"5 free days in Lanna" การเรียนรู้วิถีชนเผ่าลาหู่ ม้ง ลีซอ

สำหรับผมถือว่าสิ่งเหล่านี้เป็นความรู้ใหม่สำหรับผมครับ...

เช้านี้เป็นอีกเช้าหนึ่งที่ผมตื่นขึ้นมาด้วยความตื่นเต้น เพราะเป็นวันที่ผมจะได้ลงไปเรียนรู้วิถีชีวิตของชนเผ่าลาหู่ ม้งและลีซอ ที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านใกล้เคียงโรงเรียนมิตรมวลชนเชียงใหม่ครับ และอีกอย่างที่ผมตั้งใจก็คือการตื่นให้ทันได้เห็นแสงแรกของดวงอาทิตย์บนอุทยานชาวดอย หน่วยจัดการต้นน้ำดอยผาแดงครับ...

พวกเราเดินทางมาถึงโรงอาหารของโรงเรียนมิตรมวลชนเชียงใหม่เวลาประมาณแปดโมงเช้าเพื่อรับประทานอาหาร พร้อมกับการซักซ้อมรายละเอียดของการลงพื้นที่ศึกษาดูงานชุมชนหมู่บ้านลาหู่ บ้านลีซอ และบ้านม้งครับ...

บ้านลาหู่เป็นหมู่บ้านแรกที่พวกเราได้ลงไปเรียนรู้ครับ พอมาถึงพวกเราก็ได้รับการต้อนรับด้วยการแสดงของน้อง ๆ ในหมู่บ้าน เป็นการเต้นจะคึ ซึ่งน้อง ๆ จะเต้นตามจังหวะของเครื่องดนตรีซึ่งมีอยู่เพียงไม่กี่ชิ้นครับ หลังจากนั้นพวกเราก็ได้ชมการสาธิตการเล่นลูกข่างของน้อง ๆ ซึ่งการละเล่นนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตของชนเผ่าลาหู่มาตั้งแต่โบราณครับ...

หลังจากนั้นพวกเราก็แยกย้ายกันไปศึกษาเรียนรู้วิถีการดำเนินชีวิตของชนเผ่าลาหู่ ผมสังเกตเห็นว่าการสร้างบ้านของคนที่นี่เป็นแบบเรียบง่าย และมีการดำเนินชีวิตแบบธรรมดา ๆ ครับ ผมมีโอกาสได้พูดคุยกับชาวบ้านพร้อมกับเดินชมรอบ ๆ หมู่บ้าน ซึ่งถือว่าที่นี่เป็นห้องเรียนมีชีวิตอีกแห่งหนึ่งของผมในการเดินทางมาท่องเที่ยวครั้งนี้ครับ...

เราใช้เวลาอยู่ที่นี่ประมาณครึ่งชั่วโมงครับ แล้วเราก็ออกเดินทางไปยังหมู่บ้านลีซอ ซึ่งอยู่ห่างจากหมู่บ้านลาหู่พอสมควรครับ ระหว่างการเดินทางผมเห็นสองข้างทางยังมีความเป็นธรรมชาติอยู่มากครับ เป็นการเดินทางท่องเที่ยวเพื่อเรียนรู้ประสบการณ์ใหม่ ๆ พร้อมกับการได้สัมผัสธรรมชาติอีกด้วยครับ...

มาถึงหมู่บ้านลีซอเห็นผู้คนคึกคักมากครับ เพราะวันนี้มีการเลือกตั้งผู้นำคนใหม่ของหมู่บ้านมีเจ้าหน้าที่จากหน่วยงานราชการมาเป็นสักขีพยานหลายท่านทีเดียวครับ สอบถามจากเจ้าหน้าที่ท่านหนึ่งเขาบอกว่า คนที่นี่เปลี่ยนผู้นำหมู่บ้านกันบ่อย เนื่องจากหากไม่พอใจใครก็ล่ารายชื่อกันถอดถอน หน่วยงานราชการก็เลยต้องเข้ามาช่วยจัดการเลือกตั้ง เพื่อให้เป็นที่ยอมรับของทุกคน จะได้ไม่ต้องมีการเปลี่ยนผู้นำกันบ่อย ๆ ครับ...

ที่นี่พวกเราก็ได้รับการต้อนรับด้วยการเต้นรำของน้อง ๆ ชนเผ่าลีซอเหมือนกัน แต่การเต้นรำของที่นี่จะต่างจากของเผ่าลาหู่ครับ การเต้นของชนเผ่าลีซอจะมีผู้ใหญ่เป็นคนให้จังหวะจากเครื่องดนตรีชิ้นหนึ่ง แล้วน้อง ๆ ก็เต้นตามจังหวะดนตรีครับ...

สำหรับเพื่อนเอกก็ไปร่วมเต้นรำกับน้อง ๆ ที่นี่ด้วยครับ ผมรู้สึกว่าเพื่อนเอกจะคุ้นเคยกับชนเผ่าลีซอมาก อาจเป็นเพราะเคยทำงานวิจัยเกี่ยวกับภูมิปัญญาชนเผ่าลีซอนานเกือบสิบปีก็ได้ครับ...

ผมยังมีโอกาสได้พูดคุยกับเจ้าหน้าที่อีกท่านหนึ่ง เขาบอกว่าชนเผ่าลีซอจะให้ความสำคัญกับลูกผู้ชายมากกว่าลูกผู้หญิง เนื่องจากลูกผู้หญิงหากแต่งงานออกเรือนไปแล้ว ไม่ต้องกลับมาดูหน้าพ่อหน้าแม่อีกเลยก็ได้ เป็นธรรมเนียมของชนเผ่านี้ครับ คนเผ่านี้เลยตามใจลูกผู้ชายมาก ทำให้เด็กผู้ชายที่นี่ค่อนข้างเกเร และเรียนจบแค่ชั้น ม.2 ครึ่งเป็นส่วนใหญ่ครับ...

เราใช้เวลาอยู่ที่นี่พอสมควรก็ต้องรีบออกเดินทางไปยังหมู่บ้านม้ง ซึ่งเป็นหมู่บ้านสุดท้ายสำหรับการลงพื้นที่ของพวกเราในครั้งนี้ครับ...

วิถีชีวิตของชาวม้งที่นี่ค่อนข้างเปลี่ยนแปลงไปเยอะแล้ว สภาพหมู่บ้านและการสร้างบ้านเรือนแบบเดิม ๆ ไม่ค่อยมีให้เห็นมากนัก ที่นี่มีโรงงานตีมีดและดาบเล็ก ๆ จากแหนบรถยนต์ ซึ่งถือว่าเป็นภูมิปัญญาอย่างหนึ่งของชาวบ้านที่นี่ก็ได้ครับ...

พวกเรามาถึงที่นี่ประมาณ 11 โมงกว่า อากาศค่อนข้างร้อน ผมเลยใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ที่โรงตีมีดครับ โดยวันนี้ไม่มีการตีมีดแต่ผู้นำผู้บ้านได้เชิญคุณลุงช่างตีมีดมาอธิบายวิธีการตีมีด พร้อมนำสินค้ามาให้ชม ซึ่งกว่าจะได้มีดหรือดาบแต่ละอัน ต้องใช้เวลาเป็นวันหรือค่อนวันเลยครับ...

ที่นี่มีคุณลุงอีกท่านมาแสดงการเป่าแคนม้งให้พวกเราชม ซึ่งแคนม้งนี้จะใช้เป่าในโอกาสต่าง ๆ กัน ซึ่งปัจจุบันจะใช่เป่าในงานศพเป็นส่วนใหญ่ครับ นอกจากนั้นคุณลุงยังบอกเล่าเรื่องราวต่าง ๆ ของชนเผ่าม้ง ไม่ว่าจะเป็นการแต่งงาน พิธีการต่าง ๆ ซึ่งสำหรับผมแล้วถือว่าเป็นสิ่งเหล่านี้เป็นความรู้ใหม่ที่ผมไม่เคยรู้มาก่อนครับ...

...สงสัยผมคงต้องจบบันทึกนี้ไว้แค่นี้ก่อนครับ บันทึกหน้าเป็นบรรยากาศการสรุปบทเรียน พร้อมการเที่ยวชมดอกไม้และพืชผักเมืองหนาวของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยลึกครับ...

เขียนใน GotoKnow โดย Direak
ใน เกร็ดชีวิตการเดินทาง

คำสำคัญ (Tags): #ม้ง#ลาหู่#ลีซอ#วิถีชนเผ่า#เรียนรู้

หมายเลขบันทึก: 167392เขียนเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2008 19:10 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 18:48 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน