ชีวิตที่พอเพียง 4428. พฤกษาแห่งชีวิต ๔ ระบบ

 

             หนังสือ ธรรมะเล่มน้อย เรื่อง พฤกษาแห่งชีวิตชนิดสมบูรณ์แบบ  บอกว่า ชีวิตที่ดีต้องมีครบองค์ประกอบทั้ง ๔ ระบบ คือ กาย  จิต  ปัญญา และเมตตา   รวมเป็นระบบต้นไม้แห่งชีวิต     

ระบบกาย    อาจเรียกว่าศีลสิกขา    เพื่อให้ร่างกายมีความถูกต้อง

ระบบจิตใจ   อาจเรียกว่าจิตตสิกขา    เพื่อให้เป็นจิตที่เข้าใจ อนิจจัง  ทุกขัง อนัตตา 

ระบบปัญญา   ที่เกิดจากการพัฒนา  จากการปฏิบัติ     เรียกว่าปัญญาสิกขา   ที่ผมตีความว่าเป็นเรื่องของความเข้าใจเชิงหลักการ หรือเชิงทฤษฎี   

ทั้ง ๓ ส่วนนี้ เป็นระบบภายในบุคคล หรือปัจเจก   ท่านพุทธทาสบอกว่า เพื่อความรอดส่วนบุคคล 

ระบบที่ ๔  ระบบเมตตา  เป็นระบบที่เชื่อมโยงกับสังคม   เพื่อความรอดของสังคม  ที่ผมตีความว่า เพื่อทำประโยชน์แก่ผู้อื่น แก่สังคมส่วนรวม     

ระบบทั้ง ๔ มันเชื่อมโยงกันอย่างซับซ้อน   ส่งผลต่อกันและกัน    ไม่ได้พัฒนาอย่างแยกส่วน   โดยท่านพุทธทาสบอกว่ามันอยู่ด้วยกันเหมือนเกลียวเชือกฟั่น    ต้องพัฒนาครบทั้ง ๔ องค์ประกอบจึงจะเกิดเป็นชีวิตที่งอกงาม     และผมคิดว่าแนวทางพัฒนาที่สำคัญที่สุดอยู่ที่ประสบการณ์ หรือการปฏิบัติ    ตามด้วยโยนิโสมนสิการ หรือการใคร่ครวญสะท้อนคิด    ที่เรียกว่า experiential learning   

ย้ำว่า คนที่ระบบเมตตาไม่พัฒนา ไม่ถือเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ 

วิจารณ์ พานิช

๑๑ มี.ค. ๖๖

 

 

 

[...วิโรจน์ ครับ]

ควรแก่การปฏิบัติอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะอยู่ในวัยใด หรือกระทั่งศาสนาใด เชื้อชาติใดก็ว่าได้…วิโรจน์ ครับ