เกราะป้องกัน มหัศจรรย์ของเท้า
ในยามที่สุขภาพกายและใจแข็งแรง อยู่ในภาวะที่สมดุลย์ อย่างตอนที่เราได้ไปเที่ยวในที่ที่ใจเราอยากไป สุขภาพทุกอย่างในร่างกายดูจะไม่มีการขัดขวางให้เกิดปัญหา ต้องบอกว่าจิตเป็นใหญ่เหนือกาย สามารถสร้างเกราะป้องกันหลายๆ ระบบให้กับร่างกายได้อย่างมหัศจรรย์
ผู้เป็นเบาหวานรายนี้ของดิฉันเป็นชายอายุประมาณ 50 ปี ครั้งแรกใช้บริการคลินิกเท้าเรื่องเล็บเท้าขบเป็นหนอง บอกตัดเล็บเองจะเลือดออกทุกครั้ง เราก็แนะนำวิธีการดูแลการตัดเล็บ การดูแลผิวเท้า และปรับแต่งเล็บให้ พร้อมทั้งบอกถึงวิธีการเลือกรองเท้าให้เหมาะกับสภาพโครงสร้างของเล็บ การลงน้ำหนักเท้า จนเขาสามารถดูแลตนเองได้ ไม่ได้มา FU ประมาณ 1 ปี จนเมื่อวานนี้ เขาเดินมาทักดิฉันว่า "เล็บผมแย่ เจ็บบวมที่นิ้วหัวแม่เท้าซ้ายมากกว่าขวา เดินขาลากมาให้ช่วยดูแล หลังจากได้ตรวจสภาพเท้าจึงพบว่า สภาพเล็บแข็งหนา ม้วนกดมากกว่าเดิม เกิดหนังหนาที่เท้าหลายจุด เท้าเย็นและผิวแห้งมาก เขาบอกว่ามัวแต่ทำงานและต้องเดินทางจึงไม่ค่อยดูแลเลย ดิฉันจึงแนะนำเขาก่อนที่จะแก้ไขให้ว่า...
"เท้า...ของพวกเราแต่ละคนจะมีเกราะป้องกันที่ติดตัวมาแต่กำเนิด คือผิวหนังและเยื่อบุต่างๆ ซึ่งจะมีคุณสมบัติเฉพาะตัวในการกำจัดสิ่งแปลกปลอม หรืออาจเป็นจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรคติดเชื้อตัวเล็กๆ ที่อยู่บนเท้าของเราที่มองด้วยตาเปล่าไม่เห็น เราเรียกว่า "เชื้อโรค" ให้ออกไปจากผิวเท้าของเรา แต่การเป็นเบาหวานของคุณมันจะทำให้ระบบการดูแลภูมิคุ้มกันแต่กำเนิดที่ผิวหนังและหลอดเลือดเสียลงไป จากภาวะหลอดเลือดและระบบประสาทส่วนปลายเสื่อมลง ทำให้ผิวเท้า เล็บของคุณเปลี่ยนไปในทางไม่ดี รูปเล็บที่ขบอยู่เก่าแบบบางๆ จึงกลายเป็นเล็บขบหนาเพิ่มแรงกดที่ข้างๆ และหน้าเล็บ เป็นปัจจัยอันตรายที่ 1 ปัจจัยอันตรายที่ 2 คือ ผิวแห้งขึ้น ทำให้หนังหนามาหาจากการที่เท้าต้องเดิน มีการเสียดสีกันกับตัวรองเท้า
เชื้อโรคจะไม่สามารถบุกรุกล่วงล้ำผิวหนังที่ปกติ ไม่มีบาดแผล อีกทั้งกรดไขมันที่ผลิตออกมาจากต่อมไขมันที่ผิวหนัง ได้แก่ Lactic acid และ Fatty acid จะช่วยยับยั้งและทำลายเชื้อโรค หากผิวหนังแข็ง ไม่หยืดยุ่น กรดไขมันจะน้อย แรงกดจากเล็บที่กระทำต่อผิวหนังแข็งจะมากขึ้น ทำให้ผิวชั้นนอกเปิดออก ให้เชื้อโรคเข้ามาในบ้าน แบ่งตัวเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วกว่าคนปกติ เพราะคุณมีแหล่งอาหารที่สมบูรณ์คือน้ำตาลอันโอชะมหาศาล ซึ่งเชื้อโรคทุกชนิดโปรดปรานเชียวแหละ ทำให้เกิดการอักเสบเป็นหนองได้เร็วและง่ายกว่าปกติ แต่หากเป็นแผลเล็กๆ BS คุณอยู่ในเกณฑ์ดี เชื้อโรคจะโตช้า ระบบภูมิคุ้มกันแต่กำเนิดจะกำจัดเชื้อออกไปได้ เพียงคุณช่วยล้างแผลให้สะดวกอย่าให้เชื้อโรคตัวใหม่เข้ามาในบ้านเพิ่ม แต่ถ้าคุณละเลยหรือดูแลผิดวิธี แผลจะกว้างขึ้นเกินกำลังที่ภูมิคุ้มกันจะจัดการไหว เชื้อโรคจะแทรกซึมเข้ามาในระบบเลือด ถึงโกดังเก็บอาหารของคุณ เชื้อโรคจะเติบโตอย่างมหาศาล จะทำให้คุณมีไข้ น้ำตาลต่ำ หรือเป็นสาเหตุให้ช็อค เสียชีวิตได้"
จากนั้นเราก็เริ่มการตัดเล็บ ดิฉันตัดมุมเล็บที่กิดให้โค้ง และตะไบเล็บที่หนาให้บางลง พร้อมทั้งเล็มหนังแข็งรอบๆ ขอบด้านในเล็บออก แบบไม่ให้มีแผล ขณะเช็ดล้างเล็บที่บวม จะไม่ขัดเล็บ ผู้ป่วยจะเจ็บเวลาตะไบข้างเล็บ จึงทำให้ทำได้แค่ 50% เพื่อลดแรงกดให้แก่เนื้อข้างๆ เล็บ เหตุผลก็เพื่อให้การยุบอักเสบบวมลงก่อน พร้อมทั้งแนะนำให้ดูแลผิวเท้า ทำความสะอาดเล็บ ป้าย betadine อย่าเพิ่มโดนน้ำ 2-3 วัน ให้สวมถุงเท้าลดแรงกดที่นิ้วเท้าร่วมด้วย และก่อนกลับให้ผู้ป่วยลงมาเดิน สอบถามความพอใจ เขาบอกว่าดีขึ้น รู้สึกขอบคุณที่ช่วยแก้ไขให้ ดิฉันนัด 2 สัปดาห์ ถ้าดีขึ้นให้กลับมาตะไบข้างเล็บด้านในก่อนที่มันจะกดเนื้อ
เท้าเบาหวาน...มักจะขี้น้อยใจ งอแง และดื้อเสมอ ต้องการการเอาใจใส่ ก็อยากให้คนเป็นเบาหวานทุกคนแค่มีใจให้เท้าหน่อย เพียงแต่สั่งจิตเล็กน้อยให้มาดูแลผิวเท้าทั้ง 2 ระบบคือ ... จากภายใน ดูแล BS นวดเท้า ทาโลชั่น บริหารเท้า ...ภายนอก สวมถุงเท้า เลือกรองเท้า ตัดเล็บให้ถูกวิธี ทุกคนก็จะมีเกราะป้องกันมหัศจรรย์...ให้แก่เท้า..นะค่ะ
ยุวดี มหาชัยราชัย
ความเห็น (4)
- ผู้ป่วยที่มีอาการชาที่ขาและเท้าทั้ง 2 ข้าง
- จะมีวิธีทำให้ดีขึ้นไหมคะ
ดีใจพี่ยุ เขียนความรู้ดีๆให้อ่านอีกแล้ว ขนาดไม่ค่อยมีเวลานะเนี่ย
สุภาพรรณ ตันติภาสวศิน
ถึงคุณอุบล จ๋วงพานิช
เท่าที่ดิฉันทราบ ถ้าเท้าชาไปแล้ว ไม่สามารถรักษาให้หายได้ แต่สามารถดูแลไม่ให้เท้ามีปัญหา หรือบาดแผลเพิ่มเติมได้ โดยใช้บัญญัติการดูแลเท้า 10 ประการ หาอ่านได้ใน web ของ เทพธารินทร์ address www.theptarin.com
หรือถ้าใครมีวิธีการดีๆ แนะนำกันบ้างนะค่ะ