เรื่อง สุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุ เดี๋ยวนี้ ก็ต้องให้ความสำคัญกันแล้วนะคะ ดิฉันเอง ก็ได้มีโอกาสไปพูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์ที่ได้ไปรับรู้ รับทราบ ว่า ผู้สูงอายุมีการทำกิจกรรมอะไรกันบ้าง ใน ชมรมผู้สูงอายุ
โดยอ้างอิง สุขภาพผู้สูงอายุที่พึงประสงค์ ตามมาตรฐานผู้สูงอายุมีสุขภาพดี อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ นั่นก็คือ
- มีสุขภาพดี ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม
- มีฟันใช้เคี้ยวอาหารได้อย่างเหมาะสม
ตัววัดก็คือ การที่ผู้สูงอายุมีฟันตั้งแต่ 20 ซี่ ขึ้นไป หรือมีฟันคู่สบ 4 คู่ขึ้นไป ซึ่งจะส่งผลให้ผู้สูงอายุใช้ฟันเคี้ยวอาหารได้
- มีดัชนีมวลกาย หรือรอบเอว อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- มีการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- ความสารถช่วยเหลือตนเอง และผู้อื่นได้ตามอัตภาพ
สถานการณ์ปัจจุบันที่พบ จากการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพเมื่อปี 2550 โดยกรมอนามัย พบว่า
-
ประมาณครึ่งหนึ่ง (ร้อยละ 54.8) ของผู้สูงอายุมีฟันใช้งานได้ 20
-
และพบว่า ผู้สูงอายุมีฟันหลังใช้เคี้ยวอาหาร เฉลี่ย 3.27 คู่
-
ผู้สูงอายุมีการสูญเสียฟันไปแล้ว บางส่วน ร้อยละ 83.6
และมีผู้สูงอายุที่ไม่มีฟันเลย ร้อยละ 10.5
-
ผู้สูงอายุต้องการใส่ฟันเทียม 250,000 คน
-
และ พบว่า ผู้สูงอายุที่มีฟันมีโอกาสสูญเสียฟันเพิ่มขึ้น เนื่องจากผู้สูงอายุเกือบทุกคน เป็นโรคฟันผุ โรคปริทันต์ และมีร้อยละ 21 ที่มีรากฟันผุ
นั่นก็คือ ในเรื่องการบริการด้านทันตสาธารณสุขให้กับผู้สูงอายุ ก็คือ
-
การบริการที่ ผสมผสานทั้งการส่งเสริม ป้องกัน การรักษา และฟื้นฟูสภาพช่องปาก
-
บูรณาการงานส่งเสริมสุขภาพช่องปาก เข้ากับการส่งเสริมสุขภาพ
-
การบริการที่ครอบคลุมปัญหาสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุ
เป็นการดูแลเพื่อสุขภาพ และคุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุ
ปัญหาสุขภาพช่องปากที่พบในผู้สูงอายุ คือ
มีกิจกรรมที่จัดขึ้น เพื่อสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุในช่วงที่ผ่านมา โดยมุ่งให้ผู้สูงอายุมีฟันเคี้ยวอาหารได้อย่างเหมาะสม ก็คือ
-
กลุ่มที่มีการสูญเสียฟัน มีการให้บริการใส่ฟันเทียม
-
กลุ่มที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรค จะได้รับการบริการป้องกันโรคตามชุดสิทธิประโยชน์ทางทันตกรรม
-
กลุ่มผู้สูงอายุที่มีการรวมกลุ่ม มีการเพิ่มศักยภาพเพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถดูแลตนเองได้
สำหรับโครงการฟันเทียมพระราชทานและการส่งเสริมสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ ปี 2554 เป็นโครงการที่เข้าร่วมเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554 มีวัตถุประสงค์ใหญ่ๆ เพื่อจัดกิจกรรม 3 เรื่อง คือ
-
จัดบริการทันตสุขภาพ โดย ภาครัฐ เพื่อผู้สูงอายุที่สูญเสียฟัน ให้บริการใส่ฟันเทียมทั้งปาก ให้ผู้สูงอายุ 30,000 ราย รวมกับการทำรากฟันเทียม 3,000 ราย
-
การพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุ ด้านการดูแลสุขภาพช่องปาก
- จัดให้มีชมรมผู้สูงอายุที่จัดกิจกรรมด้านการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก 1 อำเภอ 1 ชมรม เป้าหมายทั่วประเทศประมาณ 840 ชมรม
- จัดตั้งศูนย์เรียนรู้ ด้านการดูแลสุขภาพช่องปากตนเอง ในชมรมผู้สูงอายุ 18 แห่ง
-
พัฒนาองค์ความรู้เทคโนโลยี โดยการจัดประชุมวิชาการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ประมาณเดือนพฤศจิกายน 2554
ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากในชมรมผู้สูงอายุ ที่มีการทำกันแล้ว ก็คือ
-
รวมกลุ่มแปรงฟันหลังอาหารกลางวัน หรือหลังทำกิจกรรม
-
จัดมุมความรู้ เรื่อง สุขภาพช่องปาก
-
สอน และฝึกปฏิบัติแปรงฟันให้กับลูกหลาน เด็กเล็ก นักเรียน เยาวชน ประชาชนทั่วไป รวมทั้งภิกษุ สามเณร
-
เยี่ยมผู้สูงอายุที่บ้าน สอน และแนะนำวิธีการดูแลสุขภาพช่องปาก
-
สร้างนวัตกรรม และใช้อุปกรณ์พื้นบ้านมาเสริม การทำความสะอาดช่องปาก
-
ตั้งกองทุนแปรงสีฟัน-ยาสีฟัน เพื่อสนับสนุนอุปกรณ์การทำความสะอาดช่องปาก
ตัวอย่างกิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ในชมรมผู้สูงอายุ