ฐานข้อมูลความเชื่อและคำสอน ย้อนจากวัยเยาว์


สวัสดีครับทุกท่าน

        สบายดีนะครับ อยากลองมานั่งทบทวนฐานข้อมูลความเชื่อของพวกเราตั้งแต่วัยเยาว์มาทบทวนกันดูเล่น ดีไหมครับ ดูแนวทางหลักการสอนของผู้ใหญ่ในอดีต เพื่อมองให้หลายๆ อย่างรอบคอบขึ้น ผมจะลองนึกบางส่วนที่ผมนึกได้ หากคุณนึกได้ลองดึงๆ มาดูนะครับ โดยบอกรายละเอียดดังต่อไปนี้ครับ 

  1. หัวข้อของความเชื่อ

  2. รายละเอียดของความเชื่อ

  3. ช่วงอายุที่คุณจำได้ของความเชื่อนั้น เช่นวัยตอนไหน (ถ้าจำได้)

  4. เหตุผล ของการสอน ว่าทำไมต้องสอนอย่างนั้น (ถ้ามี) อันนี้คุณคิดกันเอาเองนะครับ ว่าเหตุผลคืออะไร

  5. อื่นๆ เพิ่มเติมได้

ผมจะยกตัวอย่างจากคลังสมองที่ผมพอจะนึกออกในตอนนี้นะครับ

  1. อย่าเล่นข้าวสารมือเป็นถ้ำ

    1. หากข้าวสารเพิ่งสีใหม่ๆ แล้วไปขยำข้าวสารเล่น จะโดนเตือนว่า อย่าเล่นข้าวสารมือเป็นถ้ำ

    2. วัยประมาณตั้งแต่เด็กๆ เลย ที่เริ่มเล่นข้าวสาร ประมาณ 5 ปีเป็นต้นมา

    3. เหตุผล..คงไม่อยากให้ข้าวสารหกมั้งครับ หรือไม่ก็ไม่อยากให้ข้าวสารสกปรก...

  2. อย่าตัดเล็บกลางคืน ผีจะกินเล็บ

    1. บางทีไม่มีเวลาได้ตัดเล็บกลางวัน ก็ตัดเล็บกลางคืน ก็จะโดนเตือน ว่าอย่าตัดเล็บกลางคืน ไม่ดีบ้าง หรือ ผีจะกินเล็บบ้าง

    2. ตั้งแต่เล็กๆ เช่นกัน ช่วงตอนประถมศึกษา

    3. เหตุผล..คงกลัวจะไปตัดเอาเนื้อ เลือดไหลเป็นแผลได้

  3. แบกไม้ฟืน ไม่ควรเอาส่วนปลายชี้ไปทางข้างหน้า เพราะแบกเอาปลายไป เอาไปเผาผี

    1. ตอนไปตัดไม้ฟืน จะโดนเตือนว่าไม่ควรแบกเอาปลายของต้นไม้ชี้ไปทางด้านหน้า เพราะเป็นการเอาไปใส่ไฟในการเผาผี หรือจะแบกไม้ประเภทอื่นก็เช่นกันครับ จะเอาไปทำบ้าน ทำศาลา หรืออื่นๆ

    2. ตั้งแต่เด็กๆ เช่นกัน ตอนที่เริ่มแบกไม้ฟืนได้แล้ว อายุราวๆ เก้าปีขึ้นไป

    3. เหตุผล..การแบกเอาโคนต้นไป อาจจะสะดวกในการแบก และหากไม้ืฟืนยาว การแบกเอาโคนไปด้านหน้าทำให้การประคองไม้ฟืนง่ายขึ้น เพราะว่าความยาวจากโคนไม้ฟืนมายังบ่าของเรา จะสั้นกว่า จากบ่าของเราไปยังปลายของไม้ฟืน  อาจจะง่ายในการประคองและการสร้างให้เกิดความสมดุล

  4. อื่นๆ ค่อยมานึกเพิ่มครับผม เชิญคุณร่วมสนุกได้เต็มที่นะครับ

  5. ขอบคุณมากครับ

ปล. ความเชื่อเหล่านี้ อาจจะมีผลหรือไม่มีผลในการเตือนของคนโบราณ สิ่งที่ผมมองในส่วนของเหตุผลเป็นเพียงการมองแบบวิทยาศาสตร์เท่านั้น ส่วนอื่นที่เหนือวิทยาศาสตร์นั้น จงใช้ดุลยพินิจของท่านเองนะครับ

คำถาม...คุณคิดว่าสิ่งเหล่านี้มีผลต่อการสกัดกั้นการเรียนรู้ หรือจินตนาการหรือไม่อย่างไรบ้างครับ 

ขอบคุณมากครับ

เ้ม้ง 

หมายเลขบันทึก: 130848เขียนเมื่อ 22 กันยายน 2007 23:16 น. ()แก้ไขเมื่อ 8 พฤษภาคม 2012 00:29 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (17)

สวัสดีครับ

  1. หัวข้อ:  คนท้องไม่ควรกินอาหารประเภทเนื้อนมไข่

  2. รายละเอียดของความเชื่อ: (จำรายละเอียดไม่ค่อยได้ แต่ประมาณนี้)

  3. เวลา: ราว 30-40 ปีก่อน

  4. เหตุผลที่คาดเดา: สมัยก่อน การทำคลอด เทคโนโลยีผ่าตัดไม่ก้าวหน้า มีความเสี่ยงสูงมากในการทำคลอด หมอตำแยไม่ใช่แพทย์ผ่าตัด สมัยนั้น หากผู้เป็นแม่ทานอาหารดีเกินไป เด็นในครรภ์คงจะตัวใหญ่ มีโอกาสสูงที่จะตายตอนคลอด ทั้งแม่ และลูก หากกินน้อยหน่อย เด็กตัวเล็ก จะคลอดได้ง่ายกว่า

  5. หมายเหตุ: ผมไม่ทราบว่าเป็นความเชื่อเฉพาะถิ่นหรือเปล่า และจำไม่ได้ว่าฟังมา อ่านมา หรือใครพูดให้ฟัง

สวัสดีครับน้องเม้ง  ณ เยอรมัน

  • ผู้ใหญ่ชอบห้ามเวลาเราเล่นฟืนไฟ
  • ช่วงความจำได้ ประมาณ 3-4 ขวบ
  • จะโดนหลอกว่า ถ้าเล่นไฟ เดี๋ยวเสือเข้าบ้าน
  • เหตุผล...คงกลัวเราทำไฟไหม้บ้านหรือยุ้งข้าวทำนองนั้นละครับ
  • มารู้ทีหลังว่า เสือกลัวไฟต่างหาก... โดนผู้ใหญ่หลอกตั้งแต่เด็กเลยเรา...อิอิ
P
1. wwibul

 

สวัสดีครับท่านอาจารย์วิบูลย์

  •  ได้สาระมากๆเลยครับ เยี่ยมยอดครับ อาจารย์
  • แบบนี้หล่ะครับ เดี๋ยวช่วยกันเพิ่มจะได้แนวทางอะไรบางอย่างให้เราศึกษาเรียนรู้แบ่งประเภทกันได้ครับ
  • ขอบคุณมากๆ เลยครับ
P
2. สะ-มะ-นึ-กะ


สวัสดีครับพี่สะมะฯ

  • ดีจังเลยครับผม พี่โดนหลอกมาด้วยครับ ว่าด้วยเรื่องห้ามเล่นไฟในบ้านครับผม ดีมากๆ เลยครับ
  • มีทริกอะไรหลายๆ อย่างครับ
  • ขอบคุณพี่มากๆ ครับผม มาช่วยๆ กันเพิ่มเติมอีกนะครับ หากนึกออกอีกนะครับ

ผมขอเพิ่มเติมต่อนะครับ

ความเชื่อต่อไปนี้ ผู้หญิงอายุต่ำกว่าสิบแปดปีห้ามอ่านครับ ห้าๆๆๆ (ห้ามแล้วนะ ห้ามแล้วนะ...ยังจะอ่านอีกหรือ...)

 

  1. หัวข้อ ห้ามฉี่ใส่จอมปลวก น้องชายจะบวม (สำหรับผู้ชายนะครับ)

  2. รายละเอียด หากไปฉี่ที่ไหนแบบฉุกเฉิน จะต้องขออนุญาตเจ้าที่เจ้าทางก่อน และห้ามฉี่ใ่ส่จอมปลวกเด็ดขาด ไม่งั้นน้องชายจะบวม

  3. ช่วงอายุ ตั้งแต่เด็กๆ เลยครับ สามหรือสี่ขวบเลยครับ

  4. เหตุผล ควรจะฉี่ให้เป็นที่เป็นทาง และไม่ควรจะละเมิดต่อเจ้าที่เจ้าทาง ในสิ่งที่มองไม่เห็น เพราะสิ่งที่มองไม่เห็นใช่ว่าจะไม่มี

  5. หมายเหตุ...เรื่องนี้ ใครอยากจะลองดีไปลองทำได้เลยครับ ...ส่วนผมไม่กล้าครับผม เพราะตอนเด็กๆ โดนมาแล้วครับ และทราบว่าขึ้นกับจอมปลวกด้วยนะครับ บางลูกโดน บางลูกไม่โดน

  6. วิธีการแก้.. คือให้ไปกราบขอโทษ ขอขมา แล้วเอาน้ำสะอาดไปรดที่ดินที่จอมปลวก จนได้เป็นดินเหนียวเปียกๆ แล้วเอาดินมาทาน้องชายที่บวม...แล้วจะหาย  ตอนแรกผมไม่เชื่อนะครับ ว่ามันเกี่ยวกันอย่างไร แต่โอ้โห มันหายจริงๆ ด้วย...ว่าไปแล้วเชื่อหรือไม่เชื่อ แต่ทำแล้วหาย..อย่างน้อยก็หนทางหนึ่งห้าๆๆๆๆๆ... (ห้ามเชื่อโดยไร้เหตุผลนะครับ)
ท่านอื่นมีอะไรเสริมไว้นะครับผม
  1. หัวข้อ ก่อนนอนให้กราบพระลงที่หมอนแล้ววางหมอนให้อยู่ห่างจากฝาผนังประมาณ 1-2 ฟุต ไม่งั้นจะโดนผีเขกหัว

  2. รายละเอียด การนอนเมื่อก่อนมักจะปูเสื่อนอนพื้นปูนหรือพื้นไม้กระดาน ก่อนนอนควรจะกราบพระก่อนนอน และไม่ควรจะวางหมอนใกล้กับฝาผนัง ไม่งั้นจะโดนผีเขกหัวเอาได้

  3. ช่วงอายุ ตั้งแต่เด็กๆ ประมาณวัย 4 ขวบ

  4. เหตุผล เกรงว่าจะนอนดิ้นกลางคืน แล้วหัวจะไปโดนฝาผนัง หัวโน ไม่รู้ด้วยนะ

  5. เรื่องนี้ อยู่ที่นิสัยการนอนของแต่ละคนครับ

เค้าว่าห้ามผิวปากในเวลาเดินยามค่ำคืน เดี๋ยวผีจะตามมาบ้านด้วย

ตอนนั้นก็เป็นประมาณ ป.5-6 แล้วล่ะ

ผมก็ไม่ทราบรายละเอียดว่าทำไม แต่คิดเองว่า ผู้ใหญ่คงจะเกรงว่าการผิวปากระหว่างการเดินเท้ายามค่ำคืน อาจจะรบกวนคนนอนหลับพักผ่อนอยู่ก็เป็นได้ครับ

 

  • สวัสดีครับ
  • เรื่องฉี่ใส่จอมปลวก อาจเป็นไปได้หลายอย่าง
  • คือ อาจแค่อยากหัดนิสัย
  • หรืออาจมีกรณีที่เกิดปัญหาจริง โดยการเกิดผ่านกลไกทางเคมี หรือการแพ้สารเคมีที่มีลักษณะเฉพาะในจอมปลวก
  • หรืออาจเคยมีกรณีที่เด็กแยกจอมปลวกกับรังต่อ-รังแตนไม่ออก ไปฉี่ใส่รังพวกนี้ แล้วโดนต่อยเอา จึงนำมาสอนแกมขู่
  • (ต่อครับ)
  • เรื่องการเล่นข้าวสาร อาจไม่ใช่เพียงเรื่องกลัวหก
  • คนชนบทสมัยก่อน ให้เกียรติพระแม่โพสพ ถือว่าให้คุณเลี้ยงชีวิต ไม่ใช่ของเล่น เหมือนกับให้เกียรติหนังสือ ไม่เดินเหยียบเดินข้าม เพราะหนังสือสมัยก่อน หาที่เจือยาพิษร้ายแรงเหมือนสมัยนี้ยาก

 

  • สวัสดีคะคุณเม้ง ช่วงที่พี่ยังเด็กๆจำได้แม่ห้ามกินข้าวเวลากลางคืนดึกๆ เดี๋ยว ... จะมาขอกินด้วย ...
  • คงต้องการให้เรากินข้าวให้เรียบร้อย
P
5. Narongrit Boonyarit

 

สวัสดีครับน้องณรงฤทธิ์

  • ขอบคุณมากๆ เลยนะครับผม
  • แลกเปลี่ยนประสบการณ์ได้รับรู้กันเพิ่มขึ้นนะครับ
  • นึกออกมาบอกกันต่อๆ ไปอีกนะครับ
  • ขอบคุณมากครับ
P
6. wwibul

 

สวัสดีครับท่านอาจารย์

  • ขอบคุณอาจารย์มากๆนะครับ ที่มาช่วยเติมเต็มต่อครับ ในเรื่องเหตุผลนะครับ เป็นไปได้แบบนั้นนะครับ มองแบบวิทยาศาสตร์ดีครับผม ในเรื่องฉี่ใส่จอมปลวกครับ
  • เรื่องข้าวสารก็เช่นกันครับผม เมื่อก่อนมีการทำขวัญข้าว และหลายๆ อย่างในการตอบแทนพระแม่โพสพ และอื่นๆ ด้วยครับ
  • ขอบคุณมากๆ นะครับ มาต่อกันอีกนะครับ
P
8. MOO

 

สวัสดีครับพี่หมู

  • ขอบคุณมากๆ เลยครับผม
  • สำหรับกรณีการกินข้าวดึกๆ
  • นอกจากต้องการความเรียบร้อยแล้ว
  • สงสัยกลัวลูกสาวจะอ้วนด้วยครับ กินแล้วนอน อิๆๆ เหมือนผมตอนนี้เลยอิๆๆๆ กินแล้วนอนไม่ค่อยได้ออกกำลังกายครับ
  • ขอบคุณพี่มากๆ เลยนะครับ
  1. หัวข้อ ตอนมีบาดแผล หรือเป็นหนองตามบาดแผล ห้ามกินไก่ เพราะไก่จะไปเขี่ยแผลให้แผลหายช้าลง

  2. ราย ละเอียด หากโดนมีดบาด หรือเกิดแผลใดๆ ก็ตามเช่น ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ล้มรถ แล้วเกิดบาดแผลเป็นหนอง น้ำเหลือง จะไม่นิยมให้ทานไก่ ไม่ว่าจะเป็นแกงไก่ หรืออะไรที่เกี่ยวกับไก่ เพราะเชื่อว่าไก่จะเข้าไปคุ้ยเขี่ยแผล ทำให้แผลหายช้า

  3. ช่วงอายุ ตั้งแต่เด็กๆ

  4. เหตุผล ไม่แน่ใจว่าเกี่ยวกันอย่างไร....

  5. ร่วมเสนอกันได้ครับผม

  1. หัวข้อ ตอนมีบาดแผล หรือเป็นหนองตามบาดแผล ห้ามไปงานศพ จะำทำให้แผลให้แผลหายช้าลง หรือเน่าเพิ่มขึ้น

  2. ราย ละเอียด หาก โดนมีดบาด หรือเกิดแผลใดๆ ก็ตามเช่น ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ล้มรถ แล้วเกิดบาดแผลเป็นหนอง น้ำเหลือง จะโดนเตือนไม่ให้ไปร่วมงานศพ จะทำให้แผลหายช้าลง หรือมีน้ำหนองมากขึ้น

  3. ช่วงอายุ ตั้งแต่เด็กๆ

  4. เหตุผล ไม่แน่ใจว่าเกี่ยวกันอย่างไร.... อาจจะเกี่ยวกับการไปกินของแสลงด้วยมั้งครับ และเหตุผลอื่นๆ

  5. ร่วมเสนอกันได้ครับผม

             เรื่องความเชื่อนี่น่าจะมีการรวบรวมไว้ก็ดีนะครับ  เป็นภูมิปัญญา  ค่านิยม และวัฒนธรรม ประเพณี อย่างหนึ่งเช่นกัน

              เรื่องเป็นแผลแล้วห้ามกินพวกเนื้อสัตว์ ทางบ้านผมก็บอกเหมือนกัน ว่าไม่ควรกินไข่ คงเกี่ยวกับกินอาหารประเภทโปรตีนที่จะไปช่วยให้ร่างกายสร้างเสริมเนื้อเยื่อได้เร็วขึ้น จะมีเลือดและน้ำเหลืองมาหล่อเลี้ยงแผลมากขึ้นแล้วก็จะดันหนองและเซลล์ที่ตายแล้ว ออกมามากขึ้น  ซึ่งเป็นกลไกร่างกายที่ขับของเสียและสร้างเซลล์ทดแทน

            ซึ่งที่จริงแล้วเป็นผลดีครับ  แต่ว่าในสมัยก่อนคงเห็นว่าแผลไม่แห้ง มีหนอง ก็เลยห้าม

            อ.เม้งคิดประเด็นสนทนาได้ดีอีกแล้ว

สวัสดีครับคุณ Cordy61

  • ขอบคุณมากครับ ที่เข้ามาแวะเยี่ยมเยียนพร้อมฝากข้อเสนอดีๆ นะครับผม
  • จะเห็นว่าตอนเป็นแผลจะมีการห้ามเกี่ยวกับเรื่องของการกิน แม้แต่การไปร่วมงานศพ ก็จะเกี่ยวกับการกินครับ
  • การเชื่อมโยงบางครั้งที่ได้จากการสังเกตแล้วผูกกับเรื่องเล่าหรือบางเรื่องที่เป็นการห้ามก็เกิดแนวทางได้ทั้งบวกและลบ อยู่ที่การปรับใช้
  • การผูกโยงเรื่องให้น่ากลัวเพื่อเป็นการห้ามแบบเหยียบเบรคบางทีก็เกิดผลดี
  • ไว้ผมจะเอามาเพิ่มๆ ไว้ในโอกาสที่นึกออกนะครับ
  • คุณเข้ามาร่วมหาเหตุผลกันนะครับ

  • เช่น
    1. หัวข้อ ห้ามเล่นเงาในกลางคืนก่อนนอน ผีจะมาเล่นด้วย

    2. ราย ละเอียด เมื่อก่อนจะมีการใช้ตะเกียงน้ำมันนะครับ เพื่อความสว่างในครัวเรือน นอนกางมุ้ง ก่อนนอนบางทีจะเอามือมาทำเป็นรูปสัตว์ต่างๆ เพื่อฉายภาพให้ตกกระทบที่กำแพงเล่นกับน้องๆ จะมีการเตือนว่าอย่าเล่นเงาเดี๋ยวผีจะมาเล่นด้วย ก็หยุดเลยหล่ะครับ

    3. ช่วงอายุ ตั้งแต่เด็กๆ

    4. เหตุผล คงเพราะหากเล่นกับน้องๆ สายตาเราไปอยู่ที่ฝาผนัง เล่นๆ ไปอาจจะเอามือไปทิ่มตาของอีกคนได้ หรือเกิดอันตรายอย่างอื่นได้ หรือไปเหยียบเอาวัสดุของมีคมอย่างอื่น หรือไปตวัดเอาตะเกียงน้ำมันหกเผาบ้านขึ้นมาก็สนุกครับ

      หรือ ในหนึ่งสำหรับบางบ้านมีครูหมอหนังตะลุง...อาจจะไม่ใช่เป็นของเล่นเพราะการเล่นเงาก็คล้ายกับหนังตะลุงเหมือนกัน (อันนี้ในส่วนของความเชื่อนะครับ)

    5. ร่วมเสนอกันได้ครับผม

    ขอบคุณมากครับ
  • อืม...คติความเชื่อของคนโบราณส่วนใหญ่มีเหตุมีผลคะ
  • จะสอนตรงๆก็อาจต่อต้าน..ต้องใช้กลอุบาย
  • จริงๆนะคะ..ความเชื่อหลายอย่างส่งผลถึงภูมิปัญญาชั้นครูเชียวคะ
  • ที่นึกออกตอนนี้นะคะ..อย่าหักด้ามพร้าด้วยเข่า อิอิ ทำบ่อยคะ...(ไม่ค่อยดูทิศทางลม...เลยถูกขึ้นบัญชี)
  • อย่าเอาพิมเสนไปแลกเกลือ
  • ฆ่าควายอย่าเสียดายเกลือ
  • อย่าเห็นช้างเท่าหนู
  • อิอิ ยิ่งนึกยิ่งเข้าตัวเองคะ...รู้งี้น่าจะเชื่อโบราณจะได้ไม่บานบุรีเหมือนทุกวันนี้ไงคะ
P
16. naree suwan

 

สวัสดีครับคุณนารี

  •  ขอบคุณมากครับผม
  • สบายดีไหมครับ
  • ใช่คับ แนวทางของการสอนเมื่อก่อนหรือคนรุ่นพ่อรุ่นแม่ มีแนวทางหลายๆ อย่างครับ ผมก็รับมาเยอะครับ
  • เช่น อย่าไปยิงนกตกปลา ไปพรากแม่พรากลูกเค้า เดี๋ยวจะมีคนมาพรากแม่พรากพ่อจากเรา  ฟังเสร็จก็สำนึกเลยหล่ะครับ
  • แต่การดื้อก็เป็นอีกแนวทางหนึ่งเพื่อจะได้รับรู้ประสบการณ์อีกทางหนึ่งครับแต่ต้องยอมรับในสิ่งที่เกิดขึ้นหากเตือนแล้วไ่ม่ฟังครับ
  • ขอบคุณมากๆ เลยครับป๋ม
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท