BM.chaiwut
พระมหาชัยวุธ โภชนุกูล ฉายา ฐานุตฺตโม

สามคำถามในอภิปรัชญา ๑


สามคำถามในอภิปรัชญา ๑

หัวข้อนี้ ผู้เขียนคิดได้เองเมื่อแรกเรียนปรัชญา โดยเป็นการประมวลแนวคำตอบที่แตกต่างกันของสำนักปรัชญาต่างๆ (แม้ตอนหลังผู้เขียนจะพบว่ามีผู้จำแนกทำนองนี้ไว้แล้วเช่นกันก็ตาม)...

สำหรับผู้คุ้นเคยกับวิชาปรัชญาอาจเข้าใจว่าอภิปรัชญาว่าด้วยเรื่องอะไรบ้าง... แต่บางท่านอาจยังไม่คุ้นเคย ฉะนั้น ผู้เขียนจะเล่าถึงโครงสร้างของวิชาปรัชญาก่อนที่จะเริ่มสามคำถามเหล่านี้....

ปรัชญา แบ่งเป็น ๒ ภาค คือ ปรัชญาบริสุทธิ์ และ ปรัชญาประยุกต์์... ในส่วนของปรัชญาประยุกต์ก็คือแนวคิดของวิชาต่างๆ นั้นเอง เช่น สังคมวิทยาก็จะเป็นปรัชญาสังคม หรือวิทยาศาสตร์ก็จะเป็นปรัชญาวิทยาศาสตร์ เป็นต้น... ประเด็นปรัชญาประยุกต์นี้ ผู้เขียนจะผ่านไป

ปรัชญาบริสุทธิ์ หรือปรัชญาหลัก จะแบ่งการศึกษาออกเป็น ๓ ประเด็น กล่าวคือ

  • ญาณวิทยา (หรือ ทฤษฎีความรู้)  จะศึกษาว่าความรู้คืออะไร หรือเรื่องบ่อเกิดของความรู้ เป็นต้น
  • อภิปรัชญา จะศึกษาในเรื่องความจริง ซึ่งผู้เขียนจะขยายความต่อไป
  • คุณวิทยา จะศึกษาคุณค่าบางอย่างที่มนุษย์มองเห็นหรือให้ความสำคัญ เช่น ศึกษาเรื่องคุณค่าของการกระทำเรียกว่าจริยศาสตร์ หรือศึกษาเรื่องคุณค่าของความงามเรียกว่าสุนทรียศาสตร์ เป็นต้น
อนึ่ง การแบ่งทำนองนี้ เป็นเพียงมติหนึ่งซึ่งยอมรับกันโดยมากเท่านั้น ยังมีมติอื่นๆ อีก เช่น เมื่อถือเอาตามมตินี้ ภววิทยา จะเป็นส่วนหนึ่งของอภิปรัชญา... แต่บางมติกลับเอาภววิทยาขึ้นเป็นใหญ่และจัดอภิปรัชญาไว้เป็นส่วนหนึ่งของภววิทยา เป็นต้น

..........

เมื่อถามว่า อภิปรัชญาศึกษาเรื่องความจริงเกี่ยวกับอะไร ก็คือความจริงของตัวเราเอง ของโลกและชีวิต หรือขยายความออกไปก็คือความจริงของทุกสิ่งทุกอย่าง... ประมาณนี้

เล่ากันมาว่า วิชาปรัชญาเกิดจากความสงสัย เฉพาะอภิปรัชญาก็อาจกล่าวได้ว่า สงสัยตัวเราเอง สงสัยโลกและชีวิต และเมื่อค้นคว้าออกไปก็กลายเป็นว่าสงสัยทุกสิ่งทุกอย่าง...

ผู้เขียนประมวลคำตอบของสำนักปรัชญาทั้งหมดแล้วคิดว่า สาเหตุหนึ่งของคำตอบทางอภิปรัชญาแตกต่างกัน เพราะมาจากคำถามที่แตกต่างกัน ซึ่งแยกได้เป็น ๓ คำถาม กล่าวคือ

  • ตัวเราเอง โลกและชีวิต หรือทุกสิ่งทุกอย่าง มาจากไหน ?
  • ตัวเราเอง โลกและชีวิต หรือทุกสิ่งทุกอย่าง คืออะไร ?
  • ตัวเราเอง โลกและชีวิต หรือทุกสิ่งทุกอย่าง เป็นอย่างไร ?

ผู้เขียนคิดว่า สามคำถามนี้ พวกเราก็ตอบได้... ส่วนสำนักปรัชญาจะตอบคำถามเหล่านี้อย่างไรบ้าง ผู้เขียนจะนำมาเล่าในตอนต่อไป.... 

 

หมายเลขบันทึก: 128561เขียนเมื่อ 15 กันยายน 2007 21:54 น. ()แก้ไขเมื่อ 13 มิถุนายน 2012 21:38 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (4)

3 คำถามนี้...ถ้าตอบตามอำเภอใจก็พอได้กระมังครับพระอาจารย์...

 

ถ้าจะตอบเป็นเรื่องเป็นราว...คงหนักใจกันไม่น้อยละครับ....55555

 

แอบมาอ่านตอนพักรับทานอาหารว่างครับ...คิดถึงพระอาจารย์อยู่ไม่น้อย...ไปร่วมสังฆกรรมกับเครือข่ายงดเหล้ามา 6 วัน....นัยว่าเป็นคนเชื่อมั่นในพุทธะกันเป็นส่วนใหญ่(เพราะยังมีอิสลามิกชนจำนวนหนึ่ง)...เลยแอบนินทาพระอาจารย์ให้เขาฟังไปไม่น้อย...อิอิ

P

นายขำ

  • นตฺถิ โลเก อนินฺทิตา คนไม่ถูกนินทาไม่มีในโลก

อันที่จริงพุทธพจน์นี้ เต็มๆ จะว่า คนที่ถูกนินทาหรือสรรเสริญโดยส่วนเดียว ไม่มีในโลก แต่เรามักจะจับเฉพาะประเด็นนินทามาเป็นข้อคิด...

เจริญพร 

 

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท