๑๗๒.แล้วเด็กจะเชื่อมั่นสังคมมุ่งอิสรภาพแห่งปัญญาและมีเมตตาธรรมต่ออนุชนได้อย่างไร
ผมเพิ่งขึ้นไปเชียงใหม่และได้เห็นข่าวกีฬาสีของเด็กนักเรียนที่ได้ร่วมแต่งขบวนคล้ายกับทหารกองทัพนาซีของอดอล์ฟฮิตเลอร์ร่วมสวนสนาม ซึ่งก็ทราบกันดีว่าเป็นเวทีของเด็กๆเพื่อสร้างสีสัน แสดงออกทางความคิดริเริ่ม พัฒนาความเป็นตัวของตัวเอง และเรียนรู้เพื่อได้ประสบการณ์ตรงต่อสังคมตนเอง เป็นกระบวนการเรียนรู้ แต่การณ์กลับไม่แค่นั้น เพราะการแต่งขบวนถูกเผยแพร่ไปทั่วโลกและเกิดการประท้วงกดดัน กระทั่งโรงเรียนยอมรับความผิดพลาดและกล่าวขอโทษ ซึ่งเป็นที่ทราบกันทั่วไปแล้ว สื่อและกระแสสังคมทั้งไทยและทั่วโลกมุ่งโจมตีเด็กกับโรงเรียนว่าไม่รู้ประวัติศาสตร์และส่งเสริมเผด็จการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ ไม่พิจารณารูปแบบความมีอิสรภาพแสดงออกในพื้นที่เฉพาะ ไม่ถามความคิดเด็กและให้เด็กๆได้พูดเลยว่าแนวคิดเขาคืออะไร เด็กอยากสื่ออะไร เด็กอาจวิพากษ์เพื่อให้จิตใจใหม่แก่เผด็จการ ใส่ความอ่อนหวานให้สัญลักษณ์ความโหดร้ายในอดีต เชิดชูสตรีแกร่งในโลกยุคใหม่ฯลฯ เด็กๆอาจคิดต่างจากผู้คนและสื่อซึ่งติดภาพหลอนตนเองจากประวัติศาสตร์ก็ได้.