โครงการนักสำรวจแห่งท้องทุ่ง กาฝาก : มัจจุราชเลือดเย็นจริงหรือ?
บันทึกโดย ครูทวีศักดิ์ ภู่ชัย
. โครงการนักสำรวจแห่งท้องทุ่ง เป็นโครงการหนึ่งที่นักเรียนโรงเรียนอนุราชประสิทธิ์หลายคนให้ความสนใจ โดยหัวข้อ กาฝาก : มัจจุราชเลือดเย็นจริงหรือ? เป็นการดำเนินกิจกรรมศึกษาสิ่งแวดล้อมรอบตัวที่ได้มุ่งประเด็นความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต แม้ว่าบริบทของโรงเรียนนั้นเป็นชุมชนเมือง ธรรมชาติไม่ได้มีความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตมากมายในสายตาคนทั่วไป แต่ด้วยความเชื่อมั่นของคณะครูและนักเรียนที่ว่ากระบวนการสิ่งแวดล้อมศึกษาน่าจะก่อให้เกิดประโยชน์ต่อโรงเรียนและชุมชน ด้วยบริบทและภูมิรู้ที่มี โครงการนักสำรวจแห่งท้องทุ่งในครั้งนี้จึงประสบความสำเร็จได้ดีในระดับหนึ่ง
. ในการดำเนินโครงการที่มีระยะเวลาในการทำกิจกรรมอย่างยาวนานหลายเดือน จำเป็นต้องใช้ความพยายามอย่างมากที่จะนำพา “ทีม” ให้ก้าวเดินไปยังจุดหมายปลายทาง การใช้เวลานอกเหนือจากเวลาเรียน และความสม่ำเสมอของครูและนักเรียนเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง และเป็นปัจจัยสำคัญที่จะกลายเป็นความสำเร็จหรืออุปสรรคของงาน กิจกรรมในขั้นการค้นหา สิ่งที่เกิดขึ้นในการทำกิจกรรมเริ่มจากการพูดคุย แลกเปลี่ยนทัศนคติระหว่างครูและนักเรียน เพื่อให้เกิดการยอมรับซึ่งกันและกัน เป็นจุดเริ่มที่สำคัญที่จะนำไปสู่การเรียนรู้และเข้าใจความสามารถของตนเองและเพื่อน จนนำไปสู่การแบ่งหน้าที่ที่ตนเองจะรับผิดชอบได้และทำงานต่างๆด้วยความเต็มใจ เพราะการศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพนั้นหัวใจสำคัญศึกษาค้นคว้าข้อมูลประกอบกับสิ่งที่สังเกตได้จากสิ่งแวดล้อม การได้ข้อค้นพบใหม่จะเกิดได้เมื่อทุกคนร่วมใจและส่งต่อข้อมูลกันได้อย่างเป็นระบบ แน่นอนว่านักเรียนมีความสามารถระดับหนึ่ง ครูจึงไม่ใช่แค่ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาเท่านั้น แต่ต้องช่วยพิจารณาและตรวจทานความถูกต้องของข้อมูล ลงสังเกตุและบันทึกข้อมูลคู่ขนานไปกับนักเรียนทุกครั้งในขั้นการสำรวจ ทั้งนี้เพื่อให้นักเรียนมีความมั่นใจและพัฒนาทักษะของตนเองเมื่อได้นำข้อมูลมาอภิปรายหลังจากลงสำรวจ ซึ่งผลพลอยได้คือความผูกพันระหว่างครูและนักเรียนที่ประเมินค่ามิได้ เพราะนักเรียนเกิดความภาคภูมิใจและตระหนักว่างานของพวกเขานั้นสำคัญ ครูไม่ทอดทิ้งพวกเขา ซึ่งนำไปสู่ผลสำเร็จในขั้นการอนุรักษ์และขั้นการแบ่งปันผลการศึกษา ตามศักยภาพและบริบทของพวกเขาเหล่านั้นอย่างง่ายดาย
. ทีม กาฝาก มัจจุราชเลือดเย็น จริงหรือ? ของโรงเรียนอนุราชประสิทธิ์ ได้ศึกษาสิ่งที่คนส่วนใหญ่คิดว่าเป็นสิ่งที่น่ารังเกียจและเป็นภัยต่อสิ่งมีชีวิตทั้งหลาย เพื่อตอบข้อสงสัยเหล่านั้นว่า จริงหรือ? ผลที่เกิดขึ้นกับทีม คือ ข้อค้นพบที่สำคัญในการบ่งบอกความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตที่ กาฝาก ได้ร้อยโยงเป็นสายใยเข้าไว้ด้วยกัน หากไม่มีกาฝาก แน่นอนว่าสิ่งมีชีวิตเหล่านั้นย่อมปรับตัวได้ แต่หากมีกาฝากสายใยอันงดงามที่พวกเราค้นพบนั้นจะบังเกิดขึ้น และเมื่อเรามองให้ลึกเราอาจจะได้แนวคิด วิธีการ หรือทฤษฏีบางอย่างที่เป็นประโยชน์ต่อพวกเราในอนาคตก็เป็นได้
. กลุ่มนักสำรวจอนุราช : https://www.facebook.com/groups/243869368971516
. เว็บไซต์ กาฝาก มัจจุราชเลือดเย็น…จริงหรือ? : http://parasiteplant.wordpress.com/
. ป.ล. บันทึกนี้เป็นต้นฉบับ ที่เขียนเพราะมีการร้องขอจากทางเจ้าหน้าที่โครงการเพื่อประโยชน์ต่อการทำคู่มือหลักสูตรฯ เผยแพร่สู่ครูทั่วประเทศ หวังว่าจะเกิดประโยชน์ต่อส่วนรวมบ้างไม่มากก็น้อย
...น่าสนใจนะคะเป็นโครงการหรือโครงงานค่ะ ....
มีประโยชน์มากเลยครับ
น่าสนใจมากๆ
รออ่านแบับเต็มครับ
เอามาฝากด้วย
รวบบันทึก
ค่ายอนุรักษ์ :เรารักเกาะช้าง(1) ค่ายอนุรักษ์ :เรารักเกาะช้าง(2) ค่ายเรารักษ์เกาะช้าง(3) ค่ายเรารักษ์เกาะช้าง (4 ) โครงการค่ายเรารักษ์เกาะช้าง(5) โครงการค่ายเรารักษ์เกาะช้าง(5.1) โครงการค่ายเรารักษ์เกาะช้าง(6)
โครงการค่ายเรารักษ์เกาะช้าง(7) อุทยานแมลงเฉลิมพระเกียรติและมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน (ตอนจบ) เย้ๆๆ
มีประโยชน์มากๆ ค่ะ ขอบคุณนะคะ
การยอมรับกันและกันระหว่างครูกับนักเรียน คือปัจจัยความสำเร็จที่หนุนนำให้กระบวนการเรียนรู้มีพลังและขับเคลื่อนได้อย่างน่าคิด...
ชื่นชม ครับ