ดิฉันจำได้ว่า วันประกวด คุณลุงสุนทร มากับหลานชาย 1 คน ดูแลคุณตาไม่ห่างเลยละค่ะ

คุณลุงอายุ 80 ปี ฟัน มีฟัน 29 ซี่ เกิดที่จังหวัดนครปฐม บ้านเกิดอำเภอเมือง อยู่มาตั้งแต่เกิดละค่ะ อยู่บ้านเราเองค่ะ คุณลุงบอก

• อาหารการกิน แม่บ้านทำให้กิน ชอบทานปลา ผัก หลีกเลี่ยงสัตว์ปีก หมอบอกไม่ดีไม่ควร ไม่มีคุณประโยชน์ ผมไม่ชอบด้วย
• การดูแลสุขภาพช่องปาก ดูแลด้วยตนเอง แปรงฟันตอนตื่นนอน บ้วนปากหลังอาหารเป็นบางครั้ง ก่อนนอนต้องแปรงทุกวัน คือว่าช่วงระยะเวลากลางคืนที่เรานอนเศษอาหารหมักหมม จะบูดเน่าก็เลยจำเป็นต้องแปรง
• มีโรคประจำตัวอะไรบ้างนั้น ก็จะมี นอนโรงพยาบาลหลังเกษียณ เพราะว่าปวดท้องมาก เป็นต่อมลูกหมากโต หลังจากนั้นก็ไม่เคยเลย
• คติประจำใจ “ความคิดที่แจ่มใส ตั้งอยู่บนร่างกายที่สมบูรณ์”
• สอนลูกหลานมาตลอด แปรงฟันถูไปมา ... สมัยนี้ปัดขึ้นปัดลง (แสดงว่า ตามข่าวนะคะเนี่ยะ ว่า สมัยนี้เปลี่ยนไป ...) แปรงก่อนนอน + ตื่นนอน
• อาหารหลัก 3 มื้อ ... เปลี่ยนค่านิยมจากหมู เป็ด ไก่ มาเป็นปลา ผักแทน เน้นบอกลูกหลาน เพราะเขาชอบเล่นเทนนิส เป็นนักกีฬาต้องกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ จะเน้นอาหารปลาและผักมาก สังคมก็เบียร์นิดหน่อย ชอบผลไม้ เช่น มะละกอ ที่บ้านปลูกมะละกอไว้ ฝรั่ง น้อยหน่าที่บ้านก็ปลูก ไม้ผลน้ำท่วมไปหมด มะม่วง ขนุน น้อยหน่า
• พบหมอฟันปีละ บังเอิญเมื่อกันยายน รับแต่งตั้งเป็นประธานชมรมผู้สูงอายุ ระดับอำเภอ คุณหมอพูดถึงการเข้าประกวด และคุณสมบัติหรือเกณฑ์การประกวด ฟันผมไม่หัก แต่เหี้ยน (หรือฟันสึกจนเตี้ยละค่ะ ก็เป็นเรื่องที่พบประจำ เพราะ ฟันใช้มาตั้ง 80 ปี แล้วนี่เน๊าะ ...) ไปเพราะฟันมันคม
• การดูแลฟัน ... ผมบอกลูกหลานว่าใช้เกลือสตุ (เกลือแกง) วิธีการทำเกลือสตุเอาเกลือใส่หม้อดินแล้วตั้งไฟให้เกลอมันระเบิดแตกแปะๆ แล้วเอามาบดให้ละเอียด หรือปัจจุบันอาจใช้วิธีนึ่งเกลือก็ได้ สมัยก่อนกลิ่นและรสชาติเค็มน้อยลง น่าใช้ ... ผมทำแจกให้กับบรรดาลูกหลานได้ใช้กันเป็นประจำ
• วิธีแปรงก็แปรงเหมือนยาสีฟันธรรมดา รสชาติจะเค็มแต่น้อยเพราะเรามาทำให้เกลือมันสุกแล้ว มีกลิ่น ใช้เป็นประจำ ตอนนี้ก็ยังใช้อยู่
• ... แต่ถ้าบางครั้งเบื่อก็เปลี่ยนมาใช้ยาสีฟันบ้าง
• หมอแนะนำให้ใช้ยาสีฟันเซนโซดายน์ แต่แพง ฟันก็ไม่ปวด ไม่ผุ ไม่เป็นโรคเหงือก
• ... กลับไปบ้านแล้ว ก็จะปฏิบัติตามคำแนะนำของหมอ เราใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านอาจจะไม่ถูกหลักอนามัยของทางหมอ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน
• ... กับครอบครัว ก็จะทำยาสีฟันให้เขาและก็แนะนำเขา ยาสีฟันของตาหรือปู่ไม่ฟองไม่ฟู รสชาติไม่ดี แต่คุณสมบัติดี ลองใช้ดูจะได้ฟันไม่ปวดเหมือนตาเหมือนปู่
• ... กับชุมชน ผมคิดว่า ผมรับราชการเป็นครูก็จะบอกกับเด็กที่ปวดฟันว่าสาเหตุให้อ้าปากดูฟันสกปรก บางครั้งยังมีเศษอาหารติดอยู่ก็มี บอกเด็ก บอกพ่อแม่หลังจากมีการประชุมผู้ปกครอง ผมสอนมาหลายรุ่น สอนตั้งแต่รุ่นพ่อบอกกับลูกศิษย์ว่าเธอต้องแปรงฟัน และกวดขันลูกตัวเองให้มากๆ ลูกเธอปวดฟันมาบ่อยครั้งที่สุด ครูให้อ้าปากเศษอาหารยังคาปาก แสดงว่าพ่อแม่ไม่เอาใจใส่
• ตอนนี้เขามีประชาคมเดือนละ 1 ครั้ง ทุกวันที่ 10 ของเดือน มีปัญหาเรื่องนี้ก็สอดแทรกเข้าไปนิดๆ หน่อยๆ เราร่วมกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ก็ให้ความรู้แก่ประชาชน มามีปัญหาทุกเรื่องก็มาปรึกษาได้
• เป็นประธานชมรม มีอาคารอเนกประสงค์เราก็มาประชุมกัน เดือนจะเจอกันครั้งหนึ่ง ผมไม่มีเงินเดือน ทำแบบ อสม. ทำไปด้วยใจรัก
• ... ทานใดเล่าจะเท่ากับให้วิทยาทาน ...

รวมเรื่อง "10 ยอดฟันดี วัย 80 ปี" ปี 2550