วัสดุเพาะเห็ด...กับการจัดการทรัพยากร
ครั้นโรงเรือนเห็ดกำลังจะเสร็จ จึงเกิดคำถามตามมามากมาย หลังจากที่ทีมนักศึกษาพัฒนบูรณาการศาสตร์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ร่วมกับชุมชน และมหาชีวาลัยอีสาน ได้สร้างโรงเรือนเพาะเห็ดสำหรับการเรียนรู้เรื่องเห็ดครบวงจร แล้วก็พบว่ามีคำถามตามมามากมาย ไม่ว่าจะเป็น
1. เราจะเพาะเห็ดอะไรกันดี
2. เพาะอย่างไรบ้าง
3. ใช้วัสดุอะไรในการเพาะ
4. เพาะแล้วจะจัดการกับผลผลิตอย่างไร
ฯลฯ
นี่เป็นเพียงคำถามเบื้องต้นที่เราขบคิดกันอยู่นาน ....จึงมีความเห็นสอดพ้องกันว่า แล้วเราจะเรียนรู้ และจัดการความรู้กันอย่างไร และแล้วจึงมีคำตอบที่ต้องรอการพิสูจน์ความจริงกันว่า เอาหละในประเด็นที่ 1 เราจะเพาะเห็ดอะไรนั้นเราต้องมามองในเรื่องของวัฒนธรรมการกินของคนในพื้นที่ก่อนครับว่าชาวบ้านเราชอบกินเห็ดอะไร ประเภทไหน ปริมาณเท่าไหร่ ตลอดทั้งมีสรรพคุณอย่างไร และแล้วก็ได้ข้อสรุปออกมาในเบื้องต้นว่า เอาหละคนแถวนี้ชอบกินเห็ด ขอนขาว เห็ดบด เห็ดหูหนู ตีนแรด แต่เห็ดที่ชอบมากอีกพวกหนึ่งแต่ไม่แน่ใจว่าจะเพาะได้หรือไม่คือ เห็ดปลวก (เห็ดโคน) เห็ดระโงก เห็ดผึ้ง และเห็ดเผาะ ก็เป็นอันว่าเมื่อเป็นเช่นนั้นเราต้องเพาะเห็ดต่างๆ ตามที่กล่าวมา
เพาะอย่างไรบ้าง? นี่ก็นับว่าเป็นคำถามที่ปราบเซียนมาแล้วนักต่อนัก เพราะว่าการที่จะบอกว่าเพาะอย่างไรนั้นเป็นหัวใจ และรายละเอียดปลีกย่อยที่มีบริบทที่แตกต่างกันค่อนข้างมากในแต่ละพื้นที่ คงไม่มีสูตรสำเร็จเหมือนการเปิดปลากระป๋องนะครับ จึงทำให้เกิดวัฎจักรการเวียนว่ายตายเกิดในอาชีพนักเพาะเห็ดให้เห็นร่องรอยไม่น้อยทีเดียว และจากแนวทางที่เห็นวิธีการเพาะที่พอที่จะนำมาเป็นประเด็นการเรียนรู้ในเบื้องต้นสามารถดำเนินการได้คือ
1. รูปแบบการเพาะเห็ดฟาง
2. การเพาะเห็ดในถุงพลาสติก
3. การเพาะเห็ดในขอนไม้
4. การเพาะเห็ดเลียนแบบธรรมชาติ
ใช้วัสดุอะไรในการเพาะ ครั้นเมื่อถึงประเด็นนี้จึงคิดกันค่อนข้างมากเพราะในพื้นที่บุรีรัมย์มีวัสดุอะไรบ้างที่เหมาะต่อการเจริญเติบโตของเห็ด ทุกคนต่างขบคิด จึงมีความเห็นว่าฟางข้าวไง มีมากทีเดียวทั้งตอซัง และปลายฟาง อีกทั้งมีขี้เลื่อยไม้เบญพรรณอีกมากมายจากโรงเลื่อยที่มีอยู่ไป และมีค่อนข้างมาก
เอาหละซิ...เกิดปัญหาแล้วซิครับพอพูดถึงขี้เลื่อยที่ใช้ในการเพาะเห็ดในถุงพลาสติกเราเคยได้ยินแต่เขาเอาขี้เลื่อยไม้ยางพารามาใช้ในการเพาะ แต่บ้านเรามีแต่ต้นยางนาและยางพารา ไม่มีขี้ (เลื่อย) แต่มีขี้เลื่อยไม้ชนิดอื่นๆ (ไม้รวม) ซึ่งก็ไม่เคยเอามาใช้ในการเพาะอย่างเป็นล่ำเป็นสัน จึงชักไม่แน่ใจว่าจะได้หรือไม่
ความท้าทายจึงเกิดขึ้น เมื่อเป็นเช่นนั้นครั้นยังไม่มีใครทำเราต้องเรียนรู้วิธีการใช้ และทำ ทีมงานจึงได้ตัดสินอย่างไม่รอช้าไปเอาขี้เลื่อยไม้เบญจพรรณที่มีอยู่ค่อนข้างมาก และได้มาฟรีๆ อีกต่างหาก แต่เราต้องไปขนเอาเอง เพื่อเตรียมความพร้อมการในการเพาะเห็ดต่อไป และสำหรับเห็ดในท่อนไม้ และเห็ดป่าเราก็คุยกันในเบื้องต้นแล้วว่าเราจะเพาะทั้งหมดทุกอย่างเพื่อให้เกิดชุดความรู้ในระบบการผลิตเห็ด ที่จะสอดแทรกเข้าไปในระบบเกษตรกรรมแบบประณีต ให้มีความเหมาะสมและสอดคล้องตามบริบทของแต่ละคนต่อไป
ขอบคุณครับ
อุทัย อันพิมพ์
14 มีนาคม 2550
โปรดติดตามตอนต่อไป....
ความเห็น (8)
กระบวนการเรียนเริ่มขึ้นแล้ว
บทที่1 เมื่อเซียนโดดปราบ
บทที่2 เซียนจะทำอย่างไร
บทที่3 เซียนสะอื้น เราจะเห็นน้ำตาเซียน หรือรอยยิ้มเซียน
บทที่4 คี่ หรือ คู่ เดี๋ยวก็รู้ ถ้าลงมือหา มันต้องเจอความรู้ สินะ
มีดที่ไม่เคยใช้งานจริง ย่อมไม่ทราบว่าด้ามไหนดีไม่ดี
ใช้วันแรก จะโยนทิ้งได้กว่าครึ่ง
วันที่ ๒ จะเหลือไม่กี่อัน
วันที่ ๓ จะเหลือแต่ของจริง
ทองแท้ย่อมไม่กลัวไฟ เหล็กดียิ่งตียิ่งแกร่ง
กระบวนการเรียนรู้จะบังเกิดผลได้ดีนั้น คนพูดหรือคนนำเสนอ จะต้องลงมือปฏิบัติกับของจริง
ใช่ว่าไปอ่านของคนอื่นแล้วมาเขียน มาเล่า แล้วก็บอกว่าคนโน้น คนนี้ ทำไม่ดี ผมคิดว่าน่าเป็นแนวทางที่ไม่ค่อยเห็นด้วย และควรช่วยกันในการที่จะสร้างสรรค์ในการจัดการความรู้ที่สมานฉันท์ จะดีกว่า
การได้ลงมือทำเอง ศึกษาเอง มันส์ แล้วเขียนเอง มันอย่างสุดๆ ยิ่งกว่ากินหมูเลยที่เดียวครับ
เด็กเกษตรเทคโนเสร็น โกดกง 45
ข้า คือ ลูกชาวนาผู้อย่างใหญ่
ชาวนา ผู้เสียสละและอดทน ผู้ที่สังคมมองข้าม ผู้ที่ถูกกดขี่จากนายทุน
ผมเคยคิดที่จะเพาะเห็ดปลวก และต้องเพาะให้ได้
สมจินต์ ว่องวิชญกร
ถ้าจะใช้ ขี้เลื่อย ไม้ยางพารา หรือไม้เบญจพรรณ ชนิดต่าง ๆ ที่ได้ทำการ อบน้ำยา ฆ่าแมลงแล้ว นำมาใช้ปักชำกิ่งต้นกล้าไม้เถา
หรือทำเป็นเชื้อเพาะเห็ด ได้หรือไม่ ขอความอนุเคราะห์ช่วยกรุณาตอบกลับด้วยครับ จักเป็นพระคุณอย่างสูง
กฤติเดช ยงยุทธิ
สนใจการเพาะเห็ด ตอนนี้กำลังหาข้อมูลอยู่ หากท่านใดมีขัอมูลดีๆจะเเนะนำเพื่อเป็นความรู้ ก็ช่วยกรุณาด้วยนะครับ ที่ [email protected]
หมูผักอนามัย
จำหน่ายชุดเพาะเห็ดคอนโด แบบรดน้ำอัตโนมัต ชุดละ3500 บาท
ประกอบด้วย
1
. โครงอลูมิเนียมปลอดสนิม 2.ตัวตั้งเวลาอัตโนมัต 3.ปั๊มน้ำ 4.ถังใส่น้ำ 5.ก้อนเชื้อเห็ดพร้อมเปิดดอก 30 ก้อน
6.ผ้าใบคลุมชุดเพาะ 7.ชั้นวางก้อนเห็ด
เป็นชุดเพาะเห็ดขนาดกระทัดรัด 40X60X120 เป็นชุดเพาะเห็ดขนาดครอบครัวสามารถเพาะได้แม้มีพื้นที่น้อย
ตั้งได้ทุกที่ในบริเวณบ้านหรือที่ ที่ไม่โดนแสงแดดเช่น ห้องนอน ห้องครัว ห้องรับแขก ห้องนั่งเล่น
สำหรับบริโภคในครัวเรือน เรียนรู้เพื่อขยายเป็นธุรกิจ
สนใจติดต่อ หมูผักอนามัย เลขที่ 128 ถ.วุฒากาศ แขวงบางค้อ เขตจอมทอง บางขุนเทียน กทม
โทร 089-6809738