เบาหวาน+ไม่คุมอาหาร เสี่ยงอะไร


สำนวนไทยเดิมมีคำพังเพยว่า "ตบหัวแล้วลูบหลัง" หมายถึงทำร้ายหรือขู่ก่อนปลอบโยน ทว่า... แผ่นพับนี้มาแปลก เพราะลูบหลังหรือให้กำลังใจก่อน แล้วค่อยขู่เบาๆ ภายหลัง นับเป็นวิธีที่เท่มากๆ

...

วันที่ 27-29 มิถุนายน 2550 ผู้เขียนมีโอกาสไปอบรมฟื้นฟูวิชาการ มีโอกาสแวะไปชมโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา

ฝ่ายสุขศึกษา และประชาสัมพันธ์ โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยาจัดทำแผ่นพับง่ายๆ ทำด้วยกระดาษ A4 ถ่ายเอกสาร ประหยัด ทว่า... ให้ความรู้เรื่องโรคเบาหวานอย่างดี ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ

...

เรื่องที่น่าชื่นชมมากๆ คือ คนไข้ที่เป็นเบาหวานส่วนใหญ่จะกลุ้มใจ ไม่สบายใจ... เมื่อได้พบแผ่นพับนี้แล้วคงจะชื่นใจไม่น้อย เพราะแผ่นพับถ่ายเอกสารง่ายๆ ชุดนี้ให้กำลังดีมากๆ โดยกล่าวว่า

"การรักษาเบาหวานอย่างต่อเนื่องและจริงจัง จะช่วยป้องกันโรคแทรกซ้อน และสามารถมีชีวิตยืนยาวเท่าคนปกติ"

...

ภาพที่ 1: กำลังใจสำหรับคนไข้เบาหวานจากแผ่นพับโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา ซึ่งอ่านแล้วทำให้มีขวัญและกำลังใจ

...

หลังจากชมหรือให้กำลังใจแล้ว แผ่นพับดังกล่าวก็แสดงโทษของโรคแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นแบบเรื้อรัง โดยเฉพาะคนไข้ที่รักษาเบาหวานไม่ดีดังภาพ

สำนวนไทยเดิมมีคำพังเพยว่า "ตบหัวแล้วลูบหลัง" หมายถึงทำร้ายหรือขู่ก่อนปลอบโยน ทว่า... แผ่นพับนี้มาแปลก เพราะลูบหลังหรือให้กำลังใจก่อน แล้วค่อยขู่เบาๆ ภายหลัง นับเป็นวิธีที่เท่มากๆ

...

ภาพที่ 2: โรคแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นแบบเรื้อรัง โดยเฉพาะคนไข้ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ค่อยดี 5-10 ปีขึ้นไป

...

ภาพที่ 3: โรคแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นแบบเรื้อรัง โดยเฉพาะคนไข้ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ค่อยดี 5-10 ปีขึ้นไป (ต่อจากภาพที่ 2)

...

โปรดสังเกตว่า ถ้าเป็นเบาหวาน และดูแลรักษาไม่ดีแล้ว อวัยวะที่อาจจะเสื่อมสภาพไปที่สำคัญนั้น อาจารย์แพทย์สรุปไว้ว่า จะอยู่ที่ "ตา-หัวใจ-ไต-ตีน" เสมอ

  • ตาเสื่อม ตาบอด > 25 เท่าของคนทั่วไป
  • หัวใจขาดเลือด > 2 เท่าของคนทั่วไป
  • ไตเสื่อม ไตวาย > 17 เท่าของคนทั่วไป
  • แผลที่เท้า > เสี่ยงถูกตัดนิ้ว ตัดเท้า หรือตัดขามากกว่าคนทั่วไป

...

ทางที่ดีมากๆ สำหรับเบาหวานคือ ป้องกันเสียก่อนด้วยการออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ การระวังอย่าให้อ้วน หรือถ้าอ้วนแล้วระวังอย่าให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นอีก

การเปลี่ยนข้าวขาวเป็นข้าวกล้อง กินถั่ว-ผัก-ผลไม้(ผลไม้ที่ไม่หวานจัดทั้งผล ไม่ใช่น้ำผลไม้) การงด-ลด-ละ-เลิกเหล้า เบียร์ ไวน์ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งเพิ่มเสี่ยงโรคอ้วน โรคอ้วนลงพุง และโรคตับอ่อนอักเสบ มีส่วนช่วยป้องกันเบาหวานได้เช่นกัน

...

เบาหวาน... ไม่เป็นเลยดีที่สุด ดีรองลงไปคือ เป็นแล้วควบคุมน้ำตาลให้ดี

ถึงตรงนี้... ขอให้พวกเรามีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

...

ที่มา                                                  

  • ขอขอบพระคุณโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา > แผ่นพับจัดทำโดยฝ่ายสุขศึกษาและประชาสัมพันธ์ โรงพยาบาลสมเด็จพระสังฆราชฯ อ.นครหลวง จ.พระนครศรีอยุธยา และโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา > 29 มิถุนายน 2550. / ข้อมูลและออกแบบโดย "โครงการวิจัยการให้สุขศึกษาเพื่อการดูแลตนเองสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน" และ "สถาบันวิจัยสาธารณสุขไทย" (สนับสนุนการจัดพิมพ์โดย บริษัท อีไล ลิลลี่ เอเชียอิงค์ สาขาประเทศไทย)
  • ข้อมูลและการอ้างอิงในบล็อก "บ้านสุขภาพ" เป็นไปเพื่อส่งเสริมสุขภาพ และป้องกันโรค ไม่ใช่รักษาโรค
  • ท่านที่มีโรคประจำตัวควรปรึกษาหมอ พยาบาล เภสัชกร หรืออนามัยที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้
  • ขอขอบคุณอาจารย์ณรงค์ ม่วงตานี + อาจารย์เบนซ์ iT ศูนย์มะเร็งลำปาง > สนับสนุนเทคนิค iT.
  • นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ > 15 มีนาคม 2551.
หมายเลขบันทึก: 171141เขียนเมื่อ 16 มีนาคม 2008 13:01 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 21:01 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (2)

สวัสดีค่ะ

* ได้ข้อมูลเพิ่มเติม (อีกแล้ว..) ในการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน

* ทำคลีนิกเบาหวานทุกวันพุธค่ะ ให้สุขศึกษาหลังเจาะเลือดแล้ว

* เน้น การป้องกันภาวะแทรกซ้อน ตา ไต หัวใจ ตีน

* มีผู้ป่วยบางคน ไม่ค่อยตระหนัก..เท่าไหร่

* ควบคุมระดับน้ำตาล ไม่ได้

* ได้แต่ให้กำลังใจ เพื่อสร้างพลังอำนาจ (empwerment) ในการดูแลตนเอง (ไม่ได้ตามใจนะคะ แต่ทำสัญญาใจ) โดยให้ผู้ป่วยเลือกวันนัด ที่จะคุมระดับน้ำตาลของตัวเอง 1 สัปดาห์ 2 สัปดาห์ หรือ 1 เดือน พร้อมกับรับประทานยาตามแผนการรักษาไปด้วย แล้วขู่เบา ๆ เหมือนอาจารย์ว่า ..เรื่องภาวะแทรกซ้อน ..ด้วยการให้สุขศึกษา (คงต้องทำแผ่นพับเพิ่มอีกอย่าง)

* ขอบพระคุณมากค่ะ ขอให้อาจารย์มีสุขภาพดีไปนาน ๆ เช่นกันค่ะ

ขอขอบคุณ... คุณสีตะวัน

  • ขอแสดงความชื่นชมคุณสีตะวันที่มุ่งจะให้ความรู้เป็นวิทยาทาน... สาธุ สาธุ สาธุ
  • ผมเอง... ถ้ามีบุญ คงจะได้ย้ายไปศูนย์แพทย์ชุมชน หรือ CMU

ตอบๆ อยู่ มีฝนตก มีเสียงฟ้าผ่า ไฟดับไปหลายนาที...

  • เพียงเราทำอะไรดีๆ ก็นับว่า ได้ทำดีแล้วครับ
  • คนอื่นจะเปลี่ยนหรือไม่ เป็นเรื่องชีวิตเขา
  • เราคงจะทำส่วนของเราให้ดีต่อไป
ไม่อนุญาตให้แสดงความเห็น
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท