คุณอำนวย : นักแก้ปัญหา

        ในการจัดกระบวนการเรียนรู้  ฟังดูเหมือนระราบรื่น ไม่มีปัญหาใดๆ ดูทุกสิ่งทุกอย่างสวยหรูไปหมด  แต่ในความเป็นจริงแล้วในความจริงแล้ว ยังมีอีกหลายๆสิ่ง หลายอย่างที่คุณอำนวยทั้งหลายต้องเผชิญ  และจำเป็นต้องแก้ไข ให้ทันท่วงที ให้กระบวนการดำเนินไปได้อย่างราบรื่น และบรรลุวัตถุประสงค์  ให้มากที่สุด  ทักษะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าจึงเป็นเรื่องจำเป็นอีกเรื่องหนึ่งครับ

        การที่จะแก้ปัญหาได้ดีนั้นคุณอำนวยต้อง “มีสติ” ครับ  คิดพินิจ พิเคราะห์  ตัดสินใจ  โดยให้เกิดผลกระทบต่อกระบวนการน้อยที่สุด คุณอำนวยต้องกล้าที่จะยิ้มรับปัญหา คิดซะว่า ปัญหาหรืออุปสรรค คือโอกาสการเรียนรู้ของเรา  จริงหรือไม่ก็ลองทบทวนดูนะครับ  สำหรับผมเอง เวลาเกิดปัญหา และแก้ไขผ่านไปแล้ว ผมจะทบทวนย้อยกลับไปดูว่ามันผ่านไปได้อย่างไร  แล้วเราได้บทเรียนอะไร จากเหตูการณ์นั้น แล้วจะจดบันทึกไว้ เพื่อเตือนความจำตัวเอง ว่า “คราวหน้าอย่าให้เกิดเหตูการณ์แบบนี้อีก หรือถ้าเกิดขึ้นมาจะแก้ไขอย่าง ไร”

       มีอยู่ครั้งหนึ่งครับ ผมรับหน้าที่เป็นผู้จัดโครงการ เพื่อพัฒนา คุณอำนวย โดยวันนั้น ตั้งหัวข้อการเรียนรู้ เรื่องการออกแบบกระบวนการ ซึ่งครั้งนั้นผมทำหน้าที่เป็นทั้งผู้เรียน ผู้ประสาน และ คุณอำนวยน้อย เพราะในครั้งนั้นเราเชิญวิทยากรภายนอกมาเป็น ผู้ถ่ายทอดวิทยายุทธ์ ครับ...ในการจัดกระบวนการผมก็คิดแล้วคิดอีก คุยกับวิทยากรหลายๆครั้งจนคิดว่าไม่มีเรื่องใดที่น่าจะเป็นปัญหาแล้ว..ครั้งนั้นเราจัด 2 วันครับ ไปนอกสถานที่ คือที่ จ.ระยอง วันที่จัดเป็นวัน พฤหัสฯ กับวันศุกร์  วันแรกผ่านไปได้ด้วยดีครับ เรียนกันแบบสนุกสนาน ทั้งผู้เรียน ผู้ถ่ายทอด ต่างก็มีความสุข เรียนกันแบบพุงกางเลยครับ เพราะเราไปเรียนกันในสวนผลไม้ เจ้าของสวนก้มีความสุขเพราะเราจ่ายแทบจะเหมาสวนเลยก็ว่าได้..

      แต่ปัญหามาเกิกขึ้นในวันที่ สองครับ ..เนื่องจากกำหนดการ จะออกเดินทางจากระยอง กลับ กรุงเทพ เวลา 16.00 น. เพราะตารางกิจกรรมได้วางไว้และแจ้งให้ผู้เรียนทุกคนได้ทราบกันหมดแล้ว..แต่ปรากฏว่ามีผุ้เรียน 2 คนครับ มาแจ้งผมว่าให้เปลี่ยนเวลาเดินทางกลับเป็นตอนเที่ยง เพราะจะต้องไปขึ้นเครื่องกลับ ภูเก็ต เวลา 18.00 น...เอาล่ะซิครับ แล้วมาแจ้งผมตอน 10 กว่าๆ จะขอรถจากกรุงเทพฯ ไปรับก็ไม่ทัน   จะเช่ารถให้กลับก็คงไม่สมเหตุสมผล (อธิบายเจ้านายลำบาก)   เนื้อหาส่วนที่เหลือก็เป็นส่วนสำคัญ  ที่หนักไปกว่านั้นก็คือพอทุกคนรู้ก็ เกิดอยากจะกลับเหมือนกันเพราะว่าเป็นวันศุกร์  กลัวรถติด..บางคนต้องกลับไปต่างจังหวัดต่ออีก ..ในช่วงนั้นผมก็ได้แต่นึกในใจว่า “ ทำไมน๊าทำไมไม่บอกเราแต่แรก”.. แต่ก็ไม่ได้บ่นออกมาให้ใครได้ยิน ก็นึกต่อว่าตัวเอง ว่า “ทำไมไม่นึกแต่แรกว่าวันศุกร์คนอื่นต้องกลับบ้านกัน เราทำไมต้องจัดวันศุกร์ ด้วยน่ะ” ผมบ่นใครไม่ได้ก็บ่นตัวเองนั่นแหละครับ...บ่นไปคิดไป .. ระหว่างนั้นผมก็พยายามถามหารายละเอียดกลุ่มผู้เรียน พูดคุยสอบถาม ถึงเวลาที่เหมาะสม ที่จะเดินทางกลับ เมื่อได้ข้อมูลเพียงพอต่อการตัดสินใจ ในใจผมคิดแล้วว่า คงต้องกลับตามที่ผู้เรียน ต้องการ เพราะถ้าไม่กลับ ขืนจัดต่อไปก็ไม่เกิดประโยชน์เพราะผู้เรียน ไม่มีสมาธิ หรือไม่มีใจต่อกระบวนการแล้ว ผมจึงได้คุยกับวิทยากร ที่มาถ่ายทอดความรู้ในครั้งนี้ ว่า ขอเดินทางกลับตอน 14.00 น. เพื่อเป็นการพบกันครึ่งทาง วิทยากรก็บอกผมว่า ..   “หากกลับเวลานั้นเนื้อหาก็คงสรุปไม่ทัน ไม่ครบตามหลักสูตรนะ”  ผมจึงบอกไปว่า “ส่วนที่เหลือเราจัดกระบวนการในรถได้มั๊ยครับ” ...อาจารย์ ก็ปิ๊งแว๊บ..ว่าป็นไปได้ น่าจะได้อีกบรรยากาศหนึ่ง...

      ท้ายที่สุดเราเดินทางกลับตอน 14.00 น.ครับ ทุกคนก็พอใจ และให้ความร่วมมือกับการเรียนรู้ที่เหลือ เป็นอย่างดี แม้จะเป็นบนรถบัสก็ตาม...และสุดท้ายทุกคนก็มีความสุขกับการเรียนในครั้งนั้น บรรยากาศในรถบัสก็เป็นการเรียนที่สนุกสนาน..ครับ..

      หลังจากกลับมาแล้วผมได้ส่ง E-Mail ขอโทษผู้เรียนทุกคน ถึงความลำบาก และทำให้ทุกคนไม่เกิดความกังวล แต่ผมก็ได้รับ E-Mail ตอบกลับ ซึ่งเป็นข้อความในเชิงบวก และขอบคุณการแก้ปัญหาในครั้งนั้น หลายคนบอกว่า  “ เขาได้เรียนรู้การเป็นคุณอำนวยที่ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางจากเหตุการณ์ในครั้งนั้น” ..การแก้ปัญหาในครั้งผลที่ได้รับอีกอย่างหนึ่งก็คือ “ทุกคนได้กลับไปทบทวนอารมณ์ตนเอง ที่แสดงออกมาในวันนั้น” ซึ่งเป็นผลที่ผมไม่ได้คาดหวังไว้ก่อน  หลายคนส่ง E-Mail กลับมาขอโทษ ที่เป็นต้นเหตุกระบวนการไม่ราบรื่น.. สำหรับผมก็..ได้ยิ้มๆครับ เพราะผลที่ได้บางเรื่องอยู่นอกเหนือความคาดหวัง..เหตุการณ์ทุกเหตูการณ์ สามารถสอนคนได้โดยไม่ต้องบอกกล่าวครับ..ขึ้นอยู่กับว่า “เราจะแก้ไขอย่างไร..ให้เกิดประโยชน์กับทุกฝ่ายๆ” โดยใจบริสุทธิ์ ไม่มี “อคติ” ครับผม.....ฉะนั้นการเป็นคุณอำนวย ..ต้องกล้าตัดสินใจ  หาทางออกกับปัญหาที่เกิดให้ได้ทันท่วงทีครับ..