รำสามโคก


เพลงสามโคก
พระพุทธเจ้าหลวงเสด็จที่เมืองสามโคกแห่งนี้ ชาวบ้านนำบัวถวายเหนือหัวจักรี ทรงตั้งให้เป็นเมืองตรีชื่อประทุมธานีสืบมา

             เพลงสามโคกเป็นส่วนหนึ่งในนวัตกรรมการพัฒนาการเรียนการสอนวิชานาฎศิลป์ที่นางบุญรัตน์  บุญยศ ได้คิดสร้างสรรค์เพื่อบูรณาการประวัติความเป็นมาของจังหวัดปทุมธานีเข้ากับท่ารำและการแต่งกายตามลักษณะของชาวไทยรามัญพื้นบ้าน กล่าวถึงเมืองสามโคกซึ่งเป็นเมืองเก่ามีมาตั้งแต่ครั้งสมัยกรุงศรีอยุธยา มีชาวมอญอพยพมาพึ่งพระบรมโพธิสมภารพระมหากษัตริย์ไทย ครั้งหนึ่งในช่วงเทศกาลออกพรรษาเดือนสิบเอ็ด ชาวมอญจัดงานฉลองอย่างมโหฬาร พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ แห่งราชวงศ์จักรีเสด็จประพาสในระหว่างนั้น ชาวมอญเมื่อทราบข่าวการเสด็จประพาสจึงพากันมาเฝ้ารอรับเสด็จและนำดอกบัวที่มีอยู่มากมายในท้องถิ่นมาถวาย รัชกาลที่ ๒ ทรงโปรดพระราชทานนามเมืองสามโคกใหม่ว่า ประทุมธานี และยกฐานะให้เป็นเมืองตรีสืบแต่นั้นมา                                

            ปัจจุบันนี้สามโคกเป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดปทุมธานีมีเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่นที่เป็นที่รู้จักกันทั่วไป คือ ดอกบัว เตาโอ่งอ่าง และนกปากห่าง                           

เพลงสามโคก

คำร้อง  บุญรัตน์  บุญยศ                              ทำนอง  ไชยญาณ  บุญยศ

เรียบเรียงเสียงประสาน  กิตติโชติ  ผ่านวงษ์ (ตี๋  ภูธร)

            สามโคกเมืองเก่าตั้งอยู่ริมฝั่งเจ้าพระยา
ถิ่นฐานชาวมอญที่มาพึ่งบารมีชาติไทย
จวบจนลูกหลานสืบสานเชื่อมโยงสายใย
วัฒนธรรมยิ่งใหญ่ ประเพณีของไทยรามัญ

            สามโคกเมืองนี้เป็นแหล่งทำกินที่อุดม
ทำสวนไร่น่เหมาะสมรื่นรมย์ร่มเย็นมานาน
เลื่องชื่อลือนามตุ่มสามโคกเครื่องดินปั้น
โบราณสถานสำคัญ เตาโอ่งอ่างรู้จักกันดี

            ก่อนกาลออกพรรษาเดือนสิบเอ็ด
พระพุทธเจ้าหลวงเสด็จที่เมืองสามโคกแห่งนี้
ชาวบ้านนำบัวถวายเหนือหัวจักรี
ทรงตั้งให้เป็นเมืองตรีชื่อประทุมธานีสืบมา

            สามโคกเมืองงามด้วยประเพณีรำลือไกล
คนสามโคกมีน้ำใจกว้างใหญ่เหมือนเจ้าพระยา
ปากห่างคลอเคล้าหยอกเย้าคู่กันเริงร่า
แม้ใครอยู่เดียวเอ้กา เชิญเที่ยวมาสามโคกจะโชคดี

คำที่ควรรู้

สามโคก  หมายถึง  ชื่อของอำเภอหนึ่งในจังหวัดปทุมธานี

ประทุมธานี  หมายถึง  ชื่อเมืองสามโคกที่รัชกาลที่ ๒ ทรงพระราชทานให้เนื่องจากชาวมอญได้แห่แหนกันมาเฝ้าพร้อมทั้งนำดอกบัวมาถวาย

ไทยรามัญ  หมายถึง  คนไทยที่มีเชื้อสายมอญ

ตุ่มสามโคก  หมายถึง  ภาษารามัญเรียกว่าอืเลิ้ง เป็นภาขนะสำหรับใส่นำดื่ม มีลักษณะรูปทรงกลม ปากโอ่งแคบ ขอบปากม้วนออกติดกับไหล่ กลางป่อง ไหล่ผาย ตูดตัด รูปทรงกลมเตี้ย เนื้อภาชนะค่อนข้างหนา เนื้อดินสีแดงไม่เคลือบ มีนำหนักมาก เป็นสำนวนเปรียบเทียบคนที่มีร่างกายอ้วนท้วนสมบูรณ์ว่า "อ้วนเหมือนตุ่มสามโคก"

เตาโอ่งอ่าง  หมายถึง  เตาเผาโอ่ง อ่าง สมัยโบราณ มีด้วยกันสามเตา อยู่เรียงกัน อยู่ห่างจากวัดสิงห์ไปทางทิศเหนือประมาณ ๕ เส้น ที่เรียกกันว่าบ้านสามโคก

พระพุทธเจ้าหลวง  หมายถึง  พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัขกาลที่ ๒ แห่งราชวงศ์จักรี

นกปากห่าง  หมายถึง  ชื่อนกขนาดใหญ่ชนิด Anastomus oscitans ในวงศ์ Ciconiidee ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกันกับนกกาบบัวแต่ตัวเล็กกว่า ลำตัวสีเทาปนขาว แต่จะเป็นสีเทาเข้มในฤดูผสมพันธุ์ ปากหนาแหลมตรง เมื่อจะงอยปากสบกันส่วนกลางของปากบนและปากล่างแยกห่างจากกัน ทั้งนี้เพื่อสะดวกในการคาบเหยื่อ กินหอยเป็นอาหารหลัก โดยเฉพาะหอยโข่ง มีที่วัดไผ่ล้อมจังหวัดปทุมธานีเป็นจำนวนมาก

รำสามโคก เป็นที่รู้จักและเผยแพร่ในวงการศึกษา โดยเริ่มจากการที่เพื่อนครูมาพบเห็นจึงขออนุญาตนำไปใช้ในการสอน และโรงเรียนชุมชนวัดไก่เตี้ยได้รับเชิญให้นำชุดรำสามโคกไปแสดงในงานพิธีต่างๆ เช่น งานเปิงสงกรานต์ ปี 2548 ณ วัดสุราษฏร์รังสรรค์ อำเภอสามโคก ในงานนี้นายเสกสรร  ปาลวัฒน์วิไชย นายอำเภอสามโคกได้ชมการแสดงอยู่ด้วย มีความชื่นชมบทเพลงสามโคกและผลงานการแสดงรำสามโคกของนักเรียนมาก

หมายเลขบันทึก: 123322เขียนเมื่อ 30 สิงหาคม 2007 10:07 น. ()แก้ไขเมื่อ 14 มิถุนายน 2012 23:54 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (6)

รำสามโคกได้พัฒนาเป็นสื่อนาฏศิลป์คาราโอเกะ ใช้สอนได้ทั้งระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา

คิดถึงมากค่ะ ชื่นชมในผลงาน อยากชวนมาเที่ยวเพชรบูรณ์ และขอเบอร์โทรด้วค่ะ ของหนิง 081-9535130

คิดถึงอยู่เสมอเช่นกันค่ะ ฝากความคิดถึงถึงท่านผอ.ด้วยนะคะ เบอร์โทร. 089-6917574 ค่ะ เปิด 24 ชั่วโมง แต่คลื่นบางครั้งต้องคอยค่ะ

คิดถึงคุณครูจังคิดถึงทุกคนเลยอะครับ

อยากไปหาก็ไปหาไม่ได้ _T-T `

เบอร์ ผม ครับ 080-942-5161

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท