เลี้ยงเพื่ออุดรอยรั่วของการผลิตทางการเกษตร

         โดยธรรมชาติของโคที่กินหญ้าเป็นอาหาร  ให้คนที่มีอาชีพเลี้ยงโคให้ความสำคัญกับหญ้าเป็นพิเศษ  ทั้งในเรื่องการทำแปลงหญ้า การปลูกหญ้า  การทำหญ้าหมัก หญ้าแห้งหลายหลากชนิด  ซึ่งอาจทำให้หลายคนมองข้ามความสำคัญพืชชนิดอื่นที่สามารถนำมาเป็นอาหารสัตว์ได้

          เหตุที่บอกว่า มีการการมองข้ามพืชชนิดอื่น เพราะเมื่อวานนี้ได้มีดอกาสเป็นเยี่ยมชมเกษตรกรตามหมู่บ้านและฐานะเรียนรู้ที่ทำการเกษตรกรพอเพียง  ที่บรดาหนุ่ม ๆ วิศกรสังคมจากเครือซิเมนต์ จำกัด  ประทับใจกันเหลือหลาย

 

          ไม่ว่าจะเป็นหนุ่มใหญ่จากเบลเยี่ยมที่มาแต่งงานกับสาวไทยที่ทำหน้าที่เขยใหม่ปลูกกล้วยซะงามตา  ทำเอาคนบ้านข้างเคียงนึกอายอยู่ครามครัน  แต่คงด้วยวิธีคิด วิธีการทำงานของฝรั่งที่ทำจริง ทำจริง  ภายใต้การใช้ความรู้และความคิดที่เป็นระบบ ต้นกล้วยที่ปลูกจึงงามเป็นพิเศษ นอกจากปลูกล้วยแล้วยังทำนาด้วยแต่เรื่องทำนายังไม่ประสบความเร็จ  อาจเพราะทำนาไม่ใช่เรื่องกล้วย ๆ ก็เป็นได้ 

           ส่วนอยู่หลังบ้านก็มีคอกวัว  แต่ไม่ให้วัวอยู่เพราะเอาไว้เก็บข้าวเปลือกหลายกระสอบ  สอบคุณภรรยาได้ความว่า  หนุ่มเบลเยี่ยมไม่อยากให้วัวอยู่ในคอกแคบ ๆ เพราะอากาศร้อน จึงให้ไปผูกไว้ไต้ร่มมะม่วง  สูดอากาศเย็นสดชื่น 

           แต่ที่เป็นกลเม็ดก็คือมีการตัดกิ่งมะม่วงที่แทงยอดใหม่จนใบเขียวมาเลี้ยงวัว  และยังล้อมคอกวัวมาถึงขอบบ่อน้ำ ริมบ่อน้ำก็มีการปลูกหญ้า และและปล่อยให้มีหญ้าตามธรรมชาติให้วัวแทะเล็ม  ถ้าหิวน้ำก็ลุยลงไปดื่มที่บ่อได้เลย 

        บ่อน้ำที่เห็นจะเป็นบ่อเก่าที่ขุดลอกมาหลายปีแล้ว เพราะสังเกตได้จากต้นดอกบัวที่ขึ้นเต็มบ่อ ก็ถามภรรยาของฝรั่งว่า  ทำไมไม่ขุดลอกบ่อใหม่จะได้เก็บกักน้ำได้มากขึ้น จะได้มีน้ำใว้ช้ประโยชน์อย่างอื่นได้   ก็ได้คำตอบว่า  ที่ไม่ขุกลอกบ่อน้ำใหม่เพราะจะทำให้ขอบบ่อสูงชัน ลึก วัวจะได้เดินลงไปดื่มน้ำไม่ได้ รวมทั้งอาจเป็นอันตรายต่อวัวได้ด้วยถ้าพลัดตกลงไปในบ่อแล้วขึ้นไม่ได้  และจะยุ่งยากมาถึงคนด้วยที่ต้องหาน้ำให้วัวกินคนเลี้ยงสบาย  

          ซึ่งได้ฟังแล้วก็งง  เพราะฝรั่งคนนี้จริงแล้วก็มีฐานะ  แค่เจียดเงินขุดลอกบ่อใหม่ให้ลึก เก็บน้ำให้มาก  แล้วค่อยสูบน้ำขึ้นมาใช้รดต้นไม้ใบหญ้าที่ปลูกได้สบาย

          แต่เขยฝรั่งบอกว่า ยังไม่จำเป็นขนาดนั้น  เพราะปริมาณน้ำที่มีอยู่ก็พอใช้  วัวที่เลี้ยงก็งาม ไม่เห็นจะอดอยากอะไร ถ้าลงทุนใหม่จะเป็นการเพิ่มต้นทุนเปล่า และทำให้ปลาที่อยู่ในบ่อตายไปด้วย

        ภรรยาฝรั่งบอกว่า สามีชอบทำการเกษตร และเลี้ยงวัว เพราะวัวให้ปุ๋ยและเป็นเครื่องตัดหญ้าที่ไม่ต้องออกแรงและลงทุน  เศษใบกล้วย ใบผัก วัวก็ทำหน้าที่เป็นเทศบาลคอยเก็บกวาดให้เรียบ  นอกจากช่วยเพิ่มผลผลิตแล้ว  ยังช่วยกำจัดผลผลิตที่เหลือใช้ไม่ให้เป็นขยะรกบ้านได้อีกด้วย  เช่น ต้นกล้วย ใบกล้วย ใบมะละกอ ใบกระถิน ก็กินเรียบ

        นี่ก็เป็นวิธีคิดวิธีปฏิบัติของเขยฝรั่งหนุ่มใหญ่รายนี้  ที่ไม่ค่อยเหมือนใครเขา 

        บางครั้งคนเราก็มองเห็นประโยชน์จากสิ่งรอบตัวเราในด้านเดียวหรือกับฝ่ายหนึ่งเดียวจนเกินไป  เหมือนการใช้ประโยชน์จากบ่อน้ำ ที่หวังแค่ขุดให้ลึก  เก็บน้ำให้มากที่สุด  ซึ่งก็ไม่ผิดถ้าหากมีวัสดุอุปกรณ์ในสูบน้ำขึ้นมาใช้ได้สะดวก  แต่การไม่ลงทุนนั้นน่าจะเหมาะกว่า และบ่อน่ำยังให้ประโยชน์ได้คลอบคลุมทุกด้านทั้งการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์อีกด้วย

       เราคงไปตัดสินไม่ได้ว่า  ฝรั่งคิดผิดหรือคิดถูก  เพราะทุกคนต่างก็ค้นหาวิธีการที่เหมาะสมกับตนเอง  เพราะทุกคนต่างก็มีปัจจัยแวดล้อมสนับสนุนแตกต่างกัน  ขึ้อยู่กับว่าใครจะเลือกวิธีใดไปใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของตัวเองให้มากที่สุด

        พรุ่งนี้

[ดร. แสวง รวยสูงเนิน]

นี่คือชุดความรู้ที่เราต้องมาทำวิจัยไงครับ

ว่ามีที่มาอย่างไร ทำไม แล้วจะเป็นอย่างไรต่อไป

แล้วจะได้เข้ากรอบการวิจัยเสียที ครับ

[นาง พันดา เลิศปัญญา]

อาจารย์แสวงที่เคารพ

         ขอบคุณค่ะอาจารย์  ชุดความรู้ของเขยฝรั่งเป็นอีกชุดหนึ่งที่น่าสนใจเพราะมีแนวคิดที่แตกต่างจากคนไทยที่ทำการเกษตรหรือเลี้ยงโคเป็นอย่างมาก  อาจเป็นเพราะพื้นฐานความรู้การปฏิบัติตัวตามสภาพทรัพยากรที่มีในพื้นที่ของเขาแตกต่างกับเรา  รวมทั้งฝรั่งมีนิสัยชอบทดลองและเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อยู่เรื่อย  ซึ่งสิ่งเหล่านี้ก็มีในเกษตรกรไทยแต่มีไม่มาก  ถ้าสามารถนำแนวคิดและวิธีปฏิบัติไปปรับใช้กับเกษตรกรไทยได้จะดีมากค่ะ

           ขอบคุณค่ะ