พูดถึงเรื่องการจัดการความรู้ในสถานศึกษา แล้วอดพูดถึงปัจจัยด้านการขับเคลื่อนให้เกิดความสำเร็จของการจัดการความรู้ในสถานศึกษาหรือโรงเรียนไม่ได้ มีคนกล่าวไว้ว่า "ความสำเร็จของการจัดการความรู้อยู่กับทีมงาน แต่ความความล้มเหลวของการจัดการความรู้อยู่ที่ผู้บริหาร" จึงเห็นได้ว่าผู้บริหารสถานศึกษาที่จะนำกระบวนการจัดการความรู้มาขับเคลื่อนองค์กรนั้น ย่อมต้องเป็นผู้บริหารที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกล และที่สำคัญผมมองว่า ต้องใจกว้าง เปิดรับการเปลี่ยนแปลง ไม่ควรเป็นผู้บริหารประเภทชายขอบ รับรู้ ตระหนักในความสำคัญ พูดแต่ปาก ทำเป็นแฟชั่น แต่ไม่มีการสนับสนุนให้เกิดกระบวนการจัดการความรู้อย่างจริงจัง
ผู้บริหารสถานศึกษาของสถานศึกษาที่มีการจัดการความรู้เป็นวัฒนธรรมในการทำงาน ควรเป็นทั้งผู้นำและผู้บริหารไปในตัว ไม่ใช่ตระหนักเห็นความสำคัญ แล้วมอบให้บุคลากรทำ แล้วเป็นเพียงที่ปรึกษาเพียงอย่างเดียว สำเร็จหรือไม่ ไม่เกี่ยวเพราะไม่ได้ลงมือกระทำ สำเร็จชื่นชม ผิดพลาดให้เป็นเรื่องของการเรียนรู้ของบุคลากรไป ซึ่งการจัดการความรู้ควรเป็นเรื่องที่ผู้บริหารน่าจะเรียนรู้ร่วมกันกับบุคลากรจะดีกว่า
การจัดการความรู้ผู้บริหารน่าจะเป็นผู้นำธง และคัดสรรบุคลากรมาเป็นทีมงาน ในระยะแรกการจัดการความรู้จะถือว่าเป็นเรื่องใหญ่ ใหม่และยุ่งยากของบุคลากร เพราะยังไม่เป็นวัฒนธรรมการทำงานหรือการเรียนรู้ของบุคลากร ถ้าผู้บริหารไม่ลงมาสัมผัสกับการทำงานร่วมกับ บุคลากรก็เหมือนมีรถดี ราคาแพง แต่ไม่มีคนขับได้เช่นกัน ตรงนี้บทบาทของผู้บริหารของสถานศึกษาที่มีการจัดการความรู้ คงต้องเลือกบทบาทของตนเองว่าจะเป็น เล่าปี่หรือว่าจะเป็นขงเบ้ง
การคัดสรรทีมงานการจัดการความรู้ในสถานศึกษาก็เป็นส่วนที่สำคัญเช่นเดียวกันในการคัดเลือก ผู้บริหารนอกจากมีวิสัยทัศน์กว้างไกลแล้ว สายตาต้องเหมือนเหยี่ยวที่ต้องสอดส่องดูว่าในองค์กรมีบุคลากรท่านใดที่มีความรู้ ความสามารถ และมีความสนใจในเรื่องของการจัดการความรู้ ต้องมาด้วยความสมัครใจ และใจมุ่งมั่น มิใช่กะเกณฑ์กันมา ผู้บริหารต้องเพ็งพินิจ พิจารณาให้ดี เพราะความสำเร็จขึ้นอยู่กับทีมงาน และต้องไม่ลืมว่าการจัดการความรู้ไม่ใช่ทำเพราะเป็นหน้าที่
ที่สำคัญผู้บริหารควรรู้ด้วยเช่นเดียวกันว่า ความรู้หรือสิ่งใดเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องนำมาจัดการ มิใช่เอาทุกเรื่อง
วันนี้ขออนุญาตพูดถึงเฉพาะผู้บริหารองค์กรก่อน เพราะถือว่าเป็นกลไกสำคัญในการผลักดันการจัดการความรู้ให้เกิดขึ้นและสำเร็จได้โดยง่ายในสถานศึกษาหรือโรงเรียน คราวหน้าจะพูดถึงบุคลากรที่ควรเป็นทีมงานในการขับเคลื่อนการจัดการความรู้ในสถานศึกษาให้สำเร็จครับ และขอออกตัวก่อนนะครับว่าเป็นเพียงความคิดเห็นส่วนตัว อาจจะไม่เห็นด้วยหรือเห็นด้วยก็ขึ้นอยู่กับรูปแบบจำลองทางความคิดของแต่ละท่านครับ