เพลงอีแซว (ชมเมืองสุพรรณฯ ตอนที่ 2) "ตลาดเก่า 100 ปี สามชุก"


ชมเมืองสุพรรณฯ บ้านเรา ตลาดเก่า 100 ปี สามชุก ตอนที่ 2

เพลงพื้นบ้าน

ชมเมืองสุพรรณฯ บ้านเรา

ตลาดเก่า 100 ปี สามชุก (2)

          ต่อจาก ตอนที่แล้ว ไม่ว่าจะไปเล่น ไปแสดงที่ไหน ๆ ผมไม่เคยลืมเอกลักษณ์ของเมืองสุพรรณฯ  นำเอาบทเพลงไปขับขานบอกสิ่งที่ดี ๆ แก่ท่านผู้ชมอยู่เสมอ (ทุกถ้อยคำผมคิดสร้างสรรค์จากมันสมอง) มีบทเพลงที่ผมเขียนหลายเพลง ได้รับการถ่ายทอดไปถึงครูท่านอื่น ๆ  บางท่านนำผลงานของผมไปเป็น 10 หน้าหรือมากกว่า เพราะผมสืบค้นและบันทึกเอาไว้ในเทปคาสเสท แล้วผมถอดคำพูดของครูเพลงออกมาเป็นเอกสาร มีไปปรากฏในผลงานที่ใช้ขอจบการศึกษาเป็นจำนวนมาก ขอบคุณที่ผลงานของผมมีประโยชน์ แต่น่าที่จะได้บอกที่มาให้ท่านผู้อ่านทราบว่านำมาจากใคร ไม่ต้องรอจนพบเจ้าของแล้วจึงบอก  บางผลงานเป็นบทเพลงที่ผมเขียนถูกบันทึก เป็นซีดี/วีซีดี บางผลงานผมจัดทำเป็นบทละครเพื่อแสดงที่โรงละครอยู่ต่อมากลายไปเป็นบทเพลงของสถานที่หนึ่งไปเลย (น่าเสียดายมันสมอง ที่กลั่นออกมาร้อยรสเป็นพจนา)

         ถ้าถามผมว่า หวงบทเพลงที่เขียนเอาไว้บ้างไหม ตอบตรง ๆ ครับ หวงที่สุด เพราะมันเป็นเอกลักษณ์ของผมที่ไม่มีใครเหมือน และผมก็ไม่ทำเหมือนใคร ๆ มีวงเพลงของน้อง ๆ หลายวง พอขึ้นต้นเพลงมา เด็ก ๆ ในวงของผมร้องตามกันได้เลย แถมเด็ก ๆ ยังพูดว่า นั่น เขาเอาเพลงผมไปร้องเสียแล้ว  นี่แหละที่ทำให้ผมทั้งหวงและห่วง ห่วงว่ามันจะตัน จะแคบ และไม่ยั่งยืนนาน เมื่อคนจริงค่อย ๆ หมดไปตามกาลเวลา  ส่วนท่านที่ยังมีชีวิตอยู่ ท่านคิดอย่างไร ถ้าท่านคิดว่า ภูมิปัญญา (Wisdom) อยู่ที่หัวคน อยู่ที่ตัวคน อยู่ที่ 2 มือของคน คงต้องร่วมกันจัดสัมมนา ประชุม อบรม เสวนา เพื่อให้เกิดพลังความคิดที่แท้จริง ที่จะนำพาเอกลักษณ์ของแผ่นดินไปในเส้นทางที่ยาวนานให้ได้  จึงจะเรียกว่าเป็นนักอนุรักษ์ที่แท้จริง 

                 

           ในตอนนี้ ผมได้นำเอาบทเพลงพื้นบ้านที่ผมบรรจงเขียน และใช้เผยแพร่มานานหลายปี นำมาให้ท่านผู้รักในเสียงเพลงพื้นบ้านได้อ่าน ได้ร้อง ได้สัมผัสเพื่อความสุขทางอารมณ์ และนึกถึงดินแดนส่วนหนึ่งของจังหวัดสุพรรณบุรีที่มีผู้คนจำนวนมากหลั่งไหลมาเยี่ยมเยือนกันทุกวัน มาย้อนอดีตของเพลงอีแซวกันได้ โดยเฉพาะในวันเสาร์ เวลา 10.00-12.00 น. ที่ ตลาดเก่า 100 ปี สามชุก ครับ

      

บทเพลง ชมเมืองสุพรรณฯ (2) 

นายชำเลือง มณีวงษ์  ผู้ประพันธ์ คำร้องเพลงอีแซว  ปี พ.. 2545  

           เอ๊ย..ปัจจุบัน บ้านของท่าน คือพิพิธภัณฑ์ ตำนาน

  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        เก็บของเก่า มาเล่าขาน        ด้วยผลงานแกะไม้</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        จากโรงเก็บภาษีอากร          ถ้ามองย้อนไป 100 ปี</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        สามชุกยังมี                       บรรยากาศ  กลิ่นไอ</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ร้านศิลป์ธรรมชาติ               จัดเป็นร้าน  ถ่ายรูปโบราณ</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ยังมีร้านทำฟัน  ร้านนาฬิกา   โรงแรมไม้</p>  <p style="margin: 0cm -20.15pt 0pt 0cm; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ที่มีความเก่าแก่                  แล้วก็ไม่แพ้กัน  เอ๊ย ไม่แพ้กัน</p>  <p style="margin: 0cm -34.35pt 0pt 0cm; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ร้านบะหมี่เกี๊ยวโบราณ ขายมานานกว่า รุ่นยายของยาย  เอ๊ย ยายของยาย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">           ท่านที่ชอบรับประทาน       อาหารประเภทข้าว ไม่ต้องกลัว</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ที่ร้านหรั่ง มีข้าวห่อ  ใบบัว    สูตรดั้งเดิมขาย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        กินกับก๋วยเตี๋ยวยำบก           ยกนิ้วว่าครบเครื่อง</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ราดด้วยน้ำยำ  ไม่ต้องกลัวเปลือง  อร่อยอย่าบอกใคร</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        เดินไปถึงเชิงสะพาน            เจอร้านกาแฟเรือส่ง</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        สูตรโบราณทั้งการชง           เหลือบไปเห็นขนมไข่</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ร้านขายยาเก่าแก่                ขายยาแท้  ทั้งหมด</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ทั้งเครื่องหั่นเครื่องบด          ยาสมุนไพร</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ยังมีร้านอาหาร                   คาวหวานให้ท่านชิม</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ร้องมานาน                       ชักนึกอิ่ม (เอ๊ย.หิว) บอกกับคนขาย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        หากได้ชิมทุกอย่าง              ที่ร้องอ้างอิงมา เอ๊ย อ้างอิงมา</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ถนนคนเดินช่อง 5               เขาตามหาวิถีไทย เอ๊ย วิถีไทย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">           มาถึงตลาดสามชุก           แล้วไม่อยากจะลา</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        เพราะพ่อขายแม่ค้า             เขายิ้มแย้มแจ่มใส</p>  <p style="margin: 0cm -18.95pt 0pt 0cm; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        พร้อมให้การต้อนรับ ไม่อยากหันกลับเลยเชียว เอ๊ย กลับเลยเชียว</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        มัดหัวใจนักท่องเที่ยว           ให้รู้สึกเสียดาย เอ๊ย แล้วเสียดาย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        เข้ามาชมตลาดโบราณ         ไม่เคยหวั่นวิตก</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ค้างคืนที่โรงแรม                 อุดมโชค เปิดบริการให้</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ของฝากที่ขึ้นชื่อ                 เลื่องลือยังมีอีก</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        สิ่งนั้นคือน้ำพริก  แม่กิมลั้ง    รสเด็ดถูกใจ</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        นี่ถ้าแม่กิมลั้งได้ยิน  พวกเราคง ได้กิน สักอิ่ม เอ๊ย กินสักอิ่ม</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        หิวข้าวเย็นกันทั้งทีม             จะไปฝากท้องที่ร้านใคร เอ๊ย ที่ร้านใคร</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">           ไหน ๆ ก็พาชมสุพรรณ      ขอมองผ่านสามชุก</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ยังมีสิ่งที่สร้างปลูก              เป็นเรือนไม้</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ที่หมู่บ้านควายไทย             อนุรักษ์ไว้ดูเล่น</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        มีเรือนไทยสวยเด่น             ร่วมยุคสมัย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ย้อนรอยถอยหลัง               ไปยังสวนไร่นา  เอ๊ย  ว่าไร่นา</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        อาชีพที่หลังสู้ฟ้า                หน้าสู้ดินทราย เอ๊ย สู้ดินทราย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">           เอ้ย..ศรีประจันต์มีผลงาน  ด้วยพู่กันขนหูวัว</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        เป็นภาพวาดดูมัว ๆ              เพราะเก่าแก่เกินไป</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        มีอายุนับร้อย                     รอคอยให้ศึกษา</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        เป็นมรดกล้ำค่า                  ภูมิปัญญาไทย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ที่วัดจันทร์มีภาพเขียน          ตั้งแต่สมัยอยุธยา</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        วัดป่าพระเจ้าก็รักษา            ภาพวาดเอาไว้</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ที่ตัวเมืองบ้านเรา                มีภาพเก่ามานาน</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        เป็นภาพวาดโบราณ            พงศาวดารไทย </p>     <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ที่วัดหน่อพุทธางกูร             อยากให้คุณ ๆ ได้เห็น</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        จิตรกรรมสวยเด่น                ที่หาดูไม่ได้</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        อีกที่หนึ่งอยากแนะนำ          เพราะมีความสำคัญ</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        คือที่วัดประตูสาร                เคยถูกไฟไหม้</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">           ภาพเขียนเสียหาย            ถูกไฟเผา</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        สมบัติของชาติเก่า ๆ            ถูกทำลาย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        โปรดจงช่วยกันรักษา           ของมีค่าบนแผ่นดิน เอ้ย ของแผ่นดิน</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        วัฒนธรรม   ของท้องถิ่น      ให้คงอยู่ ต่อไป  เอ๊ย ตลอดไป</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">           เอ๊ย..ขอบพระคุณทุกท่าน  ที่รังสรรค์ให้มี</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ผ่านมาแล้วหลายร้อยปี        สุพรรณมีความหมาย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ร้อนหัวใจไปบึงฉวาก           เฉลิมพระเกียรติ</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ผู้คนเขาเบียดเสียด             ไปดูนก  ชมไม้</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ร้อนใจไปพึ่งพา                  หลวงพ่อวัดป่า  ร่มโพธิ์</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ไปกราบไหว้หลวงพ่อโต       สิ่งศักดิ์สิทธิ์  คุ้มภัย</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ใครมาเยือนเมืองสุพรรณ      กลับถึงบ้านให้โชคดี เอ๊ย แล้วโชคดี</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">        ตลาดเก่า 100 ปี                ที่สุพรรณบุรี ภูมิใจ เอ๊ย ที่ภูมิใจ</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; line-height: 80%; tab-stops: 1.0cm 6.0cm" class="MsoNormal">                                                             </p><p>(ชำเลือง มณีวงษ์ / ตอนที่2 ชมเมืองสุพรรณฯ ตลาดเก่า 100 ปี สามชุก)  </p><p> </p>

หมายเลขบันทึก: 105969เขียนเมื่อ 24 มิถุนายน 2007 19:22 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 18:06 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (6)

ผมชอบมากเลยครับเพราะไม่น่าเชื่อว่าสุพรรณจะมีอะไรเก่าๆเเบบนี้หลงเหลืออยู่  ผมกับเพื่อนประทับใจมากๆครับ

สวัสดี Uten

  • ขอบคุณที่ไปเยี่ยมตลาดเก่าสามชุกมาแล้ว
  • ฝากบอกเพื่อน ๆ ของ Uten ด้วยว่า วันนี้ที่จังหวัดสุพรรณบุรี มีการรณรงค์ปรับปรุงตลาดเก่าเพื่อการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ขึ้นหลายแห่ง ได้แก่
  • ตลาดเก่าศรีประจันต์ บ้านเจ้าคุณฯ
  • ตลาดเก่าบ้านเก้าห้อง อ.บางปลาม้า
  • ตลาดเก่าวังหว้า

          ทุกสถานที่มีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันไปคนละอย่าง และก็มีจุดเด่นที่น่าศึกษามาก ครับ

หวัดดี ครับ พี่  ผมเบิ้ม เอกเทคโนฯ รุ่นเดียวกัน

ตอนนี้ ผมย้ายมาอยู่ที่ ม.มหาสารคาม 
ชอบสะสมของเก่าเหมือนกัน

พี่มีอะไรที่ซ้ำๆ ก็บริจาคให้ผมเก็บบ้างนะครับ

  คิดถึงพี่เสมอ

   เบิ้ม

สวัสดี อ.ก่อเกียรติ (เบิ้ม)

  • ห่างเหินกันไปนานมาก พี่ยังคิดถึงพวกเราทุกคน
  • ย้ายที่ทำงานใหม่ก็ไม่บอกกันบ้าง  โทรไปหาเลยไม่ได้พบ
  • ของเก่าที่น้องสะสมเป็นประเภทไหนล่ะ (อยู่นิ่งหรือเคลื่อนไหวได้)
  • ขอบคุณที่เข้ามาเยี่ยม  พี่ยังคิดถึงอาจารย์และพวกเราทุกคน

                                      ชำเลือง  มณีวงษ์

เก็บทุกอย่างครับพี่ ตู้ โต๊ะ เตียง เก้าอี้ กระโถน กระติก ไม้ขีด นาฬิกา ป้ายสังกะสี กระต่ายขูดมะพร้าว ของเล่น เห็นอะไรก็อยากเก็บ เก็บนิ่งเต็มบ้านแล้วครับ ตอนนี้เริ่มรกมาก พี่เจอเพื่อนๆ คนไหนบ้างไม๊ครับ ประทัย พี่อานนท์ เอษณะ จุลชัย จุรี จ๋า สุภักดิ์ หัวหน้า ป๋าสมเกียรติ ผมเจอแต่ สาโรจน์ ตอนนี้ไปเป็นรอง ผ.อ. ศูนย์เทคโนฯ ที่ธุรกิจบัณฑิตย์ สำหรับพี่ตอนนี้ระดับ 10 แล้วแน่เลย

อ.เบิ้ม

ได้เห็นข้อความ ทำให้นึกถึงบรรยากาศเก่า ๆ เมื่อสมัยที่เราเคยเรียนอยู่ร่วมห้องเดียวกัน แต่หน้าที่การงาน กาลเวลาทำให้พวกเราต้องแยกย้ายกันไปทำหน้าที่คนละส่วนหนึ่งของแผ่นดิน พี่ไม่ได้พบพวกเราเลย (เจอแต่สุภักดิ์)แม้แต่สุขเกษม คนที่สนิทกันมาก ๆ ตอนเรียนก็ไม่มีโอกาสได้พบหน้าหรือพูดคุยกันเลย

ดีใจที่ยังมี น้องเบิ้มกลับมารื้อฟื้นความทรงจำเก่า ๆ ทำให้พี่ได้เก็บเอามาคิดผ่อนคลายสมองที่ตึง ๆ จากการงานได้มาก

สำหรับพี่ได้แต่ตามเก็บศิลปะการแสดงเพลงพื้นบ้าน พี่เก็บเอาไว้ที่ตัวเอง ได้มากกว่า 20 อย่าง แต่ที่แม่น ๆ เล่นได้จริง ๆ ก็เพียง 19 อย่าง เช่น เพลงเรือ เพลงฉ่อย ลำตัด เพลงอีแซว เพลงเกี่ยวข้าว เพลงเต้นกำ เพลงขอทาน เพลงพวงาลัย เพลงแหล่ รานิเกริง เพลงระบำบ้านไร่ เพลงสงฟาง เพลงพานฟาง เสภา ทำขวัญนาค เพลงกล่อมเด็ก เพลงยั่ว เพลงชักกระดาน เพลงเหย่ย

พี่ยังนึกถึงพวกเรา ประทัย พี่อานนท์ เอษณะ จุลชัย จุรี จ๋า สุภักดิ์ (เจอที่สุพรรณฯ)สมเกียรติ สาโรจน์ และทุกคนเสมอ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท