ความภูมิใจบนความเหนื่อยยาก

          สัปดาห์ที่ผ่านมา ในวันลอยกระทง ดิฉันเองไม่ได้ไปสนุกสนานเหมือนปีที่แล้ว ๆ  แต่ไปปักหลักช่วยน้องสาวขายของเด็กเล่น ในงานลอยกระทงที่วัดใกล้บ้าน ด้วยความหวังจะขายของให้ได้เงินเยอะมากกว่าที่เคยขายได้นิด ๆ หน่อย ๆ ตามปกติที่เขาเคยตระเวนขายตามตลาดนัด 

          ความรู้สึกในปีนี้ต่างจากปีที่แล้ว กันคนละขั้ว  ปีที่แล้วพาแม่ น้องสาวและหลาน ๆ ไปลอยกระทง หลานตัวเล็ก ๆ เขาไปแสดงบนเวที เราก็ไปเชียร์กัน ไปถ่ายรูป ไปคล้องมาลัย แต่มาปีนี้จิตใจห่อเหี่ยว เพราะเป็นห่วงสภาพเศรษฐกิจในครอบครัวของน้องสาวคนนี้ (คนเดิมนี้ล่ะค่ะ) 

          ภาระเขาเยอะ ลูกชายคนโตเรียนอยู่ ม.1 ลูกสาวคนกลางเรียนอยู่ ป.2 ส่วนลูกชายคนเล็กยังอายุแค่ 7 เดือน คืนนั้นก็ไปช่วยเขาไม่ได้มากอะไรเท่าไร จัดร้านก็ไม่เป็น แบกหามอะไรก็ไม่ค่อยจะไหว ขายของก็ไม่คล่องเท่าเขา เพราะติดนิสัยทำงานบนสำนักงานไปแล้ว ทั้งที่เคยเป็นลูกแม่ค้ามาก่อน อาศัยว่าคอยอุ้มหลานคนเล็กให้แม่เด็กได้ขายของถนัดหน่อย 

          สงสารหลานชายคนโต กับหลานสาวคนกลาง ตั้งร้านตั้งแต่เก้าโมงเช้า ช่วยพ่อแม่ขายของเสียงแหบเสียงแห้ง จนกระทั่งเก็บของเสร็จก็เฉียดเที่ยงคืน...ในความห่อเหี่ยวยังมีแอบภูมิใจที่เห็นหลานสองคนมีความรับผิดชอบ ขยันขันแข็ง และมีความกตัญญูต่อพ่อแม่ของเขา เราว่าชีวิตเขาเป็นอย่างนี้ก็ดีไปอย่างเป็นการฝึกฝนให้เขาสู้ชีวิต และฝึกลักษณะนิสัยที่ดีต่าง ๆ ให้เขาด้วย  

          หลานสองคนนี่พูดเพราะ ครับ..ค่ะ..ทุกคำ ปากหวาน เพราะเวลาขายของเขาจะร้องเรียกลูกค้าเพราะ ๆ อ้อ! เป็นเด็กมีมารยาทดีด้วยค่ะ เวลามาที่บ้านจะยกมือไหว้สวัสดีทั้งเวลามาและกลับทุกครั้ง ไม่ต้องคอยทวงว่า “สวัสดีหรือยัง ?” และพ่อแม่ก็ไม่ต้องคอยบอก

          ชีวิตพ่อค้า-แม่ค้า ช่วยฝึกลักษณะนิสัยให้เขาได้ดี เพราะเรื่องนี้ดิฉันก็ได้กับตัวเองเหมือนกัน สมัยเด็ก ๆ เรียนอยู่ชั้นมัธยมฯ ดิฉันซึ่งเป็นลูกคนโตจะต้องช่วยป๊ากับแม่ขายของก่อนไปโรงเรียน (ขายของชำอยู่ในตลาด) ตีห้าแม่จะปลุกให้ลุกขึ้นมาช่วยกันจัดหน้าร้าน ปล่อยให้น้องเล็ก ๆ นอนไปก่อน จนป๊าและดิฉันกับน้องอีกสองคนจัดการเรียงของเสร็จเรียบร้อย แม่ก็จะเตรียมข้าวมื้อเช้าเสร็จพอดี 

          ดิฉันก็จะมีหน้าที่ปลุกน้องเล็ก ๆ มาจัดการอาบน้ำแต่งตัวให้ พากินข้าวแล้วมานั่งรอรถประจำมารับไปส่งที่โรงเรียน กลับมาตอนเย็น ก็ต้องรีบเปลี่ยนเสื้อผ้านักเรียนออกก่อนเดี๋ยวเลอะเทอะ จากนั้นก็รีบมาเตรียมแพ็คของเป็นห่อ เป็นถุง เป็นโหล ใส่ลังเตรียมไว้ให้แม่ขายวันต่อไป พอน้องทำการบ้านเสร็จก็จะมารับช่วง เปลี่ยนให้เราไปทำการบ้านบ้าง ส่วนวันเสาร์-อาทิตย์นี่ ก็ต้องคอยช่วยขายของไม่มีโอกาสได้ไปเที่ยวเล่นอะไรมากนัก เพราะต้องเฝ้าหน้าร้านคอยขายของแล้ว (เมื่อก่อนขายดีมาก ไม่เหมือนสมัยนี้มีห้างผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด จนร้านขายของชำค่อย ๆ ตายไป) ยังต้องผลัดกันกับน้องทำงานบ้านด้วย เช่น ซักผ้า ถูบ้าน หุงข้าว ล้างชาม ฯลฯ  

          คืนลอยกระทง หลาน ๆ ช่วยพ่อกับแม่เขาขายของอยู่จนดึก สี่ทุ่มกว่า ๆ คนก็เริ่มซา จึงช่วยกันเตรียมเก็บข้าวของกลับบ้าน ถามหลานสาวว่า “น้องโจเหนื่อยไหม? ” หลานตอบเสียงอ่อยน่าสงสารว่า “เหนื่อยก็ต้องทนค่ะ รีบเก็บของจะได้กลับไปนอน” ตอนนั้นสงสารหลานมาก และทำให้นึกย้อนถึงตัวเองตอนเด็ก ๆ ที่เคยผ่านชีวิตแบบนี้มาก่อน เหนื่อยมาก ๆ เคยหลับคาชามข้าวมาแล้ว จริง ๆ สัปหงกทั้งที่ช้อนยังคาปากอยู่เลย 

          ชีวิตสมัยเด็กนั้นมีส่วนช่วยหล่อหลอมให้ดิฉันมีนิสัยอันพึงประสงค์หลายข้อ โดยเฉพาะการฝึกให้มีความรับผิดชอบ ขยันขันแข็ง รวมไปถึงทักษะในการสื่อสาร เพราะอาชีพ “แม่ค้า” นี่เอง แอบหวังว่าหลาน ๆ จะได้รับการหล่อหลอมเช่นเราจากอาชีพนี้ด้วยเช่นกัน 

          เดี๋ยวนี้เรามักจะเห็นว่า พ่อแม่มักจะรังแกลูก คือ อยากให้ลูกสบาย พ่อแม่จะทำให้หมด ซักผ้า ถูบ้าน ล้างจาน งานเล็ก ๆ น้อย ๆ ทั้งหลาย เพราะอยากจะให้ลูกมีเวลากับการเรียนมาก ๆ กลายเป็นว่าเด็กบางคนสบายเกินไป ไม่ต้องรับผิดชอบอะไร จึงทำให้ไม่ได้รับการฝึกนิสัยรับผิดชอบมากนัก  ผิดกับเด็กที่ต้องต่อสู้กับความยากลำบาก อย่างดิฉันสมัยเด็ก ๆ กลัวว่าจะเรียนไม่ทันเพื่อนเพราะต้องคอยขายของไม่ค่อยมีเวลาดูหนังสือเหมือนคนอื่น จึงต้องเร่งตัวเองเรื่องการเรียนอยู่เสมอ 

          แต่ดิฉันก็มีมุมมองว่า ถึงแม้ความยากลำบากจะช่วยให้เราฝึกฝน สร้างนิสัยอะไรต่ออะไรให้เด็กได้มาก แต่ถ้าเป็นความยากลำบากที่มากจนเกินไปเกินกว่าที่เด็กจะรับได้ไหว ก็จะเป็นการซ้ำเติมชีวิตให้ย่ำแย่ลงไปจนไม่สามารถเงยหน้าอ้าปากไม่ได้ในที่สุด

[นาย บรรเจิด พุ่มพันธ์สน โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา ๑]

    ถือเป็นเรื่องที่ดีมากครับ ให้เขาได้รู้จักคุณค่าของเงินทอง  เขาจะได้รู้ว่ากว่า พ่อและแม่ จะได้เงินมาให้พวกเขาได้เรียน  ต้องทำอะไรบ้าง ได้มาอย่างไร  แล้วอีกอย่างเขาจะได้ภูมิใจกับสิ่งที่เขามี  (พอมี พอเพียง  พออยู่ แล้วก็พอกิน)  ตามแนวทางเศษฐกิจพอเพียงพ่ออยู่หัวของเรา

  ผมเองก็ลูกชาวนาครับลำบากแต่เล็ก แต่ไม่เคยท้อเพราะ ผมคือกระดูกสันหลัง 

     ว่าแล้วก็ต้องไปดูเรื่องรถเกี่ยวข้าวแล้วครับ  เพราะวัน ที่ 3 ธ.ค. นี้ ต้องเกี่ยวข้าวเดี๋ยวหารถเกี่ยวไม่ได้ ข้าวจะเสียหายหมด

 เป็นกำลังใจให้ครับ  งานอาจจะหนัก แต่ถ้าใจเราสู้  ก้อนหินก็กลายเป็นนุ่นได้ครับ

 สู้ๆๆๆ

[mim]

• สวัสดีค่ะ
• มาเยี่ยมและมาให้กำลังใจค่ะ
• คนเราต้องลำบากก่อนจึงจะสบายค่ะ
• ขอบคุณค่ะ

[naree suwan]

• เด็กๆสมัยนี้ถูกเลี้ยงดูผิดๆจริงๆค่ะ
• หนักไม่เอา เบาไม่สู้
• น่าห่วงหากไม่มีพ่อแม่คอยดูแลแล้วเขาจะเป็นอย่างไร

[catwoman]

• สวัสดีค่ะ 
• ความยากลำบากจะสอนให้รู้จักความอดทน ความพยายาม และคุณค่าของชีวิตค่ะ
• ชีวิตที่ผ่านความยากลำบากมาก่อน จะช่วยให้มีชีวิตที่สุขสบายขึ้นในภายหน้า

[แผ่นดิน]

สวัสดีครับ..

ดีใจที่ได้อ่านบันทึกของอาจารย์อีกครั้ง...

ผมเองก็ป่วยมาตั้งแต่วันลอยกระทง  และตอนนี้ก็ดูจะยังไม่ฟื้นตัวเท่าใดนัก ...

เห็นด้วยครับ..  บางที่ชีวิตของคนเรา คงต้อง -

 

ทำในสิ่งที่สามารถเป็นไปได้

เพื่อให้สิ่งที่สามารถเป็นไปได้...

เป็นไปด้วยความสมบูรณ์

 

 

[Handy]

สวัสดีครับคุณน้อง

• ประทับใจทุกตอนของเรื่องที่เล่า
• เห็นด้วยว่ากระบวนการเรียนรู้ของคนเรา จำเป็นต้องมีเรื่องยาก หรือปัญหา ให้ได้แก้ไข หรือทดสอบความรู้ความสามารถ
• แต่ทั้งนี้ต้องอยู่บนความ พอเหมาะ พอดี  ไม่มาก ไม่น้อย เกินไป
• ทั้งความสะดวกสบาย และ ความยากลำบาก ต่างเป็นเครื่องทำลายการเรียนรู้ของคน โดยเฉพาะเยาวชน ได้พอๆกัน หากมีมาก เกินพอดีครับ   

[Sasinand]

มาเยี่ยมค่ะ

เห็นด้วยค่ะ ความลำบากมากไปก็ไม่ดี สบายไปก็ขี้เกียจ สายกลางดีที่สุด

[แก้ว..อุบล จ๋วงพานิช]

สวัสดีค่ะ

มาทักทายค่ะ ไม่ได้คุยกันนานแล้ว

สบายดีไหมคะ

ทุกวันนี้เรากังวลว่า เราอาจจะเลี้ยงเด็กให้เสียเด็ก

แต่มีผู้ใหญ่ที่เคารพท่านหนึ่งสอนดิฉันว่า ถ้าเราเลี้ยงลูกให้เขามีอาชีพการงานที่ดี

เมื่อเขาอยู่ห่างกายเรา เขาจะรับผิดชอบเหมือนที่เราทำให้เขา ไม่ต้องห่วงเขาหรอก

เดินสายกลาง ให้เขารู้จักทำงานบ้าง ตั้งใจเรียน โตเป็นผู้ใหญ่เขาจะเอาตัวรอดได้ค่ะ

[สมจิตร์]

ทำดีแล้วสู่ต่อไปนะค่

[อัยการชาวเกาะ]

การที่พ่อแม่ลำบาก จะทำให้ลูกรู้จักความยากลำบาก เมื่อเขารู้จักความยากลำบาก เขาจะเป็นคนที่มีความอดทน แม้จะไช่หมอดู ผมทำนายได้เลยว่าหลานอาจารย์จะเติบโตอย่างมีคุณค่า มีความรักจากแม่และญาติพี่น้อง และเขาจะรักแม่มาก

ผมต้องเอาผักสดไปขายตามบ้านเมื่อตอนผมเป็นเด็ก๖-๗ ขวบ ต้องไปส่งขนมตอนเช้า เอาน้ำแข็งถุงไปขายตอนวันหยุด เรารู้จักความยากลำบากก็เลยให้ลูกรู้จักความยากลำบากด้วย แต่เขาลำบากน้อยกว่าเรา ลูกผมก็รู้จักอดทนอดกลั้น ต่อสู้กับชีวิต แค่นี้คนเป็นพ่อแม่ก็ภูมิใจแล้วครับ

[ปวีณา ธิติวรนันท์]

• ขออภัยเข้ามาทักทายกันช้ามาก
• ดีใจได้พบ อ.บรรเจิด บนพื้นที่นี้
• ชื่นชมนักเรียน บจ.1 มีความสามารถหลากหลาย โดยเฉพาะเรื่อง IT
• เหนือไปกว่านั้น ชื่นชมครูอาจารย์ของบรรหารฯ 1 มาก ๆ ก็เพราะศิษย์ดีนั้นมาจากครูดีนั่นเอง และหนึ่งในนั้นคือ อ.บรรเจิด ครูดี ครูเก่ง ด้าน IT ของบรรหารฯ 1
• พี่เชื่อเหลือเกินว่า...วิถีชีวิตลูกชาวนา ได้ช่วยหล่อหลอมคุณลักษณะที่ดีให้ อ.บรรเจิด
• หนึ่งในลักษณะนิสัยที่น่าชื่นชม คือ ความอ่อนน้อมถ่อมตน...เปรียบเช่นรวงข้าวที่โน้มลงสู่ผืนดิน...
• ชื่นชมลูกชาวนาค่ะ (พี่ก็เคยมีโอกาสเป็นลูกชาวนาอยู่ช่วงหนึ่ง เพราะพ่อเคยทำนาอยู่ปีสองปีเห็นจะได้)
• ขอบคุณสำหรับการแลกเปลี่ยนเพื่อเรียนรู้กันค่ะ

[ปวีณา ธิติวรนันท์]

• ขอบคุณ มะขามอ่อน/ครูมิม
• เรื่องความลำบากเหนื่อยยากนี่ ตอนตัวเองเด็ก ๆ รู้ว่าตัวเองเหนื่อยมาก แต่ไม่ค่อยรู้ค่ะว่าพ่อแม่ก็เหน็ดเหนื่อยด้วย และมากกว่าเราหลายเท่า
• แต่ตอนนี้รู้ซึ้งดีค่ะ จึงตั้งใจเลยว่าต่อไปต้องดูแลเขาให้ดีที่สุด เพื่อตอบแทนบุญคุณ
• เรื่องความยากลำบากนั้น ป๊า(พ่อ) บอกเสมอว่ายอมลำบากตอนหนุ่ม จะได้ไม่ต้องกลุ้มตอนแก่ เพราะยึดถือคติแบบนี้ ป๊าจึงเป็นคนขยันทำงานมาก
• ทุกวันนี้อายุ 69 แล้วค่ะ แต่ยังติดนิสัยขยันทำงานเหมือนตอนหนุ่ม ลูก ๆ ก็อยากให้พัก แต่ป๊ายังชอบออกไปทำงานอยู่ (ช่วยงานอา-น้องชายของป๊า) วิถีชีวิตของป๊าจึงเป็นต้นแบบในการทำงานให้กับลูก ๆ ทุกคนค่ะ

[ปวีณา ธิติวรนันท์]

• ขอบคุณ คุณnaree suwan
• การเลี้ยงดูที่ถูกทางนั้น เป็นสิ่งจำเป็นในการหล่อหลอมเด็ก ๆ ค่ะ
• บางทีการมีพ่อแม่ดูแล ก็ยังไม่ได้หมายความว่าเด็กจะถูกปลูกฝังให้เป็นคนหนักเอาเบาสู้ได้ ถ้าเป็นพ่อแม่ประเภท "พ่อแม่รังแกฉัน"
• หากไม่แน่ใจว่าจะเลี้ยงดูลูกได้ถูกทางไหม? การเรียนรู้หลักจิตวิทยา ก็มีส่วนช่วยให้พ่อแม่สามารถเลี้ยงลูกให้มีนิสัยที่พึงประสงค์ได้ด้วย
• คุณครูก็เช่นเดียวกันต้องหูกว้าง ตากว้าง หมั่นเรียนรู้สภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป ตามเหตุการณ์ความเป็นไปในสภาพสังคมให้ทัน  ก็จะเป็นการต่อเติมความรอบรู้เรื่องการดูแลศิษย์ได้ด้วยค่ะ

[ปวีณา ธิติวรนันท์]

• ขอบคุณ คุณcatwoman
• ความยากลำบากจะสอนให้รู้จักความอดทน
• ตรงนี้ดิฉันคิดว่ามีส่วนจริงอยู่มาก เพราะน้อง ๆ ที่ไล่เรี่ยกับดิฉัน ลำบากมาพอ ๆ กับดิฉัน ดูจะมีความอดทนมากกว่า น้องคนสุดท้องที่เกิดมาก็สบายกว่าเดิมเยอะแล้ว คนนี้เขาไม่ค่อยได้พบกับความลำบาก ดังนั้นหากมีเกิดอะไรขึ้นในชีวิต ก็รู้สึกว่าเขาจะไม่ค่อยอดทนที่จะต่อสูค่ะ
• ขอบคุณสำหรับการแลกเปลี่ยนค่ะ

[ปวีณา ธิติวรนันท์]

ขอบคุณ อ.พนัสแผ่นดิน ที่มาเติมพลังใจให้กันอยู่เสมอ

ทำในสิ่งที่สามารถเป็นไปได้

เพื่อให้สิ่งที่สามารถเป็นไปได้...

เป็นไปด้วยความสมบูรณ์

            ขอบคุณสำหรับการเติมพลังปัญญาค่ะ          

[ลำดวน]

• อ่านเรื่องนี้แล้วน้ำตาซึม
• นึกถึงความลำบากในวัยเด็กของตัวเอง ที่ต้องไปรับจ้างทำงานทุกอย่างเพื่อช่วยพ่อแม่
• และกำลังนึกว่า ทุกวันนี้เรากำลังเป็นป้ารังแกหลานรึเปล่า เพราะไม่เคยให้เขาทำอะไรเลยนอกจากเรียน
• ขอบคุณที่ทำให้ได้คิด

[ปวีณา ธิติวรนันท์]

ขอบคุณ       

คุณสมจิตร์ และ หัวหน้าลำดวน



               พ่อแม่สมัยก่อน รุ่นเราๆ มักเลี้ยงลูกแบบให้เผชิญกับความยากลำบาก ส่วนหนึ่งก็มาจากสภาพความเป็นอยู่ของครอบครัวที่ยังไม่สุขสบายมากนัก ถึงครอบครัวไหนพอจะสุขสบายอยู่บ้าง ก็มักจะเลี้ยงลูกแบบให้ช่วยเหลือตัวเองอยู่มาก เพราะเครื่องเคราการอำนวยความสะดวกทั้งหลายยังไม่ค่อยมี และวัฒนธรรมเดิม ๆ ของไทยเรา ก็ยังเป็นลักษณะที่เด็กต้องอาสาช่วยงานผู้ใหญ่


               ไม่เหมือนสมัยใหม่ บางทีพ่อแม่ก็อยากจะให้ลูกหลานทำโน่นนี่เองบ้าง โดยเฉพาะเรื่องงานบ้าน แต่บางครั้งด้วยเวลาที่เร่งรีบ หลายคนก็ไม่ทันใจ พาลตัดความรำคาญด้วยการทำอะไรซะเองไปทั้งหมด นึกได้อีกที ลูกหลานก็ไม่มีจิตนิสัยที่จะช่วยทำงานบ้านเสียแล้ว


               จะว่าไปแล้วดิฉันเองก็เคยอยู่ เคยให้เด็ก ๆ ป.3 เขาช่วยทำความสะอาดห้องพิเศษของโรงเรียน เด็กเขาทำไปเล่นไป (เด็กเล็ก ๆ มักเป็น) ดิฉันรู้สึกว่าช้าไม่ทันใจ แถมไม่สะอาดเหมือนเราทำเอง เลยทำมันซะเองคนเดียว เหนื่อยซะ... คุณครูที่เป็นพี่ ๆ เขาก็ว่า ทำงานกับเด็ก ก็ต้องใจเย็น ๆ สะอาดมั่งไม่สะอาดมั่ง ก็ปล่อยบ้าง เราก็คอยชี้แนะเขา เพื่อจะได้ฝึกนิสัยการทำงานให้กับเด็ก ๆ ดิฉันก็เพิ่งจะใจสว่าง เมื่อได้ยินคำเตือนนี่แหละค่ะ


               ขอบคุณทุกท่านอีกครั้งที่ช่วยเติมพลังแห่งปัญญาค่ะ