นวัตกรรมในโรงเรียน (1)

นวัตกรรมในโรงเรียน (1)

         โครงการ TOPSTAR (การพัฒนาเชิงระบบเพื่อปฏิรูปการเรียนรู้และคุณภาพโรงเรียน ระยะที่ 2   โดย นพ. ยงยุทธ  วงศ์ภิรมย์ศานติ์และคณะ   ภายใต้การสนันบสนุนของ สกว. ซึ่งดำเนินการระหว่างปี 2547-2548  เป็นเวลา 15 เดือน   ได้ส่งรายงานฉบับสมบูรณ์มาให้ผมในฐานะที่ปรึกษาโครงการ (ที่ไม่ค่อยมีเวลาให้คำปรึกษา)

         ผมพลิก ๆ ดู   พบนวัตกรรมในการดำเนินการพัฒนาโรงเรียนหลายด้านจึงจับมาชื่นชม   โดยในตอนแรกนี้จะเลือกนวัตกรรมในการจัดการเรียนรู้มาเอ่ยถึงสั้น ๆ สำหรับให้ รร. ที่สนใจได้ติดต่อ ลปรร. กับโรงเรียนเจ้าของผลงาน

(1) การบูรณาการระบบเรียนรู้ร่วมกับระบบกิจกรรมนักเรียนและระบบชุมชนสัมพันธ์ของโรงเรียนบ้านป่าสัก อ.หางดง จ.เชียงใหม่
         กิจกรรมดำเนินการในวันสำคัญทางพุทธศาสนาที่เป็นวัฒนธรรมประเพณีของชุมชน  เช่นวันยี่เป็ง   โดยครูแต่ละช่วงชั้นจะร่วมกันกำหนดไว้ก่อนเปิดภาคเรียน   กิจกรรมแยกออกเป็น 2 ส่วน   คือกิจกรรมการเรียนรการสอนที่แต่ละสาระการเรียนรู้จะต้องปฏิบัติร่วมกันทั้งโรงเรียน   กับกิจกรรมที่นักเรียนจัดขึ้นในระบบกิจกรรมนักเรียน
         ถ้าทาง รร.สันป่าสักมาอ่านบล็อกนี้เข้า   กรุณาเข้ามาเล่าว่าท่านดำเนินการอย่างไร   เกิดผลต่อเด็กนักเรียนอย่างไร   และในปี 2549 มีการดำเนินการต่อเนื่องอย่างไร   ท่านอาจได้รับรางวัล "นวัตกรรมติดดาว" จาก สคส. นะครับ
(2) แหล่งเรียนรู้คู่โต๊ะเรียน   รร.ร่มเกล้า จ.กาญจนบุรี
         อาจเรียกว่ากิจกรรม "1 คน 1 โต๊ะเรียน"  คือนักเรียน 1 คน  เป็นผู้รับผิดชอบ "โต๊ะเรียน" ของตน   ตามสาระความรู้ที่ตกลงกันแล้วนักเรียนแต่ละคนไปเรียนจากเพื่อน   หมุนเวียนจนครบทุกโต๊ะและได้รับสาระความรู้ครบถ้วนตามที่กำหนดในหลักสูตร   มีการประเมิน   และมีการจัดกิจกรรมเพิ่มเติมกรณีนักเรียนไม่บรรลุวัตถุประสงค์
(3) การพัฒนากระบวนการคิดจากแหล่งเรียนรู้โดยใช้ฐานกิจกรรม รร.อนุบาลท่าปลา (ชุมชนร่วมจิต) อ.ท่าปลา จ.อุตรดิตถ์
         ดำเนินการโดยจัดการประชุมปฏิบัติการร่วมระหว่างครู  คณะกรรมการสถานศึกษาตัวแทนผู้ปกครอง   ผู้นำชุมชน   และตัวแทนนักเรียน   ร่วมกันวิเคราะห์แหล่งเรียนรู้และกำหนดหลักสูตรสถานศึกษา
         ออกแบบการเรียนรู้โดยกำหนดฐานกิจกรรมการเรียนรู้ 8 ฐานได้แก่  (1) ฐานลีลาสดชื่น (เพลง นาฎศิลป์),   (2) ฐานพื้นฐานชีวิต (มารยาท, เป้าหมายชีวิต, บัญชีรับจ่ายประจำวัน, ฯลฯ),   (3) ฐานชวนคิดตัวเลข,   (4) ฐานเสกวัสดุเป็นเงิน,   (5) ฐานเพลิดเพลินวรรณคดี  วรรณกรรม,   (6) ฐานงามล้ำวิจิตรไทย,   (7) ฐานห่วงใยสุขภพา,   (8) ฐานซึมซาบต่างภาษา

         ผมสรุปมาลงบันทึก 3 รร. แล้วบอกตัวเองว่าบันทึกนี้ไม่มีชีวิต   ไม่มีชีวิตชีวา  ต้องให้ "คุณกิจ" ตัวจริงเป็นผู้เล่าจึงจะได้รส   ดังนั้นหาก "คุณกิจ" ใน 3 รร.นี้เข้ามาเขียนบันทึกลงบล็อกเล่า   ก็น่าจะได้ ลปรร. กันอย่างมีรสชาติ   และอาจได้รับรางวัลนวัตกรรมการเรียนรู้ติดดาว

         โรงเรียนอื่นก็อาจเข้ามาเล่าได้นะครับ   ไม่จำเป็นต้องเป็น รร.ในโครงการ TOPSTAR

วิจารณ์  พานิช
 20 ก.พ.49