"จักรวรรดิเขมร"(สมัยที่รุ่งเรืองที่สุด)

“จักรวรรดิเขมร"(สมัยที่รุ่งเรือง) 

(พื้นที่จักรวรรดิเขมรระบายด้วยสีแดง)

    *จักรวรรดิเขมร (เขมร: ចក្រភពខ្មែរ) หรือ จักรวรรดิอังกอร์ (เขมร: ចក្រភពអង្គរ) 

   -เป็นหนึ่งในอาณาจักรโบราณที่เริ่มต้นขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 6 โดยเริ่มจากอาณาจักรฟูนัน แล้วปกครองและ/หรือสร้างรัฐบริวารในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นดินส่วนใหญ่ และบางส่วนของจีนใต้ โดยมีขนาดตั้งแต่ปลายคาบสมุทรอินโดจีนไปทางเหนือถึงมณฑลยูนนาน ประเทศจีนในปัจจุบัน และจากทางตะวันตกของประเทศเวียดนามถึงประเทศพม่า ในช่วงสูงสุด จักรวรรดิเขมรมีขนาดใหญ่กว่าจักรวรรดิไบแซนไทน์ (จักรวรรดิโรมันตะวันออก) ที่มีอยู่ในช่วงเวลาเดียวกัน

   อาณาจักรเขมรสืบทอดอำนาจจากอาณาจักรเจนฬา มีสงครามผลัดกันแพ้ผลัดกันชนะกับอาณาจักรข้างเคียง เช่น อาณาจักรล้านช้าง อาณาจักรอยุธยา และอาณาจักรจามปา 

   *มรดกที่สำคัญที่สุดของอาณาจักรเขมรคือ นครวัด และ นครธม ซึ่งเคยเป็นนครหลวงเมื่อครั้งอาณาจักรแห่งนี้มีความเจริญรุ่งเรืองที่สุด และยังมีลัทธิความเชื่อต่าง ๆ อย่างหลากหลาย ศาสนาหลักของอาณาจักรนี้ได้แก่ ศาสนาฮินดู ศาสนาพุทธทั้งมหายานและเถรวาทซึ่งได้รับจากศรีลังกา เมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 13

   -จุดเริ่มต้นของสมัยจักรวรรดิกัมพูชาตามธรรมเนียมอยู่ใน ค.ศ. 802 เมื่อพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 ประกาศตัวพระองค์เป็นพระเจ้าจักรพรรดิที่พนมกุเลน และสิ้นสุดลงตอน อาณาจักรอยุธยายึดครองนครวัด ใน ค.ศ. 1431

  *นิรุกติศาสตร์

    -นักวิชาการสมัยใหม่มักกล่าวถึงจักรวรรดิว่า จักรวรรดิเขมร หรือ จักรวรรดิอังกอร์ ซึ่งภายหลังมีชื่อมาจากอดีตราชธานี อังกอร์

จักรวรรดิเรียกตัวเองว่า กัมพูชา (สันสกฤต: कम्बोज; เขมรเก่า: កម្វុជ; เขมร: កម្ពុជ) หรือ กัมพูชาเทศ (สันสกฤต: कम्बुजदेश; เขมรเก่า: កម្វុជទេឝ; เขมร: កម្ពុជទេស) ซึ่งเป็นศัพท์โบราณของคำว่า กัมพูชา

 *มรดกที่สำคัญที่สุดของอาณาจักรเขมรคือ 

“นครวัด” และ “นครธม”

*“นครวัด”

 *นครวัด เป็นหมู่ปราสาทในประเทศกัมพูชาและเป็นศาสนสถานที่ใหญ่ที่สุดในโลก

  *นครวัด (เขมร: អង្គរវត្ត) เป็นหมู่ปราสาทในประเทศกัมพูชาและเป็นศาสนสถานที่ใหญ่ที่สุดในโลก ด้วยพื้นที่รวมกว่า 162.6 เฮกเตอร์ (1.6 ล้านตารางเมตร ซึ่งเท่ากับ 402 เอเคอร์) แรกเริ่มนั้นสร้างขึ้นเป็นเทวลัยในศาสนาฮินดูเพื่ออุทิศแด่พระวิษณุ ก่อนจะค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงกลายเป็นวัดในศาสนาพุทธในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 12 นครวัดสร้างขึ้นในช่วงต้นของคริสศตวรรษที่ 12 โดยพระเจ้าสูรยวรรมันที่ 2 แห่งเมืองยโสธรปุระ (ในปัจจุบันคือเมืองพระนคร) ซึ่งเป็นเมืองหลวงของจักรวรรดิเขมร สร้างขึ้นเพื่อให้เป็นเทวลัยประจำรัฐและเป็นสุสานฝังพระศพ ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงการนับถือในลัทธิไศวนิกายของกษัตริย์องค์ก่อน ๆ เหตุเพราะนครวัดนั้นสร้างขึ้นเพื่ออุทิศแด่พระวิษณุแทนที่จะเป็นพระศิวะ และเนื่องจากเป็นปราสาทที่ได้รับการอนุรักษ์ดีที่สุดในบริเวณที่ตั้งโดยรอบ นครวัดจึงเป็นปราสาทเพียงแห่งเดียวที่ยังคงความเป็นศูนย์กลางทางศาสนาที่มีความสำคัญมาตั้งแต่เริ่มก่อสร้าง โดยนครวัดถือเป็นจุดสูงสุดของรูปแบบการสร้างสถาปัตยกรรมเขมรแบบดั้งเดิม และได้กลายเป็นสัญลักษณ์ของประเทศกัมพูชา มีการปรากฏอยู่บนธงชาติ และได้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวของประเทศกัมพูชาที่มีความสำคัญที่สุดในหมู่ของนักท่องเที่ยว

“นครวัด” นครแห่งศาสนสถานและความเร้นลับ

“นครธม”

   “นครธม” (เขมร: អង្គរធំ) เป็นเมืองหลวงแห่งสุดท้ายและเป็นเมืองที่เข้มแข็งที่สุดของอาณาจักรขะแมร์ ปัจจุบันตั้งอยู่ในจังหวัดเสียมราฐ ประเทศกัมพูชา สถาปนาขึ้นในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 1

   “นครธม” โดยพระเจ้าชัยวรมันที่7 :378–382:170 มีอาณาเขตครอบคลุมพื้นที่ 9 ตารางกิโลเมตร อยู่ทางทิศเหนือของ นครวัด ภายในนครมีสิ่งก่อสร้างมากมายนับแต่สมัยแรก ๆ และที่สร้างขึ้นต่อโดยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 และรัชทายาท ใจกลางพระนครเป็นปราสาทหลักที่สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยวรมัน เรียกว่า "ปราสาทบายน" ซึ่งยังประกอบด้วยกลุ่มปราสาทและลานกลางแจ้งขนาดใหญ่โดยรอบ

    สัญลักษณ์สำคัญที่โดดเด่นสำหรับนครธม คือ พระพักต์สี่หน้าของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 หรือตามแหล่งข้อมูลอื่นเชื่อว่าเป็น พระพักต์ของพระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์ ซึ่งปรากฏพบตามปราสาทบายน หรือ ตามประตูเมืองทั้งสี่ด้าน นอกจากนี้ ประตูเมืองฝั่งเข้าสู่นคร จะพบถนนหลักที่ทั้งสองฝั่งเป็นแถวของยักษ์ (อสูร) ในทางด้านขวา และเทวดาทางด้านซ้าย เรียงรายแบกพญานาคอยู่สองข้างสะพาน โดยบริเวณประตูด้านใต้นี้ได้รับการอนุรักษ์ฟื้นฟูไว้ได้ดีกว่าบริเวณอื่น ๆ

“ปราสาทบายน”…เมืองนครธม