เทคนิคเจาะใจให้เข้ากลุ่มเรียนรู้โรคเบาหวาน

   คลินิกโรคเบาหวาน ประสพปัญหาการไม่เข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน หลังให้บริการรับบัตรคิว เจาะเลือด ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง รับประทานอาหารเช้าและดื่มน้ำสมุนไพรแล้ว ช่วงที่รอตรวจจากแพทย์ เราจัดพื้นที่หน้าห้องตรวจเป็นสัดส่วนด้วยความเป็นกันเอง เปิดบริการ VDO เรื่องโรคเบาหวาน นานาสาระสลับไปสลับมา ให้ผู้มาใช้บริการได้รับชมรับฟังก็แล้ว ประชาสัมพันธ์ขอความร่วมมือก็แล้วรวมกลุ่มกันยากมาก ความสนใจในการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มน้อยเหลือเกิน ส่วนใหญ่เขาต้องการเพียงแค่มาพบแพทย์และรับยากลับบ้านเท่านั้น สิ่งเหล่านี้แสดงให้เห็นว่าผู้ป่วยและประชาชนทั่วไปมีความสนใจ ใส่ใจการดูแลสุขภาพตนเองน้อย ไม่สนใจที่จะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลให้ใกล้เคียงปกติ จะให้บรรยากาศของกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานเป็นเช่นนี้ต่อไปไม่ได้แล้ว ทำอย่างไรจะให้พวกเขาเหล่านั้นตระหนักและนำความรู้กลับไปดูแลตนเองที่บ้านได้อย่างถูกต้อง โอกาสทองดีๆอย่างนี้ไม่น่าจะปล่อยให้ผ่านเลยไปโดยที่เขาไม่รู้คุณค่าของการมาพูดคุยกัน

   จนกระทั่งได้ไปร่วมประชุมการจัดตลาดนัดความรู้การดูแลผู้ป่วยเบาหวาน ครั้งที่ 2 ชอบใจแนวคิดการเสวนาเรื่อง เพื่อนช่วยเพื่อน ฟังแล้ว ใช่เลย! จึงเริ่มต้นยกย่องเชิดชูเกียรติผู้ทำคุณประโยชน์ให้กับกลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน ผู้นำชุมชน ข้าราชการบำนาญ ผู้ที่ควบคุมน้ำตาลได้ตามเกณฑ์ ผู้มีความรู้ ผู้ที่สนใจทุกท่านเพิ่มบทบาทมากขึ้นในการมาใช้บริการ ประเด็นสำคัญผู้มาใช้บริการเหล่านั้นอยู่ในชุมชนเมือง ส่วนใหญ่มีการศึกษา ศักยภาพของเขาไม่ใช่แค่มานั่งฟังเราสอน เราให้คำแนะนำ แนวคิดการจัดกิจกรรมกลุ่มจากการให้สุขศึกษารายกลุ่ม ปรับเปลี่ยนรูปแบบใหม่มาเป็นเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์การดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน บทบาทเขาเหล่านั้นกลายมาเป็นผู้พูด ผู้แนะนำ ผู้แบ่งปัน ผู้ใฝ่รู้ พวกเขาเริ่มให้ความสนใจใส่ใจสุขภาพมากขึ้น มีการซักถามแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน ในขณะที่เจ้าหน้าที่กลายมาเป็นผู้ฟัง ผู้ Coaching Approach ประจำกลุ่ม การนำเรื่องเล่าต่างๆของการดูแลตนเองเมื่ออยู่ที่บ้านมาเล่าสู่กันฟังจึงมีความหลากหลาย เพราะแต่ละคนมาจากต่างพื้นที่อยู่อาศัยและสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกัน เขาได้เรียนรู้ขนบธรรมเนียม ประเพณีและความเป็นอยู่ที่แตกต่างกัน เกิดการเรียนรู้ความเป็นอยู่ของชุมชนชนบทกับชุมชนเมือง เหล่านี้เป็นจุดเปลี่ยนผ่านให้พวกเขาเห็นความสำคัญของการทำกิจกรรมกลุ่มขึ้นมาในทันที

   เป็นที่น่าดีใจพวกเขาเหล่านั้นต่างก็ให้ความสนใจอยากจะเล่าเรื่องราวของตนเองให้ผู้อื่นได้เรียนรู้และนำไปทดลองทำ ความสนุกสนานจากการรวมกลุ่มแต่ละครั้งทำให้พวกเขาไม่อยากเลิกเร็ว เขามีความกล้าที่จะพูดและเป็นกันเองกับเจ้าหน้าที่มากขึ้น ที่เหนือเกินความคาดหมาย การบริการที่ได้เป็นแบบพี่แบบน้องมากขึ้น เปรียบเสมือนครอบครัวใหญ่ครอบครัวหนึ่งก็ว่าได้ พวกเราเป็นห่วงเป็นใยกันและพึ่งพิงกัน บ่อยครั้งที่มาใช้บริการ ขณะรอรับบัตรนัด พวกเขาจะสอนกันเอง บางท่านมีการแวะไปเยี่ยมถึงบ้านเพื่อให้กำลังใจกัน พอมาครั้งหน้าก็มาเล่าให้ฟังว่าลองทำดูแล้วดีขึ้นอย่างไรบ้าง กิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพจึงเกิดขึ้นโดยภูมิปัญญาชาวบ้านกันเอง

                                                    จาก....Bluter fly Pea ผู้นำเสนอกลุ่มดอกอัญชัน

[วัลลา ตันตโยทัย]

ประทับใจมากค่ะ หากเป็นไปได้น่าจะมีการบันทึกความรู้ปฏิบัติของผู้ป่วยไว้ด้วยนะคะ