เฮฮาศาสตร์ ส่งการบ้าน "เจ้า เป็น ไผ "
เรียนชาวเฮฮาศาสตร์ ทุกท่าน
ขอส่งการบ้านครับ ในหัวข้อ "เจ้า เป็น ไผ" ตามที่ คนดอย แนะนำมา ดังนี้ครับ
***********************************************************************
เจ้า คือ ไผ ?
การที่ถามกันว่า “คุณคือใคร” นั้น เป็นคำถามที่ดูธรรมดา แต่ไม่ธรรมดา มีนัยซ่อนเลยอยู่มากมาย เหมือนจะไม่มีอะไร และก็เพราะ ไม่มีอะไร นี่แหละ จึงจะตอบคำถามนี้ได้ถูกต้องถ้าตอบแบบซื่อๆ ก็คือ ผมชื่อ วรภัทร์ ภู่เจริญ แต่ จะตอบแบบ นักเรียนรู้ คงต้องตอบด้วยการยกเอาประสบการณ์ทั้งชีวิตมาตอบ เพราะ ประสบการณ์ทั้งชีวิต นี่แหละ ที่สะท้อน (reflect) ออกมาด้วยจิตใจอันบริสุทธิ์ว่า “คุณคือใคร” ตอบทั้งสิ่งที่ค้นพบ (Findings) และ สิ่งที่รู้สึก (Feelings)
หากตอบแบบ เสแสร้ง สร้างภาพ ซ่อนเร้น หวังผล อยู่ในโหมดปกป้อง หวาดกลัว ต่อสู้ คำตอบของคำว่า “คุณ คือ ใคร” ก็ไม่ใช่ คุณแน่ๆ เป็นตัวปลอมของคุณ
นึกถึง ตอนที่ เราต้องตอบคำถามเจ้านายในห้องประชุม
นึกถึงตอนที่ เราหิวข้าว
นึกถึงตอนเรา เจอหน้า คนที่เราเกลียดสุดๆ
นึกถึง สัตว์ยามบาดเจ็บ หิวโหย ฯลฯ ปกติมันน่ารักออกจะตายไป ตอนที่มันปกตินึกถึง ตอนที่ จิตเกิดอาการ แล้วคิดอะไรออกไป เขียนอะไรออกไป ทำอะไรออกไป นี่แหละ โหมดผิดปกติ มันไม่ใช่คุณ ถ้าไปตอบใครว่าคุณคือใคร ในโหมดผิดปกตินี้ มันไม่ใช่คุณ
ถ้าคุณไม่รู้จักตัวคุณเองดีพอ คำถามคุณคือใคร เป็นการกระตุ้น ให้คุณเฉลียวใจ ให้คุณฉุกคิดให้คุณมีสติ ย้อนมามองตนเอง โอปนยิโก โยนิโสมนสิการ เข้ามาดูสิ่งที่อยู่กลางตัว กลางใจคุณ คือ “ใจ” ของคุณเอง ว่ามัน หมุนวน เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป ส่งออกไปข้างนอก ส่งออกข้างหลัง ข้างหน้า ขึ้นฟ้า ลงดิน หลงวิตกกังวลไปในอนาคต หลงโมโหโทโสไปกับเกณฑ์ที่ตั้งไว้ในอดีตมีกิจกรรมกลุ่มดีๆ มากมาย มีแบบสอบถามมากมายที่คุณสามารถใช้เป็นพื้นฐานง่ายๆ ในการค้นหาตัวตนของคุณ เช่น การล้อมวงทำสุนทรียสนทนา เรื่องเล่าเร้าพลัง ทิศทั้ง๔ (หนู หมี อินทรี วัว) บทบาทสมมติ (role play) ดูวันเกิดบอกลักษณะนิสัย เอ็นเยียแกรม ฯลฯ แต่อย่างไรก็ตาม เราควรจะฝึก การค้นหา แยกแยะว่า จิต กับความคิด เขาทำงานร่วมกันอย่างไร เขามีอิทธิพลต่อกันตอนไหน จิตว่างๆเอาสติไปกำกับทำอย่างไร ดูจิตในจิต ให้ได้ก่อนนั่นแหละ คุณจะรู้จักตัวคุณเองได้ดี ได้ชัดที่สุด
บ่อยครั้ง ผมให้ ผู้เรียน(Learner) เล่นเกมส์ อะไรก็ได้ เกมส์คอมพิวเตอร์ เกมส์ที่ผู้เรียนไม่คุ้นเคยจะดีที่สุด แต่ถ้ายากจน หมดปัญญาจะหาเกมส์จริงๆ ก็ เป่ายิงฉุ่บ ก็ได้ เป่ากบกินหนังยางกันก็ได้
ประเด็นของผมไม่ได้อยู่ที่ ใครมีทักษะในการเล่นดี ใครเป็นผู้ชนะ แต่ ประเด็นของผมอยู่ที่ใครมีขีดความสามารถในการค้นพบ “ใจ” ของตนเอง ใครเห็น “ปิศาจ”ในตนเอง (Devils in you) ได้หรือไม่ ?
ตอนที่ชนะ เห็นใจที่ลำพองไหม เห็นสันดานสะใจของตนเองไหม เห็นความอ่อนแอที่อยากให้คนมาชื่นชม มายกย่องไหม ฯลฯ
ตอนที่แพ้ เห็นใจที่หดหู่ไหม เห็นสันดานอิจฉาไหม เห็นความเข็มแข็งที่ฮึดขึ้นมา จะเอาชนะให้ได้ไหม เข้มแข็งแบบเครียดแค้น หรือ เข้มแข็งอย่างเมตตากันแน่
ทุกครั้ง ที่เราผ่านกิจกรรมใดๆ ก็ตาม หากมีโอกาสล้อมวง คุยกัน สุนทรียสนทนากัน (Dialogue) เราได้ฟังคนอื่นคิด (Deep listening) ค้นพบ ด้วยใจที่สงบ เข้าสู่ปัจจุบัน (U theory) เราจะสะท้อนเห็นใจของเราเอง ณ ปัจจุบัน (Presence)
การค้นพบมีสองแบบ คือ (ก) ที่เป็นรูปธรรม ( Findings) เห็นง่ายๆ ตรงๆ เป็นสาระ เป็นวิชาการ ใช้ตามองเห็น มือลูบคลำ เสียงได้ยิน ได้กลิ่น ได้ชิมรสชาติ และ (ข) ที่ “รู้สึก” (Feeilings) เป็นนามธรรม อารมณ์ต่างๆ เป็นเรื่องของ “ใจ”
คนเราหลายคน โดนระบบการศึกษา สังคมวิปริต วัตถุนิยม หล่อหลอมมาจนหา “ใจ”ตนเองไม่เจอ แล้วจะไปตอบคำถามที่ว่า “คุณคือใคร” ได้อย่างไรกันครับ ขืนตอบไป ก็มีแต่ ภาพลวง ลวงทั้งตนเอง และ ลวงคนอื่น อีกต่างหากลองค้นหาตนเอง ดูว่า กระบวนการ (Process) ที่ทำให้ปิศาจในใจเรากำเริบ มันโดนอะไรกระตุ้น ตัวกระตุ้นต่างๆเหล่านี้ ปัจจัย (Factors) ตัวไหนเป็นตัวที่ส่งผลง่ายที่สุด (Sensitive variables) แค่มากระตุ้นนิดเดียว ปิศาจออกมาตัวเบ่อเริ่มเลย แค่เห็น แค่ได้ยิน แว่บเดียว จิตใจเราปั่นป่วยทันที
คำว่า ปัจจัย ก็คือ "ปัดใจ" ตัวที่ปัดให้ใจของเรา จากที่เดิมแท้ สงบ นิ่ง มาหมุนวน เกิดอาการ นั่นเอง มันคือ อะไร มันเอาสัญญา เอาอคติ ลำเอียง เข้ามาเป็น ตัว "ปัดใจ" หรือเปล่า การรู้เท่าทัน ข่มระงับ นี่แหละ คือได้ สติ มาทำให้ใจกลับสู่สภาพเดิม ว่างๆ โล่งๆ โปร่งๆ ..... เฮฮาศาสตร์ของแท้เลยครับ
ถ้าเราหมั่นสังเกตดูให้ดีๆ ในตัวเรานี่แหละ จะมี ตัวดี ตัวร้าย มันออกมาทะเลาะกันบ่อยๆ เคยดูไหม ละคร หรือ มหรสรรพที่กลางใจเรานี่แหละ การที่จะไปตอบใครๆว่า คุณ คือ ใคร นึกให้ดีๆนะว่า เอา ตัวดีไปตอบ หรือ เอาตัวร้ายไปตอบ !!!
สติ คือ ตัวที่เห็น ที่ดู ที่รู้ ว่า ในใจของเรานั้น ตัวดี หรือ ตัวร้าย มันกำลังทำงานหรือไม่ทำงาน หริอ มันกำลังทะเลาะกัน ตัวไหนชนะ หรือ มันสงบทั้งสองตัวการใช้คำถาม “คุณ คือ ใคร” เป็นการนำด้วยคำถาม (Leading with questions) เป็นจุดเริ่มต้น ที่เหล่ากระบวนกร มักจะใช้เพื่อ ล่อ ยั่ว ดัน ลาก ผู้เรียน (Learner) เข้ากระบวนการ (Learning cycle) ก็คือ ให้ ผู้เรียนค้นหาตนเองให้เจอ คำถามแนว “คุณ คือ ใคร” ก็เป็น ลูกเล่นหนึ่ง ที่ค่อนข้างจะได้ผลดีกับผู้เรียนรู้ทุกระดับ
ประเมินตนเอง รู้ตนเอง รู้สันดานตนเอง นี่แหละ จุดเริ่มต้น ของการเรียนรู้ เป็นการเรียนรู้แนวธรรมชาติ เป็นการเรียนรู้แบบง่ายๆ ไม่เปลืองงบประมาณ ไม่ต้องโวยวาย ปล่อยปิศาจออกมาตัวเบ่อเริ่มว่างบประมาณไม่พอ ไม่มีเวลา หาที่เรียนไม่ได้ ฯลฯปิศาจในตัวเรา มันเก่งๆกันทั้งนั้น บางทีมันยืนอยู่ตรงหน้าเรา ออกอาการด่าทอ น้อยใจ ใส่หน้ากากยักษ์ให้เรา เรายังไม่เห็นมันเลย !! นี่แหละ มันไม่ใช่คุณ ดังนั้น เวลาไปตอบใครว่าคุณคือใคร มันต้องดูว่า เอาปิศาจไปตอบ หรือ เอาตัวตนข้างใน ที่สดใส บริสุทธิ์ ปลอดภัยไร้สาร ที่มันไม่มีอะไรตั้งแต่ต้นนี่แหละ ไปตอบเขาว่า คุณคือใคร
คำถาม “คุณคือใคร” ใช้ถามตัวเราเองบ่อยๆ วันละหลายๆครั้ง จะช่วยสร้างกำลังสติได้ครับ และเป็นที่มาของคำถาม ที่จะตามมาอีกเป็นชุด“คุณ คือ ใคร” มาทำอะไรอยู่แถวนี้ มาอ่านทำไม จะเอาไปทำซากอะไร แค่ไหนเรียกว่าพอ ใจอยู่ไหน ใจเป็นอย่างไร วางได้กี่เรื่องแล้ว เกิดมาทำไม เป้าหมายอยู่ไหน วันคืนผ่านไป ผ่านไป เจ้าทำอะไรอยู่
คุณ คือ ใคร ?
คุณ คือ ใคร ?คุณ คือ ใคร ?
ความเห็น (14)
โดน ครับ โดน
กระตุกต่อมคิดได้เป็นอย่างดีเลย
ท่านอาจารย์คือ "ศาสดาแนว" ของผมครับ ... ผมติดตามอ่านงานของท่านมานานแล้ว
ขณะที่กำลังพิมพ์ จิตผมไม่ค่อยสงบ สติผมบอกว่ามันกำลังตื่นเต้นดีใจ ที่วันนี้เด็กแนวได้ค้นพบศาสดา
- แหมๆ เขียนดีต้องใส่เสื้อตัวนี้
สนใจนี่เลยครับ ช่วย G2K
แต่ถ้าสนนางแบบและเบื้องหลังการถ่ายทำ นี่เลยครับ
- รู้ตน
- ฅน อะไร
- ใจ พัฒนา
แวะเข้ามาอ่านบันทึกของท่านอาจารย์ทีไร
รู้สึกดีและเราต้องใช้ชีวิตอย่างมีสติแม้กระทั่งเวลานอน
เพราะปกติเป็นคนชอบคิดว่าฉันมาทำอะไรที่นี่
ฉันทำเพื่อใคร ฉันอยู่เพื่อใคร ฉันคือใคร
ตัวตนที่แท้จริงของฉัน......
อาจารย์คะ
ตอนเห็นบันทึกของคุณทวีสิน ยังงงๆ ว่ากำลังทำอะไรกัน
แล้วก่อนจะมาอ่านบันทึกฉบับนี้ของ อ. เมื่อวานก็นั่งคิดมาตอนนั่งรถกลับบ้าน แล้วเปิดประเด็นอภิปรายกับ อ.ยอดค่ะ
ต่างคนต่างบอกว่า ฉันเคยตั้งคำถามนี้ มาก่อน เหมือนกัน
สำหรับตัวเอง ถ้าจำไม่ผิดน่าจะเริ่มตอนเรียนอยู่มัธยมต้น อยู่ดีๆ ก็มีความคิดแว่บเข้ามา แล้วมองเห็นตัวเอง ว่าไม่ใช่ตัวเราในปัจจุบัน พร้อมกับมีเสียงออกมาจากตัวเรา ถามว่า ฉันเป็นใคร ฉันมาทำอะไร ฉันไม่ใช่ฉันที่เป็นตัวตน ณ ขณะนั้น ยังคิดว่าตัวเองบ้าหรือเปล่า คิดอะไรเพี้ยนๆ
พอมาอ่านบันทึกของ คนดอย และของ อ. ทำให้สนุกและ ฉุกคิด
ขอบคุณค่ะ
สวัสดีครับอาจารย์
แต่ก่อนนึกว่ารู้ว่าตัวเองเป็นใคร
อ่านบทความของอาจารย์เสร็จเลยไม่รู้ว่าผมเป็นใคร อิอิ
- “คุณ คือ ใคร” มาทำอะไรอยู่แถวนี้ มาอ่านทำไม จะเอาไปทำซากอะไร ? ......อิอิ...มาอ่านแล้ว ยิ่งทำการบ้าน บ่ได้
โห...อาจารย์มากระตุกต่อมอีกแล้ว
ขอบพระคุณค่ะ
สวัสดีค่ะอาจารย์
แวะมารับการบ้านค่ะ
สวัสดีค่ะ อาจารย์
อ่านแล้ว กระตุ้นต่อมคิดอย่างแรง ขออนุญาติ นำไปปรับใช้กับน.ศ พยาบาลค่ะ
- เจ้าเป็นใคร
- มาทำอะไรที่นี่
- มาเเล้วเจ้าได้อะไร
- แล้ว...เจ้าจะทำยังไงต่อไป
ขอบคุณมากค่ะ
I Love U. .. Universal Love นะครับ .. มากๆด้วย.