ต้นตรง ปลายตรง

                สมัยเด็กๆ เวลาปิดเทอมผมจะไปนอนอยู่ในไร่กับคุณพ่อคุณแม่ซึ่งมีอาชีพชาวไร่ เช่าที่ดินเขาทำกินอยู่ 15 ไร่ อยู่ที่อำเภอศรีสัชนาลัย  อยู่ห่างบ้านที่ป่ากุมเกาะ ประมาณ 10 กิโลเมตร ต้องเดินทางโดยรถจักยานหรือเกวียนเทียมวัว ใช้เวลาเกือบ 2 ชั่วโมงกว่าจะถึง ต่อมาพ่อเปลี่ยนเป็นรถไถเดินตามแบบมีล้อพ่วง แถวบ้านเรียกว่ารถดายหญ้า ที่ไร่จะมีห้างเล็กๆมุงด้วยหญ้าคา ไม่มีประตูหน้าต่าง เปิดโล่ง 3 ทิศทาง รับลมเย็นสบาย  เวลาอยู่ในไร่ก็จะช่วยพ่อดายหญ้า หยอดถั่ว เก็บฝ้าย นวดถั่ว ยัดกระสอบฝ้าย แล้วแต่ฤดู ตอนหลังๆพอโตขึ้นพ่อก็ให้ช่วยน้อยลง พ่อบอกว่าถ้าจะเรียนหนังสือก็ให้ขยันเรียนไปเลย พ่อกับแม่ยอมเหนื่อยเอง แต่ถ้าช่วยได้ผมก็จะช่วย ในไร่จะร่มรื่น มีสวนอยู่เป็นแห่งๆ มีต้นไม้เยอะ ในคลองก็มีปลากิน ต้องไปดักข่าย ขุดหลุม กั้นวิดปลา  ในป่ามีมันเสาสำหรับขุดมาทำขนมกินได้ ในสวนมีผมไม้มะม่วง ขนุน ฝรั่ง (บ้านผมเรียกขี้ปุ่น ที่บ้านจะพูดสำเนียงเหน่อๆเรียกว่าภาษาสุโขทัย ออกเสียงเป็นซุโข่ทัย)  ตอนกลางวันอากาศร้อนก็จะนอนอยู่นอกชานบ้าง ใต้ร่มไม้บ้าง พอหน้าร้อนพ่อกับแม่จะเข้ามาอยู่ที่บ้าน ก็ทิ้งห้างไว้เฉยๆ บางช่วงผมก็ออกไปนอนเฝ้าห้างไร่ คนเดียว ก็สงบร่มรื่นดี ยิ่งตอนชั้นม.ปลาย ผมจะชอบเพราะได้อ่านหนังสือเต็มที่ ลมพัดสบาย

                ตอนอยู่ชั้น ม.4 ผมไปนอนในไร่กับพ่อแม่ ตอนกลางวันวันหนึ่งผมได้นอนคุยกับพ่อ วันนั้นดูพ่อพูดจริงจังกว่าทุกครั้ง ภายใต้แววตาที่อ่อนโยน ผมยังจำแววตาท่าทางและคำพูดของพ่อได้ดีแม้จะผ่านมาหลายปีแล้ว และพ่อก็เสียชีวิตไป 15 ปีแล้วก็ตาม แต่เหมือนกับว่าคำสอนของพ่อยังคงก้องอยู่ในใจ พ่อบอกว่าให้ลูกยึดถือ 2 สิ่งนี้ไว้นะ อันแรกคือ ต้นตรง ปลายตรง และอันที่สองคือ จงเป็นดั่งเกลือรักษาความเค็ม  แล้วพ่อก็อธิบายเพิ่มเติม

                ต้นตรง ปลายตรง ก็คือขอให้เป็นคนดีเสมอต้นเสมอปลายไม่ว่าจะเป็นตอนเด็กหรือตอนโต เปรียบเหมือนต้นไม้หรือไม้ไผ่ ถ้าตรงโคนตรงแต่ตรงปลายคดงอหรือโคนคดงอแต่ปลายตรงก็ใช้ประโยชน์ได้ไม่เต็มที่ ตอนนี้ผมเป็นเด็กดีของโรงเรียน เป็นที่รักของครู สร้างชื่อเสียงให้โรงเรียน (ผมได้รางวัลผลการเรียนดีเด่นทุกปี ได้รางวัลเยาวชนดีเด่นของกระทรวงศึกษาธิการ)  พอโตไปได้ทำงานก็ของให้ทำงานให้ดี เป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติ

                จงเป็นดั่งเกลือรักษาความเค็ม ก็คือขอให้รักษาความดีของตนเองไว้ตลอด เหมือนเกลือไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนก็ยังคงความเค็มของตนเองไว้ได้  ไม่ว่าจะเป็นอะไร จะอยู่ที่ไหน ประสบกับความยากลำบากอย่างไร ก็ขอให้ยึดมั่นในความถูกต้องดีงาม อย่าหลงตัวเอง อย่าเป็นวัวลืมตีน มีน้ำใจต่อคนอื่น ซึ่งเรื่องการมีน้ำใจต่อคนอื่นนี่ผมว่าผมคงจะมีไม่ถึงครึ่งของพ่อ พ่อจะช่วยเหลือคนอื่นอย่างเต็มกำลังความสามารถ แม้ช่วยเงินไม่ได้แต่ก็ช่วยด้วยแรง มีครั้งหนึ่งมีคนเมาเหบ้าที่มาร่วมกับขบวนบวชพระ  เมาจนหมดสติอยู่หน้าบ้าน เป็นคนที่พ่อไม่รู้จักแต่พ่อก็ไปเอาผ้ามาชุบน้ำเช็ดหน้าให้เขาจนรู้ตัวมีสติกลับบ้านได้