สวนผลไม้ผสม


ภูมิปัญญาด้านเกษตรกรรม
สวนผลไม้ผสม1.  เรื่องที่ศึกษา รวบรวม                   สวนผลไม้ผสม 2. ที่ตั้ง                   8/11  . 3 ตำบลสวนหลวง  อำเภออัมพวา  จังหวัดสมุทรสงคราม 3. ประวัติความเป็นมา                                อาชีพเกษตรกรเป็นอาชีพเก่าแก่ดั้งเดิมของคนไทย ซึ่งคนในชุมชนเมืองส่วนใหญ่ไม่มีโอกาสได้รู้จัก ไม่มีโอกาสสัมผัสกับชีวิตชาวสวน ดังจะเห็นได้ในปัจจุบันที่จังหวัดสมุทรสงครามกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ มี Home Stay เกิดขึ้นมากมาย และถึงแม้ในเขตเทศบาลเมืองสมุทรสงครามสภาพชุมชนได้กลายมาเป็นชุมชนเมือง แต่คนในชุมชนเมืองก็ยังมีจิตวิญญาณของเกษตรกรหลงเหลืออยู่                                   คุณสุรินทร์ แย้มกรานต์ อายุ 55 ปี ทำงานเป็นลูกจ้างประจำ ตำแหน่ง พนักงาน       ดับเพลิง อยู่ที่เทศบาลเมืองสมุทรสงคราม เพิ่งเกษียณอายุราชการเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2549            คุณสุรินทร์ เป็นเกษตรกรที่น่าสนใจ เพราะถึงแม้จะมีอาชีพหลักคือ เป็นลูกจ้างประจำ แต่คุณสุรินทร์มีความผูกพันกับสวนแห่งนี้ ในสมัยยังเด็กพ่อแม่ของคุณสุรินทร์มีอาชีพทำสวนมะพร้าวและทำน้ำตาลมะพร้าว ต่อมาภายหลังเปลี่ยนมาเป็นสวนผลไม้ เพราะลูกๆ มีอาชีพการงานทำกันทุกคน สวนมะพร้าวจึงขาดคนดูแลและสานต่ออาชีพ เมื่อพ่อแม่เสียชีวิตที่ดินทำกินจึงถูกแบ่งให้กับลูกๆ ที่ดินในส่วนของคุณสุรินทร์ คุณสุรินทร์ได้ดูแลมาโดยตลอด เมื่อมีผลผลิต ก็นำมาแจกให้เพื่อนร่วมงาน เพื่อนบ้าน และบุคคลทั่วไปที่ผ่านมาและขอปันผลผลิต คุณสุรินทร์ก็จะแบ่งปันให้โดยไม่คิดมูลค่า นอกจากนี้         คุณสุรินทร์ยังนำผลผลิตจากสวนมาถวายพระอยู่เสมอ ซึ่งแสดงให้เห็นว่า คุณสุรินทร์เป็นบุคคลตัวอย่างซึ่งน่ายกย่องที่มีลักษณะของความเป็นเกษตรกรแฝงอยู่ในตัวเอง จากจิตวิญญาณที่มีอยู่และถูกถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ จากการปลูกฝังตั้งแต่ในวัยเด็ก                    คุณสุรินทร์เริ่มใช้ชีวิตเป็นเกษตรกรตั้งแต่เริ่มเข้าบรรจุทำงานเป็นลูกจ้างประจำเมื่อวันที่ 7 มกราคม 2523 โดยใช้เวลาว่างหลังจากเลิกงานมาดูแลพืชผลที่ปลูก มีผลไม้หลายชนิด ได้แก่ ส้มโอ ส้มแก้ว มะม่วงเขียวเสวย มะม่วงอกร่อง ชมพู่มะเหมี่ยว ชมพู่สาแหรก สาเก มะปราง กล้วยหอม กล้วยน้ำว้า และกล้วยหักมุก เหตุผลที่ทำให้คุณสุรินทร์ยังคงทำตัวเป็นเกษตรกรแทนที่จะรอรับเงินค่าจ้างจากงานประจำที่ทำอยู่ก็คือ การที่พ่อแม่ให้พื้นที่การเกษตรซึ่งอุดมสมบูรณ์ไปด้วยไม้ผลนานาชนิด กับความผูกพันตั้งแต่ในวัยเด็ก ทำให้คุณสุรินทร์รักและหวงแหนสวนแห่งนี้มาก และต้องการดูแล  ไม้ผลเหล่านี้ให้เจริญงอกงามต่อไป ถึงแม้จะไม่ได้ยึดเป็นอาชีพ แต่ก็ทำให้คลายความทุกข์ คลายความเครียดจากการทำงานได้ อีกทั้งยังได้รับความสุขทางใจกับการให้ผลผลิตจากสวนผลไม้แก่บุคคลทั่วไป และการได้ทำบุญทำกุศลจากผลผลิตที่มาจากแรงกายแรงใจของตนเอง                    ตั้งแต่คุณสุรินทร์เริ่มทำสวนผลไม้ผสม คุณสุรินทร์ได้ให้ความสนใจ ความใส่ใจต่อการดูแลสวนแห่งนี้มาก จนกลายเป็นกิจวัตรประจำวันหลังจากเลิกงาน โดยปกติในช่วงที่คุณสุรินทร์ยังปฏิบัติงานอยู่ จะต้องเข้าเวรประจำสถานีดับเพลิงวันเว้นวัน ทุกครั้งหลังจากออกเวร คุณสุรินทร์จะต้องเดินทางเข้าสวน ซึ่งอยู่ที่ 8/11 .3 .สวนหลวง .อัมพวา .สมุทรสงคราม มีพื้นที่อยู่ 1 ไร่เศษ การได้เข้าสวนอยู่ดูแลต้นไม้ทำให้ชีวิตของคุณสุรินทร์มีคุณค่าขึ้น ทำให้คุณสุรินทร์เป็นคนใจเย็นขึ้น จากการได้ใช้ชีวิตอยู่กับธรรมชาติ และจากการที่คุณสุรินทร์ไม่ได้ยึดอาชีพเกษตรเป็นหลักในการประกอบอาชีพ จึงทำให้คุณสุรินทร์ไม่ต้องมีการปรับตัวเพื่อต่อสู้กับสภาวะเศรษฐกิจ ด้านการตลาด หรือแม้แต่เร่งผลผลิต ซึ่งในปัจจุบันเกษตรกรซึ่งมีอาชีพเกษตรเป็นหลักจะต้องปรับตัวให้เข้ากับสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนไป ต้องเข้ากลุ่ม/องค์กร/แหล่งเงินทุนต่างๆ เพื่อพัฒนาผลผลิต พัฒนาด้านการตลาด ป้องกันการถูกเอารัดเอาเปรียบจากพ่อค้าคนกลาง และอื่นๆ อีกมาก                    คุณสุรินทร์เล่าว่า ชีวิตหลังเกษียณจะมีเวลาดูแลต้นไม้มากขึ้น ได้ซื้อพันธุ์ส้มแก้วมาปลูกเพิ่ม การดูแลบำรุงรักษาดิน ที่สวนของคุณสุรินทร์ไม่ใช้ปุ๋ยเคมี เพราะปุ๋ยเคมีใช้แล้วดินจะแข็ง  ต้นไม้ไม่งาม จะใช้ปุ๋ยจุลินทรีย์มีลักษณะเป็นผง ซื้อมาจาก อบต.สวนหลวง และใส่ขนเป็ดซึ่งขอซื้อมาจากโรงฆ่าเป็ด มาฝังไว้ในดินใต้ต้นไม้จะช่วยให้ดินร่วนซุยและเมื่อเวลานานไปขนเป็ดจะย่อยสลายกลายเป็นอาหารของต้นไม้ ในสมัยก่อนคุณสุรินทร์จะซื้อปลาเป็ดมาดองใส่เกลือ เมื่อมันย่อยสลายก็จะนำมาผสมน้ำใช้ราดไปบนดิน จะช่วยทำให้ต้นไม้เจริญงอกงามดีมาก บางครั้งก็ดูแลดินโดยการกลับหน้าดินบ้าง การใส่ปุ๋ยขี้วัวขี้ควายมักไม่นิยมใช้ เพราะจะมีหญ้าขึ้นมาก สู้ปุ๋ยขี้เป็ดขี้ไก่ไม่ได้                    ผลผลิตจากสวนคุณสุรินทร์ จะออกผลผลิตสลับกันไป โดยคุณสุรินทร์ ไม่ได้เร่ง    ผลผลิต แต่จะดูแลบำรุงรักษาดิน ลำต้น ให้เจริญเติบโตไปตามธรรมชาติ ผลผลิตจากสวนคุณสุรินทร์จึงปลอดสารเคมี และเป็นสวนผลไม้ที่น่าอยู่เพราะร่มรื่น มีผลไม้หลากหลายชนิด และที่สำคัญอยู่ริมฝั่งแม่น้ำแม่กลอง มีทัศนียภาพที่งดงามและยังคงอนุรักษ์สภาพเดิมไว้ ถึงแม้จะมี Home Stay

เกิดขึ้น    รายรอบพื้นที่ของคุณสุรินทร์ แต่ในอนาคต 30 ปีข้างหน้า คุณสุรินทร์ได้ตั้งเป้าหมายไว้ว่า คงไม่มีใครดูแลสวนแห่งนี้ต่อจากคุณสุรินทร์ เพราะคุณสุรินทร์มีลูกชายคนเดียว ซึ่งทำงานอยู่กรุงเทพ การที่ลูกจะกลับมาใช้ชีวิตเกษตรกรตามพ่อในสวนแห่งนี้คงเป็นไปไม่ได้ ด้วยเหตุผลในการประกอบอาชีพ ฉะนั้นต่อไปสวนแห่งนี้คงต้องขายให้กับผู้สนใจที่จะซื้อไว้ใช้ประโยชน์อย่างอื่นมากกว่าที่จะซื้อเพื่อทำอาชีพเกษตรกร ซึ่งอาจเป็นพื้นที่เศรษฐกิจ เช่น การสร้าง Home Stay หรือการปลูกที่อยู่อาศัยของคนฐานะดีจากต่างจังหวัด ส่วนตัวคุณสุรินทร์คงใช้ชีวิตอยู่กับภรรยาที่บ้านในตำบลแม่กลอง ต่อไป 4. องค์ความรู้ของเรื่องที่ศึกษา รวบรวม                4.1 ด้านสาระ  คุณค่า1)    ความรักในการเป็นเกษตรกร ทำให้คุณสุรินทร์ สามารถดูแล รักษาสวนผลไม้ไว้ได้จนถึงปัจจุบัน และยังคงความรู้ ประสบการณ์เดิมนำมาใช้ในปัจจุบัน2)      การนำปลาเป็ดมาดองเกลือ เมื่อย่อยสลาย นำมาผสมน้ำราดบนดิน ทำให้ต้นไม้เจริญงอกงามดี3)      การใส่ขนเป็ดลงไปในดินเพื่อช่วยให้ดินร่วมซุย4)      การใส่ปุ๋ยขี้ควาย มีข้อเสียคือจะมีหญ้าขึ้นมาก ทำให้เป็นอุปสรรคต่อการเจริญเติบโตของผลไม้ 5)      การไม่ใส่ปุ๋ยเคมีในดิน เพราะจะทำให้ดินแข็ง4.2 ด้านการปฏิบัติ / จัดทำ / การผลิต

                คุณสุรินทร์ จะเป็นผู้ดูแลสวนผลไม้เพียงคนเดียว ไม่มีการจำหน่ายผลผลิต ปลูกไว้รับประทานเอง ทำบุญ และแบ่งปันให้ผู้อื่น

 5. การถ่ายทอด / สืบทอด / เผยแพร่ รวมทั้งการจัดเก็บความรู้                5.1 การเล่าประสบการณ์การทำสวนผลไม้ การจัดการดูแล ให้ผู้อื่นฟัง                5.2 การนำญาติพี่น้อง / เพื่อนๆ มาเยี่ยมชมสวนผลไม้ และมีการพูดคุยเล่าสู่กันฟัง   6. ลักษณะของความรู้

6.1 ความรู้ชัดแจ้ง (Explicit knowledge)

                     - ไม่มีการบันทึกข้อมูลในเอกสาร

6.2 ความรู้โดยนัย (Tacit knowledge)

1)        การนำปลาเป็ดมาดองเกลือ เมื่อย่อยสลาย นำมาผสมน้ำแล้วรดต้นไม้ ทำให้เจริญงอกงามดี

2)        การใส่ขนเป็ดลงไปในดินเพื่อช่วยให้ดินร่วมซุย

3)        การใส่ปุ๋ยขี้ควาย มีข้อเสียคือจะมีหญ้าขึ้นมาก ทำให้เป็นอุปสรรคต่อการเจริญเติบโตของผลไม้

4)        การไม่ใส่ปุ๋ยเคมีในดิน เพราะจะทำให้ดินแข็ง

 

7. การพัฒนา / สร้างสรรค์ความรู้เพิ่มขึ้น

-          การ นำพันธุ์ส้มแก้ว และผลไม้ชนิดอื่นๆ มาปลูก เพื่อเพิ่ม ชนิดของผลผลิตให้หลากหลายขึ้น

 

8.       ผลการดำเนินการเกี่ยวกับเรื่องนี้

8.1      ความรักในอาชีพเกษตรกร และการเป็นสายเลือดเกษตรกร ทำให้สวนผลไม้ของ       คุณสุรินทร์ยังคงอยู่ได้ แม้ว่าสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อมจะเปลี่ยนไป

8.2      ความรู้จากประสบการณ์ที่สั่งสมมา เป็นความรู้ที่ดีและมีประโยชน์ เพราะ สามารถพัฒนาสวนผลไม้ให้อุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติ และไม่ก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม

 9.       ปัญหาอุปสรรค

9.1        หาผู้สืบทอดอาชีพการทำเกษตรกรรมได้ยากในสังคมเมืองในปัจจุบัน ซึ่งอาจทำให้ความรู้ เทคนิคต่างๆ สูญหายไป

9.2        สวนผลไม้ของคุณสุรินทร์ในอนาคต อาจจะเปลี่ยนสภาพไปจากเดิม

ดรุณี    อุทกเวช                                                                        4930123100295

คำสำคัญ (Tags): #สวนผลไม้ผสม
หมายเลขบันทึก: 157076เขียนเมื่อ 2 มกราคม 2008 20:44 น. ()แก้ไขเมื่อ 14 มิถุนายน 2012 16:39 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท