เก็บตกเวทีการท่องเที่ยวโดยชุมชนแม่ฮ่องสอน

จากการพูดคุยพบว่าแม่ฮ่องสอนมีทุนเดิมอยู่ 4 เรื่องใหญ่ๆ  คือ

1)  งานวิจัย   ในภาพงานวิจัยมีอยู่ 3 เส้นทางที่แม่ฮ่องสอนได้เดินไว้ คือ  งานของ BRT งานของ สกว. นอกจากนี้ก็เป็นเวทีทางวิชาการ 6 ครั้ง  ทั้งหมดเป็นความพยายามที่จะจัดการเรื่องการท่องเที่ยว ซึ่งเป็นมุมมองของคนข้างนอกที่มองเข้ามาเป็นส่วนใหญ่ประกอบกับมีมุมมองของคนข้างในมองออกไปบ้างแต่ยังไม่มากเท่าไหร่   คำถามที่น่าคิดต่อคือ

•  ข้อมูลเพียงพอหรือยัง? ต่อกระบวนทัศน์ในการปรับเปลี่ยนในการทำงานร่วมกันของผู้เกี่ยวข้อง
• งานวิจัยนำไปสู่การแก้ไขปัญหาหรือยัง? ซึ่งอาจจะมีตัวอย่างบางพื้นที่บ้างแล้วเช่นที่ห้วยฮี้ 
•  ทำให้รู้ตัวเองมากน้อยเท่าใดแล้ว?  ว่าถ้าจะเดินต่อจะเดินอย่างไรดี ใครจะเป็นภาคีร่วมเดิน
• โจทย์วิจัยที่ผ่านมา และที่พูดคุยกันอยู่ จะต้องเพิ่มเข้ามาหรือไม่? ถ้าต้องเพิ่ม สกว.ยินดีให้การสนับสนุน

2)  งานพัฒนา 

พบว่ามีงานพัฒนาในเรื่องของการทท่องเที่ยว หรือที่เรียกว่า Actor (ผู้กระทำ) มีอยู่ 3 กลุ่มหลัก กับอีก 1 แผนยุทธศาสตร์  คือ  NGOs  หน่วยงานภาครัฐ องค์กรชาวบ้าน ซึ่งกลุ่มเหล่านี้พยายามที่จะแสวงหาแหล่งท่องเที่ยวว่าอยู่ตรงไหนบ้าง และแสวงหาความร่วมมือด้วย

3)  กลไกการจัดการ  มีอยู่ 4 ส่วนใหญ่ๆ ที่มาดำเนินงาน คือ ส่วนราชการ ภาควิชาการ นักธุรกิจ องค์กรชาวบ้าน  แต่คำถามว่า ถ้าจะเคลื่อนงานต่อในอนาคต กลุ่มเหล่านี้จะต้องมาปรับกระบวนทัศน์กันใหม่หรือไม่ เพื่อให้เกิดการทำงานที่เหมาะสม กลไกเหล่านี้จะมีการปรับตัวอย่างไรเพื่อให้เกิดการเคลื่อนตัว

4)  ตลาด  มี 3 กลุ่มหลักๆที่จัดการด้านการตลาดอยู่ คือ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย(ททท.) , ภาคธุรกิจ และ กลุ่มองค์กรพัฒนาเอกชน หรือ NGOs   โดยตลาดที่เกิดขึ้นอาจจะจำแนกได้เป็น 3 ระบบ คือ

• ตลาดในแนวนอน  คือ การต่อกันแค่คนสองคน หรือกลุ่มสองกลุ่ม
• ตลาดในแนวตั้ง  คือ ไม่ต้องต่อใครเลย ตั้งบริษัทขึ้นเองแล้วก็ทำโปรแกรมออกไปเสนอกับนักท่องเที่ยวโดยตรง
• ตลาดแบบเครือข่าย  เป็นการจัดการร่วมกันระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย มีการแบ่งปันผลประโยชน์ที่เท่าเทียม ซึ่งคิดว่าในปัจจุบันยังเกิดน้อยมาก

  <p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt 72pt; text-align: justify" class="MsoBodyText"></p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt 72pt; text-align: justify" class="MsoBodyText">คำถามคือว่า แนวทางในการที่จะขยับเข้าสู่ระบบตลาดแบบเครือข่ายภายใต้ทุนเดิมที่มีอยู่จะเป็นไปได้หรือไม่?</p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt 72pt; text-align: justify" class="MsoBodyText"></p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt 72pt; text-align: justify" class="MsoBodyText"></p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt 72pt; text-align: justify" class="MsoBodyText">อีกประเด็นหนึ่งที่มีการพูดคุยกันคือเหมือนกับว่าขณะนี้แม่ฮ่องสอนกำลังจะใช้เรื่องของการท่องเที่ยวโดยชุมชน หรือการท่องเที่ยวเชิงนิเวศนี้ เป็นเครื่องมือที่จะนำไปสู่การจัดการหรือการพัฒนาในเรื่องอื่นๆ  ซึ่งถ้ามองตามภาพปรากฏการณ์ที่รวบรวมจากการพูดคุยพบว่า มีเป้าหมายของการใช้การท่องเที่ยวโดยชุมชนนำไปสู่การจัดการใน 6 เรื่องหลักๆ คือ</p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt 72pt; text-align: justify" class="MsoBodyText"></p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt 72pt; text-align: justify" class="MsoBodyText"></p><ul>

</ul>เพียงแต่ว่าจะทำอย่างไรที่จะทำให้แนวคิดหรือการยอมรับตรงนี้นำไปสู่ผลการปฏิบัติได้อย่างชัดเจนว่าเมืองแม่ฮ่องสอนน่าจะต้องเป็นเมืองที่มีลักษณะเป็นเมืองนิเวศ ที่จะใช้ทั้งในแง่ของการศึกษาก็ดี หรืออื่นๆที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ในการที่จะจัดให้เป็นอย่างนั้นได้ภาครัฐทั้งในระดับท้องถิ่นไปจนถึงระดับประเทศจะต้องเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดให้ชัดเจนถึงแนวทางการพัฒนาจังหวัดแม่ฮ่องสอน ซึ่งจะทำให้การพัฒนามันไปในแนวทางเดียวกัน