มูลเหตุที่เกิดมีพิธีทำขวัญ

มูลเหตุที่เกิดมีพิธีทำขวัญ                              เป็นธรรมดาไม่ว่ามนุษย์หรือสัตว์เดรัจฉาน  เมื่อมีบุตรก็อยากเลี้ยงบำรุงรักษา  ไม่อยากให้เกิดภัยอันตรายแก่เด็ก  คนโบราณนั้น  การคลอดบุตรใกล้ต่ออันตรายยิ่งนักออกลูกครั้งหนึ่ง  เรียกว่า  ออกทัพครั้งหนึ่ง  เป็นหรือตายเท่ากัน  แต่ถ้าเกิดมีอันตรายขึ้น  โดยเหตุสุดวิสัย  ก็ถือว่าผีเอาไป  ด้วยเหตุนี้  จึงได้คิดอ่านป้องกันหนักหนา  ด้วยวิธีการต่าง ๆ ตามความคิดเห็น  จึงเลยเป็นประเพณีสืบมา  จนถึงกาลบัดเดี๋ยวนี้                วิธีป้องกันผีมีหลายอย่าง  เช่น  ในเวลาออกลูก  ซื้อตุ๊กตามาทำพิธี  แล้วบอกว่าให้แก่ผี (คล้ายกับว่าแทนตัวเด็กผู้เกิดมา)  อีกอย่างหนึ่ง  เอาใส่กระด้งร่อน  พูดว่า “๓วันเป็นลูกผี ๔ วันเป็นลูกคน  ลูกของใครรับไปเน้อ”  แล้วผู้ใดผู้หนึ่งเอาเบี้ยมาซื้อ  เป็นราคาสามสิบสามเบี้ย  เรียกว่าแม่ซื้อ  นอกจากนี้  ยังตั้งชื่อเด็กนั้นมิให้ไพเราะ  เพื่อต้องการให้ผีเกลียด (เมื่อโตขึ้นจึงเปลี่ยนชื่อใหม่)  รวมความว่า  เป็นอุบายป้องกันผีทั้งนั้น  และเมื่อทำขวัญวัน  ก็มีการว่าคำทำขวัญ  โดยใจความคือ  “ขอเชิญพระนารายณ์ธิบดี  ทั้งพระอิศวรผู้มีศักดาเดชเป็นจอมมกุฎเกศไกรลาส  ขออภิวาทวันทนบูชา  พระอุมาภควดี  อันมีศรีเฉลิมโลก...”  พร้อมทั้งพระพาย  พระเพลิง  พระกาล  พระพรหม  พระยายม  ท้าวจตุโลกบาล  พระอาทิตย์  พระจันทร์และพระอินทร์  ครั้นแล้ว  เชิญผีแม่ซื้อทั้ง ๗คือ  นางวิจิตรนาวัน, นางวรรณานงคราญ, นางยักษ์บริสุทธิ์,  นางสามลทัศ,  นางกาโลทุก, นางยักษ์นงเยาว์, และนางเอกาไลย(ประจำวันทั้ง๗ นับตามลำดับมา)  ให้มากินเครื่องเซ่นแล้วบอกให้ไป  แล้วพรรณนาลักษณะแม่ซื้อที่ให้โทษแก่เด็กโดยประการต่าง ๆ และบอกให้มากินเนื้อปลาสุรายำ  แล้วขอเชิญกลับ  ขอร้องอย่าให้มาเบียดเบียนเด็กที่เกิดมา  ให้ไปอยู่ตามภูผาเถื่อนถ้ำเป็นต้น  พร้อมกันนั้น  ก็บอกว่า  ตนจะเลี้ยงดูเด็กให้วัฒนาการ  เป็นชายจะได้เป็นสงฆ์  เป็นหญิงจะได้เป็นชี  จะส่งส่วนบุญกุศลให้ ฯลฯ          สรุปความว่า  แต่โบราณถือกันว่า  เด็กเกิดมาภายใน ๓ วันยังเป็นลูกผี  พ้นมาถึงวันที่ ๔ จึงเป็นลูกคน  ดังนั้นจึงทำขวัญวัน  เป็นพิธีในกลุ่มวงญาติพี่น้อง  พ่อแม่รักลูกจึงอุตส่าห์ทำทุกอย่างเพื่อให้เกิดความสวัสดีแก่ลูกโดยประการต่าง ๆ ดังนี้แล