ส้ม....แลกเปลี่ยนความคิดที่หลากหลาย

ใครว่า..ส้ม...บ่งบอกอัตลักษณ์?

เมื่อวันที่ 2-4 ธันวาคมที่ผ่านมามีโอกาสได้เข้าร่วมรับการอบรมสภาวะความเป็นผู้นำที่แท้จริง โดยท่านอาจารย์ชัยวัฒน์ ถิรพันธุ์ ณ หอศิลปริมน่านของท่านอาจารย์วินัย ปราบริปู ระหว่างการอบรมโดยใช้การสนทนากลุ่มมาเป็นเครื่องมือในการแลกเปลี่ยนกระบวนคิดและประสบการณ์ของผู้เข้าร่วม ในกลุ่มมีของว่างใส่จาน เป็นส้มสีสดหลายลูก ระหว่างที่ผู้เขียนแกะส้มไปพลางก็นึกถึงเรื่องตลกๆๆ ที่มีเพื่อนชอบทักผู้เขียนเกี่ยวกับวิธีการแกะส้ม ผู้เขียนมักจะถูกทักว่า " แกะส้มแบบนี้...ไม่ใช่คนน่านแน่นอน " วิธีการที่ผู้เขียนแกะส้มคือ ค่อยๆๆบรรจงแกะเปลือกส้มออกที่จะส่วนจนเกลี่ยง ผู้เขียนจึงถามเพื่อนว่า "แล้วคนน่านแกะส้มยังไง" เพื่อนก็ให้ความกระจ่างว่า ถ้าเป็นคนน่านจริงต้องแกะโดยแบ่งส้มออกเป็นสองส่วน โดยไม่ต้องริดเปลือกส้มออกก่อน....ออ....ถึงบางอ้อด้วยเหตุที่ตนเองมักมีนิสัยอยู่อย่างคือ ชอบคิดเห็นไม่ตรงกับคนอื่นมากนัก พอได้ยินคำอธิบายเท่านั้น ก็เกิดคำถามว่า "จริงเหรอ" จากนั้นมาข้าพเจ้าก็เก็บข้อสงสัยนี้มาตลอด แต่โอกาสเข้าข้างผู้เขียนมาก เพราะช่วงนี้เป็นฤดูส้มที่ขายเกร่อทั่วจังหวัดน่าน โดยเฉพาะส้มสีทองที่เป็นเอกลักษณ์ จนบรรจุอยู่ในคำขัวัญของจังหวัด ว่า "แดนดินส้มสีทอง"  เกรินมาซะยืดยาว แล้วเกี่ยวอะไรกับการอบรมช่วงที่กินส้มและสนทนาในกลุ่มนั้นเอง ความซนโดยส่วนตัวที่ติดมาตั้งแต่เกิด ก็พุดไอเดียเพื่อที่จะพิสูจน์สิ่งที่เพื่อนเคยบอกไว้ ระหว่างนั้นเองจึงหยิบส้มให้เพื่อนในกลุ่ม 2 คน คนหนึ่งคือพี่หวานจากโรงพยาบาลน่าน และอีกคนคือหนูนิด อาสาสมัคร มอส. ที่มาทำงานกับเครือข่ายป่าชุมชนน่าน ปรากฎว่าทั้งคู่แกะส้มแบบที่เพื่อนของผู้เขียนเคยบอกคือ แกะแบ่งเป็น 2 ส่วน ....แต่ว่า น้องนิดไม่ใช่คนน่าน  แสดงว่าการแกะส้มสองส่วนไม่ได้บ่งบอกว่าคนคนนั้นเป็นคนน่าน หลังจากสนทนาเสร็จ ความอยากที่จะแลกเปลี่ยนสิ่งที่เราทำ จึงบอกกับทั้งสองคนและคนในกลุ่มที่มาของการพิสูจน์ ปรากฏว่า น้องนิดบอกว่า ปกติตนเองก็ไม่เคยแกะส้มกินแบบนี้ แต่เพราะก่อนที่จะแกะส้มได้จับเท้าตนเองกลัวว่าคนอื่นที่กินด้วยจะรังเกียจเลยแกะแบบแบ่งเป็นสองส่วน ส่วนพี่หวานให้เหตุผลว่าปกติก็แกะส้มกินแบบนี้เพราะจะได้แบ่งให้คนอื่นได้  คนอื่น ๆ ในกลุ่มเลยยกเรื่องนี้เป็นข้อสนทนาหัวข้อใหม่  โดยสรุปในกลุ่มบอกว่าการแกะส้มเป็นสองส่วนมีเหตุผลเบื้องหลัง ผู้เขียนสรุปได้ 2-3 ข้อ คือ1.      “แบ่งปัน” การแกะส้มเป็นสองส่วนบอกถึงการบ่งปันคือ พอแกะเสร็จส่วนหนึ่งเป็นของตนเอง ส่วนอีกส่วนก็แบ่งให้คนที่อยู่ใกล้ แสดงถึงความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่2.      “ความห่วงใย” การที่แบ่งส้มออกเป็นสองส่วน ส่วนหนึ่งแบ่งให้คนข้าง ๆ โดยไม่ปลอกเปลือกเพราะกลัวว่ามือสกปรก สิ่งสกปรกจะได้ไม่ติดผลส้มไป เพื่อนที่กินก็จะได้กินส้มที่ไม่เปื้อน3.      “ความสะอาด” การแกะส้มแบบนี้ เป็นเหตุผลเช่นเดี่ยวกับข้อสองแต่เป็นการดูแลทั้งเพื่อนและตนเองโดยสรุปแล้ว ผู้เขียนก็ยังไม่ได้ข้อสรุปที่แท้จริง แต่ได้ความละเอียดอ่อนในการแกะส้มที่น่าเอาอย่าง เรื่องส้ม ๆ คงต้องค้นหาต่อไป แต่ใครที่กินส้มก็อย่างลืมแบ่งให้เพื่อนข้าง ๆ แบ่งปันความห่วงใยให้กันและกัน....