อ้วนอันตราย...ไม่อยากตายต้องลดอ้วน" ของท่านอาจารย์สง่า ดามาพงษ์ [ แนะนำให้ซื้อมาอ่านครับ ]

...

อาจารย์ท่านแนะนำให้ทำอย่างน้อยวันละ 150 ครั้ง จะพบว่า กล้ามเนื้อหน้าท้องกระชับขึ้นภายใน 2 สัปดาห์

ไม่จำเป็นต้องทำรวดเดียว 150 ครั้ง ให้แบ่งเป็นช่วงๆ เช่น เริ่มจากเช้า 10 ครั้ง เย็น 10 ครั้ง ฯลฯ แข็งแรงแล้วค่อยๆ เพิ่มทีละน้อย เพราะอาจป่วยหนักได้

...

ข้อควรระวังของการออกกำลังแบบ "เกร็ง (isometric)" แบบนี้คือ

  • ต้องวัดความดันเลือดก่อน อย่างน้อย 2 ครั้ง > ถ้าไม่มีโรคความดันเลือดสูงจึงจะออกกำลังแบบนี้ได้
  • ควรออกกำลังพื้นฐาน โดยเฉพาะการเดินช้า-เดินเร็ว-เดินขึ้นลงบันไดตามโอกาสก่อน เมื่อแข็งแรงดีแล้วค่อยมาฝึก
  • อย่ากลั้นหายใจ > การกลั้นหายใจอาจทำให้ความดันเลือดสูงขึ้นจนเป็นอันตรายได้

...

อาจารย์สง่าท่านยกตัวอย่างการออกแรงในชีวิตประจำวันที่เผาผลาญกำลังงานได้ถึง 150 แคลอรีดังตาราง

กิจกรรม ระยะเวลา (นาที)
ล้างขัดรถ 40-60
ล้างหน้าต่าง ถูพื้น 45-60
ทำสวน 45-60
กวาดใบไม้ 30
ตักน้ำ 15

...

อาจารย์สง่ากล่าวว่า สาเหตุที่ทำให้อ้วนลงพุงได้แก่ "กินเกิน เพลินไม่ขยับ บังคับสติไม่ได้"

สาเหตุเหล่านี้แก้ไขได้ด้วยหลักการ "3 อ." ของกรมอนามัยได้แก่ อาหาร (ควบคุม) ออกกำลัง และอารมณ์ (ดีๆ) ผู้เขียนขอเรียนเสริมข้อนอนให้ไปเข้าไปด้วย จึงเป็น "3 อ. 1 น."

...

ผลจากการศึกษาพบว่า

  • คนที่นอนวันละ 5 ชั่วโมง > เสี่ยงโรคอ้วนเพิ่มขึ้น
  • คนที่นอนวันละ 4 ชั่วโมง > เสี่ยงโรคอ้วนเพิ่มขึ้น 73%

...

แรงจูงใจก็มีบทบาทมากๆ...

  • ถ้าแรงจูงใจชัดเจน จะมีโอกาสลดความอ้วนสำเร็จเพิ่มขึ้น
  • ยิ่งถ้ามีบัดดี้ (buddy) หรือคนที่ตั้งใจจะลดความอ้วนพร้อมกันเป็นคู่หู หรือลดกันเป็นกลุ่ม (peers) แล้ว โอกาสลดความอ้วนสำเร็จจะเพิ่มขึ้น

...

ต่อไปเป็นคำตอบซึ่งท่านผู้อ่านอาจจะสงสัยอยู่ในใจว่า ทำไมไม่ลดความอ้วนให้เร็ว เหตุผลสำคัญที่ควรลดความอ้วนช้าๆ ทว่ายั่งยืนได้แก่

  • ถ้าลดเร็วเกินสัปดาห์ละ 0.5 กิโลกรัม > โอกาสเกิดผิวหนังเหี่ยว ย่น หย่อน ยานจะสูง เนื่องจากผิวหนังที่ถูก "ยืด" มานาน ปรับตัวไม่ทัน
  • ถ้าลดลงเร็ว > โอกาสสูญเสียมวลกล้ามเนื้อจะมาก ทำให้อัตราการเผาผลาญอาหารช้าลง (กล้ามเนื้อเผาผลาญเร็วกว่าไขมัน) ผลคือ โอกาสกลับไปอ้วนใหม่ หรือ "โยโย่ (yoyo = ลูกดิ่งที่เด้งขึ้นๆ ลงๆ)" สูง แถมน้ำหนักขาขึ้นมักจะเป็นไขมันล้วนๆ
  • ถ้าลดลงเร็ว > โอกาสเกิดนิ่วถุงน้ำดีจะเพิ่มขึ้น เรียกว่า เสี่ยงเจ็บตัว และเสี่ยงตายโดยไม่จำเป็น (ไม่มีการผ่าตัดใดที่ไม่มีอัตราตาย)

...

ตอนผู้เขียนเป็นเด็ก (30+ ปีก่อน) มีหนังกังฟูเรื่องหนึ่งทางโทรทัศน์ อาจารย์ท่านสอนไว้ว่า "หลีกเลี่ยงดีกว่าต้านทาน"

คำสอนนี้ใช้ได้ดีในการลดความอ้วน เนื่องจากถ้าเราปล่อยให้มีสิ่งกระตุ้นมากๆ เช่น อาหารอร่อยๆ ฯลฯ หรือไปงานเลี้ยง... แบบนี้โอกาสพ่ายแพ้สูงมากๆ

...

ทางที่ดีคือ "หลีกเลี่ยงดีกว่าต้านทาน" เช่น

  • ลดสิ่งกระตุ้นที่ทำให้หิว เช่น งานเลี้ยง อาหารบุฟเฟต์ ไม่เข้าไปในตลาดหรือบริเวณใกล้ร้านอาหาร-ร้านขนมโดยไม่จำเป็น ฯลฯ แม้แต่ภาพก็ห้ามดู
  • เตรียมอาหารสุขภาพกำลังงานต่ำ เช่น ฝรั่ง ชมพู่ แครอต ฯลฯ ไว้ให้พร้อม ปอกใส่ตู้เย็นไว้ หรือปิดภาพอาหารแคลอรีต่ำไว้ใกล้ตัว เวลาหิวจะได้กินทันที

...

เรื่องผลไม้นั้น... ควรนั่งลง เคี้ยวช้าๆ กินช้าๆ ถ่วงเวลาให้ครบ 20 นาที เพื่อให้สมองเกินความรู้สึก "อิ่ม"

เมื่ออิ่มแล้ว ควรรีบ "หยุด" กินทันที เพื่อฝึก "คิดใหม่-ทำใหม่" จนเกิดเป็นนิสัยใหม่ หลังกินผลไม้ควรรีบบ้วนปากทันทีหลายๆ ครั้ง เพื่อลดโอกาสฟันสึกหรือผุจากกรดในผลไม้ และกรดจากการย่อยสลายน้ำตาลในช่องปาก

...

ความเห็นเกี่ยวกับเรื่องน้ำตาลเทียมนั้น... อาจารย์สง่าท่านว่า ให้งดไปเลย เนื่องจากจะทำให้ลิ้นติดความหวานอยู่

เรื่องนี้ตรงกับการศึกษาที่ผ่านมา ซึ่งพบว่า คนที่กินน้ำอัดลมประเภท "ไดเอต" หรือใช้น้ำตาลเทียมลดความอ้วนไม่ค่อยสำเร็จ

...

ทีนี้ถ้า "หลีกเลี่ยง" ไม่ไหว ต้องหัด "ต้านทาน" ให้ได้ คือ รู้จักติดเบรค อยากกินจริงๆ ก็กินได้ แต่ต้องลดปริมาณ และอย่าเสียดายของ ที่เหลือให้ทิ้งไปเลย

  • ตัวอย่างเช่น ถ้าอยากกินก๋วยเตี๋ยวผัดไทย... อาจจะขอแบบผัดแห้งๆ ใช้น้ำมันน้อยๆ ผักมากหน่อย เส้นน้อยหน่อย
  • หรือจะกินแบบ "ครึ่งจาน" ได้ก็ยิ่งดี ที่เหลือทิ้งไปเลย

...

สิ่งที่มีส่วนทำให้การ "ต้านทาน" อาหารล้มเหลวนั้น นอกจากจะเป็นสี เสียง กลิ่น รส และสัมผัสของอาหารแล้ว แอลกอฮล์ (เหล้า เบียร์ ไวน์ สาโท ฯลฯ) ก็เป็นศัตรูสำคัญ เพราะทำให้แรงต้านทานสูญสลายหายไปกับสายลม

วิธีที่ดีที่สุดคือ ให้ "งด-ลด-ละ-เลิก" เหล้าทุกชนิดไปเลย อย่าลืมว่า เหล้าทุกชนิดมีแคลอรีสูงเกือบเท่าไขมัน กับแกล้ม เช่น เนื้อทอด ถั่วทอด ฯลฯ ส่วนใหญ่เป็นอาหารที่ทำให้อ้วน และเมื่อขาดสติแล้วจะเกิดปรากฏการณ์นี้เสมอคือ "สติไม่มี-พุง(อ้วน)จะมา"

...

ท่านผู้อ่านที่ใส่ใจสุขภาพ หันมาลดความอ้วนนั้น นับว่า ท่านได้ทำภารกิจเพื่อชาติที่สำคัญ เพราะทุกวันนี้คนเรามีโอกาสอายุยืนขึ้น เมื่ออายุยืนแล้ว... โอกาสเป็นโรคที่มากับอายุ(ยืน)ก็จะมากตามไปด้วย

ประเทศชาติที่คนในชาติอ่อนแอ หรือมีโรคมากจะเสียเปรียบด้านการแข่งขัน (competitive advantage) เมื่อเปรียบเทียบกับชาติอื่นๆ เนื่องจากคนที่อ่อนแอหรือมีโรคมากมีประสิทธิภาพในการทำงานต่ำกว่าคนที่แข็งแรง

...

นอกจากนั้นค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นค่ายา ค่าอาคารสถานที่ ค่าเดินทาง ค่าอาหาร หรือค่าใช้จ่ายอื่นๆ ของโรคเรื้อรังที่เป็นผลจากโรคอ้วนก็เป็นปัญหาสำคัญของประเทศชาติ เช่น ค่ารักษาเบาหวาน ความดันเลือดสูง ซึ่งมักจะตามมาด้วยโรคเส้นเลือดหัวใจตีบตัน เส้นเลือดสมองตีบตัน อัมพฤกษ์ อัมพาต มะเร็ง ข้อเข่าเสื่อม ฯลฯ

ถ้าท่านหันมาใส่ใจสุขภาพ และหันมาลดความอ้วนแล้ว... นับว่า ท่านมีส่วนช่วยชาติประหยัด และช่วยตัวท่านเองตลอดจนคนที่ท่านรักประหยัดชีวิต ทำให้มีโอกาสมีชีวิตยืนยาวอย่างมีคุณภาพยิ่งขึ้น

...

ถึงตรงนี้... ขอเชียร์ครับ เชียร์ให้ท่านผู้อ่านทุกท่านลดความอ้วนได้สำเร็จ และมีอายุยืนยาวอย่างมีคุณภาพไปนานๆ

...

หมายเหตุ                                                       

 

บทความนี้มี 8 ตอน

  • โปรดคลิกที่นี่เพื่ออ่านตั้งแต่ตอนแรก / ตอนที่ 1
  • [ Click - Click ]

...

ที่มา                                                  

  • ขอขอบพระคุณ > ท่านอาจารย์สง่า ดามาพงษ์ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข > อ้วนอันตราย...ไม่อยากตายต้องลดอ้วน > สำนักพิมพ์วายนอตคอมมิวนิเคชั่น. กรุงเทพฯ. พิมพ์ครั้งที่ 1. 2550. หน้า 116-172.
  • ข้อมูลและการอ้างอิงในบล็อก "บ้านสุขภาพ" เป็นไปเพื่อส่งเสริมสุขภาพ และป้องกันโรค ไม่ใช่รักษาโรค
  • ท่านที่มีโรคประจำตัวควรปรึกษาหมอ พยาบาล เภสัชกร หรืออนามัยที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้
  • ขอขอบคุณอาจารย์ณรงค์ ม่วงตานี + อาจารย์เบนซ์ iT ศูนย์มะเร็งลำปาง > สนับสนุนเทคนิค iT.
  • นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ > 28 เมษายน 2551.
หมายเลขบันทึก: 179255เขียนเมื่อ 28 เมษายน 2008 17:42 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2012 23:47 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

ไม่อนุญาตให้แสดงความเห็น
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท