ขอบคุณอาจารย์ป๊อบมากที่ถามปุ๊บตอบปั๊บทั้งทางอีเมล์และ G2K ผมขอแลกเปลี่ยนทาง g2k แล้วกันนะครับ เผื่อมีผู้รู้ ผู้มีประสบการณ์ หรือผู้สนใจเรื่องนี้ได้มีส่วนร่วมใส่ (input) ประสบการณ์ ความรู้ ความคิด ความเห็น ด้วย (ไม่มีก็ไม่เป็นไร เสวนากัน ๒ คน)

จุดมุ่งหมายของกิจกรรมที่ผมต้องการ คือ ให้นักศึกษา "เห็น" ภาพของตัวเองตามความเป็นจริง (ไม่บิดเบี้ยว เมื่อเริ่มต้นจากความเป็นจริงได้ก็สามารถกำหนดแนวทางพัฒนาตนเอง ด้วยตนเองได้ต่อไปถูกต้อง

บันทึก อ.อาลัม วันนี้เรื่อง ภาพนึกอย่าคิดว่าไม่สำคัญ ข้อความในบันทึกของท่านตอนหนึ่งโดนใจผมมาก และใช้ตอบคำถามอาจารย์ป๊อปได้เลยว่าผมต้องการอะไร ขออนุญาต quote ข้อความตอนนั้นมาดังนี้ครับ

"...หาก"ภาพนึก"ต่อตัวเราเองเป็นภาพนึกที่ี่"มองเห็นตัวเอง" อย่างที่มันเป็นอยู่จริง จะดีมากครับ เพราะจะทำให้เราพบและเห็น "จุดเด่น" และ "จุดด้อย" ของตนเอง ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการ "พัฒนาตนเอง" ครับ   ในทางตรงกันข้าม หากเรามีภาพนึกที่มองเห็นตนเอง บิดเบี้ยวไปจากที่มันเป็นอยู่จริงไม่ว่ามัน (ภาพนึกนั้น)จะโน้มไปในทางบวกหรือลบก็ตาม เราก็จะเสีย โอกาสสำหรับการพัฒนาตนเองไปอย่างน่าเสียดาย..."  

หมายเหตุ - ที่ทำไฮไลท์สีแดงนั้น ผมทำเองครับ 

ข้อความนี้อธิบายสิ่งที่ผมต้องการได้เลย ซึ่งผมได้ถามความเห็นท่านในบันทึกนั้นไป ๒ ข้อ คือ

1. เราจะรู้ได้ "อย่างไร" (how) ครับว่า ภาพที่เราเห็นตัวเราเอง มั่นใจว่าเป็นภาพตัวเราจริงๆ ในสายตาคนอื่นๆ ด้วยนี้ เป็นภาพเดียวกับที่คนอื่นเห็นเราจริงๆ
2. ภาพที่คนรอบข้างเห็นเราเหมือนๆ กันหลายคน ที่เราเพิ่งพบ(เมื่อทุกคนบอก)ว่าเป็นคนละภาพกับที่เราเห็นตัวเองมาตลอด (ถึงกับอุทานว่า เอ๊ะ ภาพเราที่คนอื่นเห็นไม่ใช่ที่เราคิดว่าทุกคนเห็นเราหรือนี่) เราจะเชื่อคนรอบข้างหรือเชื่อตัวเองต่อไปดี ภาพไหนจริงกว่ากันครับ

ผมรู้ว่าการตอบคำถาม how-to ยากกว่า what  เคยถามผู้ที่ปฏิบัติธรรมในวัดว่า ในคำสอนของพุทธศาสนามีอะไรที่พูดถึงประเภทคนบ้างหรือไม่ เขาบอกว่าน่าจะเป็น "จริต ๖" เขาเองก็อธิบายไม่ได้ ผมก็ยังไม่ได้ไปค้นคว้าต่อว่าหมายถึงอะไร 

จะได้ 

ขอต่ออีกนิดครับ ยังพิมพ์ไม่ทันเสร็จ มันบันทึกเอง (ไม่ทราบว่า อ.จันทวรรณ ตั้งโปรแกรมจับเวลาให้บันทึกเองหรือผมไปกดโดนปุ่มอะไรเข้า)

ที่จะต่อที่คิดไว้แล้วอยากเขียนให้จบมีอีก ๒ จุด ครับคือ

1. อยากบอกว่ากิจกรรมที่ขอคำแนะนำนี้ เป็นกิจกรรมสำหรับคนปกติในสังคมครับ ไม่ใช่ผู้มีอาการทางกายหรือทางจิต (ไม่มีพยาธิสภาพ)
2. อยากยกตัวอย่างว่า ผมเพิ่งพบไม่นานมานี้ว่า ตัวเองเป็น คนประเภทจับจด คือ ชอบริเริ่มทำโน่นทำนี่ สนุกกับการได้เริ่ม แต่มักทำไม่เสร็จสักเรื่อง มีอะไรมากระตุ้นก็สนใจไปเรื่อย (ลูกสาวผมเป็นคนหนึ่งที่กระตุ้นให้ผมคิดเรื่องนี้โดยไม่ได้ตั้งใจ ด้วยการบอกผมว่า ป่าป๊าชอบพูดคำว่า "สนใจ") คนรอบข้างในครอบครัวในที่ทำงานก็เห็นด้วยกับผมว่า ที่ผมเข้าใจตัวเองนี้ไม่พลาดแน่ ที่ผ่านมาไม่มีกล้าบอก แต่พอวันหนึ่งเราพูดขึ้นมาเอง ทุกคนช่วยกัน "รุม" เลย ข้อมูลย้อนหลังกี่ปีก็บอกเราหมด เพื่อบอกเราว่า "ภาพนึก" (ใช้คำ อ.อาลัม) ที่ผมเห็นตัวผมเองเป็นภาพเดียวกับที่คนรอบข้างเห็น ผมก็เลยสร้างคำขวัญประจำตัวให้ตัวเอง เขียนติดไว้บนผนังบ้านว่า "จงทำให้เสร็จทีละอย่างด้วยใจจดจ่อ" เป็นคำขวัญประจำตัวที่คิดเอง และต้องพยายามทำเอง ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย จนถึงวันนี้ก็ดีขึ้นหน่อย แต่ยังต้องพยายามต่อไป บอกตัวเองว่า "ถ้าเอ็งไม่ทำ เอ็งก็พัฒนาตัวเองไม่ได้"

ผมอยากจัดกิจกรรมให้นักศึกษามาถึงจุดที่แต่ละคนพบภาพจริงของตัวเอง (ซ้อนกับที่คนใกล้ชิดเห็นแล้วเป็นภาพเดียวกัน - เป็นภาพจริง หรือ "ความจริง" ที่ไม่ใช่ "มายาภาพ") ให้เขาสามารถตั้งเป้าหมาย สร้างคำขวัญ สร้างแนวทางในการพัฒนาตัวเองได้จากความจริงเกี่ยวกับตัวเองที่ค้นพบ

วิธีการที่ผมเห็นเลาๆ ก็คือ แต่ละคนทั้งต้องมองตัวเอง และทั้งเพื่อนช่วยกันมอง(peer-to-peer) อย่างจริงใจต่อกันที่สุด โดยผมเกรงว่าเรื่องแบบนี้เป็นเรื่องอ่อนไหวมากในกิจกรรมกลุ่ม ผมเองก็ไม่มี know-how ในการทำให้คนกล้าเปิดใจพูดถึงตัวเอง พูดถึงคนอื่นต่อหน้าอย่างที่ใจคิดจริงๆ และผมก็ไม่แน่ใจว่าสามารถเป็น "คุณเอื้อ" ที่เก่งในการคุมสถานการณ์ไม่ให้คนหมางใจกัน หรือลุกขึ้นมาวางมวยกันได้หรือไม่

ซึ่งผมคิดว่าต้องอาศัยความรู้และประสบการณ์ของผู้ที่ทำงานด้านจิตวิทยามา ผมคิดถูกหรือเปล่าครับ

ผมได้ลองอธิบาย program ที่อาจารย์สุรเชษฐ์ต้องการไว้ในบล็อกเรื่อง Self-efficacy ครับ น่าจะเป็นประโยชน์ในการปรับใช้ในกิจกรรมนักศึกษาของอาจารย์นะครับ

อาจารย์ลองพิจารณาเนื้อหาจากบันทึกล่าสุดของผมนะครับ
http://gotoknow.org/blog/otpop/91854

ขอบคุณสำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ครับ

สวัสดีค่ะ

ผ่านมาเห็นบันทึกนี้ มีกิจกรรมละครบำบัด หรือ Drama Therapy ที่น่าจะเข้าข่ายสิ่งที่คุณสุรเชษฐกำลังสนใจหาคำตอบค่ะ

The use of dramatic process and theater as a therapuetic intervention began with Psychodrama. The field has expanded to allow many forms of theatrical interventions as therapy including role-play, theater games, group-dynamic games, mime, puppetry, and other improvisational techniques. Often, drama therapy is utilized to help a client:

• Solve a problem
• Achieve a catharsis
• Delve into truths about self
• Understand the meaning of personally resonate images
• Explore and transcend unhealthy patterns of interaction

Drama therapy is extremely varied in its use, based on the practitioner, the setting and the client. From fully-fledged performances to empty chair role-play, the sessions may involve many variables including the use of a troupe of actors.

ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่นี่นะคะ http://www.artsintherapy.com/whatis.asp?id=228

เพราะมีอีเมลผู้เชี่ยวชาญมากมาย หากสนใจหาคำตอบต่อไปค่ะ

น่าสนใจครับ

ขอบคุณมากครับคุณ pinkyannie

pinkyannie เมื่อ ส. 28 เม.ย. 2550 @ 03:26 (240891)

ขอบคุณมากครับ เคยได้ยิน music therapy เพิ่มทราบว่ามี drama therapy ด้วย จะคลิกเข้าไปดูครับ

ผมกำลังจะใช้ Drama therapy กับคนไข้วัยรุ่นซึมเศร้าในศุกร์นี้ครับ

ขอบคุณ อ.สุรเชษฐ์ และคุณ pinkyannie ครับ

พอดีสนใจเรื่อง drama therapy ค่ะ เลยลองหาข้อมูล แล้วก็ได้มาพบกับอาจารย์พอดี เลยมีข้อคำถามอยากให้อาจารย์แนะนำค่ะว่า ในระดับปริญญาเอกในสาขานี้มีที่ใดเปิดสอนไม๊ค่ะ แล้วถ้าหากดิฉันจบตรีจิตวิทยา และโทจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ แต่สนใจด้านนี้จะผ่านเกินการคัดเลือกไม๊ แต่มีportเกี่ยวกับการแสดงละครเวทีค่อนข้างเยอะพอสมควรค่ะ และอยากเป็นอาจารย์ด้านจิตวิทยานี้มาก ถ้าหากอาจารย์จะกรุณา ช่วยตอบด้วยนะคะ ขอบพระคุณค่ะ

ปล. จะติดตามอ่านข้อมูลดีๆของอาจารย์ต่อไปค่ะ

ขอบคุณครับคุณรดา

เสียดายที่ภาควิชาของผมกำลังรับสมัครอาจารย์ใหม่ จบโทสาขาใดก็ได้ แต่ต้องจบตรีกิจกรรมบำบัด เพราะเป็นอาจารย์ที่ต้องสอนและทำวิจัยทางกิจกรรมบำบัด ม. มหิดล

เท่าที่ทราบ drama therapy เป็นเทคนิคหนึ่งที่นำมาใช้รักษาผู้ป่วยทางคลินิก แต่ไม่ค่อยมีงานวิจัยมากนักในระดับ ป. เอก

ผมแนะนำให้คุณรดาลองศึกษาข้อมูลเรียน ป. เอก ทางจิตวิทยา หรือ สาขาอื่นๆ ที่เป็นการประยุกต์จิตวิทยา หรือ จิตสังคมขององค์กร จากนั้นลองนำเทคนิคนี้ไปทำวิจัยต่อ หากมีโอกาสให้ผมช่วยแนะนำด้านงานวิจัย ผมยินดีครับ [email protected]